اختلال حمله خواب یا نارکولپسی

حمله خواب یا نارکولپسی(narcolepsy) یک اختلال عصبی است که بر کنترل خواب و بیداری تأثیر می گذارد، افراد مبتلا به نارکولپسی تجربه خوابیدن زیادی در روز دارند و در دوره های متناوب و غیرقابل کنترلی در طول روز می خوابند. این حملات ناگهانی خواب ممکن است در طول هر نوع فعالیتی در هر زمانی در روز رخ دهد.

در یک چرخه خواب معمولی، ما در ابتدا وارد مراحل اولیه خواب و سپس مراحل خواب عمیقتر و در نهایت (پس از 90 دقیقه) حرکت سریع چشم (REM) می شود. افرادی که از نارکولپسی رنج می برند، تقریبا بلافاصله در چرخه خواب قرار می گیرند ، این خواب REM است که ما می توانیم رویا و فلج عضلات را تجربه کنیم - که برخی از علائم نارکولپسی را توضیح می دهد.

خواب معمولی در پنج مرحله و دوره اتفاق می افتد. وقتی چرخه خواب شروع می شود، ما از خواب سبک به خواب عمیق، سپس به خواب REM می رویم یعنی زمانی که خواب و فلج عضله رخ می دهد، در حرکت ایم. در اولین دوره خوابREM هفتاد تا نود دقیقه طول می کشد. هر چه بیشتر ما درخواب بمانیم، زمان بیشتری را صرف REM می کنیم و زمان کمتری در خواب عمیق صرف می کنیم. دانشمندان معتقدند که خواب مناسب REM برای بقای ما ضروری است. افراد مبتلا به نارکولپسی می توانند به طور ناگهانی به خواب روند، تن عضلانی خود را از دست بدهند و شروع به خواب کنند. این ممکن است در هر زمانی اتفاق بیفتدو مهم نیست که چه کاری انجام می دهید یا چه زمانی از روز است. هنگامی که این اتفاق می افتد، خواب REM آنها نامناسب و خود به خودی می شود. علائم خواب REM می تواند تنها در یک بار اتفاق می افتد.

نشانه‌های نارکولپسی معمولاً بین ۱۰ تا ۲۵ سالگی شروع می‌شوند، هرچند این وضعیت اغلب به‌درستی شناخته نمی‌شود. این اختلال یک بیماری مرگ‌بار نیست، اما در مواقعی این اختلال می‌تواند به حوادث، صدمات و یا شرایط تهدیدکننده زندگی منجر شوند.

دلایل ایجاد حمله خواب یا نارکولپسی

علت نارکولپسی شناخته شده نیست، با این حال، دانشمندان پیشرفت هایی را در جهت شناسایی ژن هایی که به شدت مرتبط با این اختلال هستند، می کنند این ژن ها تولید مواد شیمیایی در مغز را کنترل می کنند که ممکن است مسئول سیگنال های خواب و بیداری باشند.

بعضی از کارشناسان معتقدند که نارکولپسی ممکن است به علت کمبود تولید ماده شیمیایی به نام هیپوکتین توسط مغز باشد. یکی از عملکردهای هیپوکرتین، تنظیم چرخه خواب شماست.دانشمندان بر این باور هستند که میزان هیپوکرتین پایین ممکن است توسط چندین عامل ایجاد شود. جهش ژنی مشخص شده است که موجب کاهش سطح هیپوکتین می شود. اعتقاد بر این است که این کمبود ارثی، همراه با یک سیستم ایمنی که به سلولهای سالم حمله می کند، به بروز بیماری نارکولپسی کمک می کند. سایر عوامل ماننداسترس، قرار گرفتن در معرض سموم و عفونت نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشد.

علائم نارکولپسی یا حمله‌ی خواب چیست؟

علائم نارکولپسی یا حمله‌ی خواب عبارتند از:

• خواب آلودگی بیش از حد روزانه:به طور کلی، خواب آلودگی باعث اختلال در فعالیت‌های روزانه فرد می‌شود، هرچند که فرد مبتلا به نارکولپسی یا حمله‌ی خواب شب نیز خواب کافی شب دارد. این افراد معمولا اختلالات ذهنی، کمبود انرژی و تمرکز، افت حافظه، خلق افسرده یا خستگی شدید را گزارش می‌دهند.

• کاتاپلسیک Cataplexy:این علامت شامل کاهش ناگهانی حجم ماهیچه است که منجر به احساس ضعف و از دست دادن کنترل عضلات می‌شود. کاتاپلکسی می‌تواند نشانه‌هایی از لکنت و گرفتگی زبان و شل شدن بدن، بسته به عضلات درگیر ایجاد کند و اغلب به دنبال احساسات شدید مانند غافلگیری، خنده، یا خشم ایجاد می‌شود.

• هذیان‌ها:معمولا این توهمات، واضح و اغلب ترسناک هستند. توهمات در ابتدا از نوع بینایی است، اما هر یک از حواس دیگر را نیز می‌تواند درگیر باشد. هنگامی که این توهم‌ها همراه به حملات خواب باشد به آن توهمات خواب گفته می‌شود.

• فلج خواب:این علامت شامل ناتوانایی موقت در حرکت یا صحبت کردن هنگام خواب یا بیدار شدن است. این وقایع به طور کلی مختصر بوده و چند ثانیه تا چند دقیقه ادامه می‌یابند. پس از اتمام این واقعه، فرد به سرعت توانایی کامل خود را برای حرکت و صحبت را بدست می‌آورد.

درمان بیماری حمله خواب یا نارکولپسی

نارکولپسی هیچ درمان قطعی ندارد این بیماری، یک بیماری مزمن است که در سراسر عمر طول می کشد. هدف درمان ، کنترل علائم و بهبود عملکرد روزانه است. محرک ها، تنظیمات شیوه زندگی و اجتناب از فعالیت های خطرناک در درمان این اختلال مهم هستند.

داروهای متعددی برای درمان نارکولپسی وجود دارد؛ مثلاً:

• برای تقویت بیداری می‌توان از محرک‌هایی نظیر آرمودافینیل ( نوویگیل )، مودیفینیل (پروگریل) و متیل فنیدیت (ریتالین) استفاده کرد.

• داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای می‌توانند کاتاپلکسی، فلج ناشی از خواب و توهم‌ها را در فرد بیمار کاهش دهند. این داروها می‌توانند عوارض جانبی ناخوشایند مانندیبوست،خشکی دهانو احتباس ادراری داشته باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین-نوریدافرین (SNRI)، مانند ونلافاکسین (Effexor)، می‌توانند به تنظیم خواب و خلق‌وخوی در فرد بیمار کمک کنند. آن‌ها می‌توانند در درمان کاتاپلکسی، توهم و فلج خواب مفید باشند.

• مهارکننده‌های باز جذب سروتونین (SSRIs)، مانند فلوکستین (Prozac)، همچنین می‌توانند به تنظیم خواب و بهبود خلق شما کمک کنند.

در اینجا چندین گام وجود دارد که می‌توانید برای زندگی ساده‌تر و ایمن‌تر با بیماری حمله خواب، آن‌ها را انجام دهید:

• به معلمان و سرپرستان درباره وضعیت خود بگویید اگر خواب می‌بینید، باید آن‌ها این وضعیت را درک کنند.

• آگاه باشید که بعضی از درمان‌های نارکولپسی باعث می‌شود که نتیجه آزمایش شما در مورد محرک هاو بعضی داروها مثبت باشد.

• برای جلوگیری از سوءتفاهم‌ها، قبل از شروع کار، با کارفرمای خود صحبت کنید.

• خوردن وعده‌های غذایی سبک و یا گیاهی در طول روز مفید است. قبل از فعالیت‌های مهم یک وعده غذایی سنگین مصرف نکنید.

• سعی کنید بعد از وعده‌های غذایی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چرت بزنید.

• در طول روز، برای مقابله با حمله خواب برنامه‌ریزی کنید. این امر ممکن است به شما در جلوگیری از خواب‌آلودگی روزانه کمک کند.

• اجتناب از مصرف نیکوتین و الکل و نوشیدنی‌های الکلی. چون مصرف آن‌ها می‌توانند علائم را بدتر کند.

• به‌طور منظم تمرین های ورزشی کنید. این می‌تواند به شما در شب راحت‌تر بماند و در طول روز هشدار دهد.

• حفظ وزن طبیعی. محققان به ارتباط بین حمله خواب و داشتن اضافه‌وزن دست پیداکرده‌اند.

برخی از کشورها ممکن است شرایط رانندگی را برای افراد مبتلابه نارکولپسی محدود کنند. اطمینان حاصل کنید که با بخش محلی وسایل نقلیه خود را چک کنید. آن‌ها می‌توانند شما از در معرض خطر قرار دادن هرکسی یا شکستن قانون دورنگه دارند.

زندگی همراه با این بیماری می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. این بیماری می‌تواند به‌شدت تنش‌زا باشد و موجی از خواب‌آلودگی بیش‌ازحد را در شما به همراه داشته باشد و در طی یک دوره ممکن است به شما یا دیگران آسیب برساند. با اخذ تشخیص درست، با پزشک خود مشورت کنید تا بهترین درمان را برای شما پیداکرده و به راهنمایی‌های فوق عمل کنید، در صورت تشخیص و عمل به توصیه‌های پزشکی، می‌توانید حمله خواب خود را مدیریت کنید و زندگی سالم خود را ادامه دهید.