طنز سیاه یا طنز بیمار‌گونه سبکی از کمدی است که در آن موضوعات تابو، به‌ویژه آن‌هایی که برای بحث‌کردن جدی یا دردناک تلقی می‌شوند، جدی گرفته نمی‌شوند.

تعدادی از عوامل روانی و اجتماعی وجود دارد که ممکن است استفاده از طنز سیاه را توضیح دهد. این عوامل شامل موارد زیر است:

مکانیسم مقابله

شوخ طبعی اغلب به عنوان مکانیزم مقابله ای در پاسخ به موقعیت های ناراحت کننده استفاده می شود. به طور کلی شوخ طبعی می تواند به افراد در مدیریت استرس و اضطراب کمک کند. شوخ طبعی به افراد اجازه می دهد تا موضوعات چالش برانگیز را به گونه ای مطرح کنند که فاصله عاطفی و تسکین ایجاد کند.

تابو و هنجارهای اجتماعی

طنز اغلب از شکستن هنجارهای اجتماعی یا پرداختن به موضوعات تابو ناشی می شود. عمل تخطی از مرزهای اجتماعی از طریق طنز می تواند جذاب باشد زیرا می تواند از جدیت و خط قرمز بودن آن تا حدودی بکاهد. افراد ممکن است از طنز سیاه برای به چالش کشیدن هنجارهای اجتماعی یا ابراز عدم انطباق خود استفاده کنند.

همبستگی

طنز سیاه می تواند با افرادی که تجربیات یا افکار مشابهی دارند اما ممکن است آنها را آشکارا بیان نکنند، طنین انداز شود. وقتی کسی شوخی تاریکی را به اشتراک می‌گذارد، می‌تواند باعث ایجاد حس تعلق یا درک مشترک در بین کسانی شود که با احساسات اصلی مرتبط هستند.

تخلیه روانی

شوخ طبعی می تواند نوعی تخلیه روانی و عاطفی را ایجاد کند و به افراد اجازه می دهد تا احساسات یا افکار فروخورده را به روشی غیر مضر رها کنند. خندیدن به چیزی تاریک می تواند تنش را کاهش دهد و تسکین موقتی ایجاد کند.

حساسیت زدایی

قرار گرفتن در معرض طنز سیاه در طول زمان می تواند منجر به حساسیت زدایی شود. هنگامی که افراد به طور مکرر در معرض شوخی هایی در مورد موضوعات حساس قرار می گیرند، ممکن است واکنش عاطفی کمتری نسبت به آنها نشان دهند. این حساسیت زدایی می تواند مشارکت در طنز تاریک و درک آن را آسان تر کند.

توجه طلبی

برخی افراد از طنز سیاه به عنوان وسیله ای برای جلب توجه یا برانگیختن واکنش دیگران استفاده می کنند. این می تواند راهی برای تثبیت خود به عنوان یک شخصیت منحصر به فرد یا به یاد ماندنی در تعاملات اجتماعی باشد.

درون گروهی در مقابل برون گروهی

طنز سیاه اغلب در درون گروه ها (کسانی که ارزش ها و باورهای مشابهی دارند) در مقایسه با گروه های بیرونی (آنهایی که باورهای مشابهی ندارند) متفاوت عمل می کند. شوخی‌هایی که ممکن است برای افراد خارجی توهین‌آمیز باشند، می‌توانند پیوندهای بین اعضای گروه را تقویت کنند و حس رفاقت را ایجاد کنند.

تفسیر اجتماعی

طنز سیاه می تواند به عنوان نوعی تفسیر اجتماعی، انتقاد از مسائل یا بی عدالتی های اجتماعی باشد. این به افراد اجازه می دهد تا موضوعات حساس را روشن کنند و افراد را به بحث در مورد آن ها تشویق کنند.

ویژگی های شخصیتی

تحقیقات نشان داده است که برخی از ویژگی های شخصیتی (مثلاً برون گرایی) با سبک های شوخ طبعی که افراد تمایل به استفاده از آنها دارند، مرتبط است.

توجه به این نکته مهم است که میزان پذیرش طنز سیاه بسته به عوامل فرهنگی، اجتماعی و فردی بسیار متفاوت است. آنچه را که یک نفر خنده دار و قابل قبول می داند، ممکن است برای دیگری توهین آمیز باشد. این تنوع دیدگاه ها می تواند منجر به سوء تفاهم و تعارض شود.

استفاده از طنز سیاه پیچیده است و بسته به زمینه و مخاطب می تواند پیامدهای مثبت و منفی داشته باشد.