اینکه کودکان اوتیسم نسبت به خود یا افراد دیگر رفتار تهاجمی داشته باشند، طبیعی است. اولین قدم در مدیریت و تغییر رفتارهای پرخاشگرانه یا خودآزاری، درک علت وقوع آن است. در صورتی که کودک شما در معرض خطر فوری یا تهدید کننده زندگی است، بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.

رفتار پرخاشگرانه و خودآزاری در کودکان و نوجوانان اوتیسم

کودکان اوتیسم گاهی احساسات خود را از طریق رفتار پرخاشگرانه نسبت به دیگران بیان می‌کنند. گاهی اوقات رفتار پرخاشگرانه آنها می‌تواند با خودشان بوده و منجر به خودآزاری‌شان شود. آنها ممکن است لگد بزنند، اجسام را پرتاب کنند یا به خود آسیب برسانند، مثلا به سرشان ضربه بزنند.

رفتار پرخاشگرانه در کودکان اوتیسمی چقدر شایع است؟

رفتار پرخاشگرانه یک مشکل بسیار جدی در کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم (ASD) است. داده‌های بالینی کمی برای نشان دادن میزان پرخاشگری در کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم وجود دارد، اما گزارش‌های والدین، ​​معلمان و سایر متخصصان نشان می‌دهد که پرخاشگری غیرمعمول نیست. بر اساس یک مطالعه بالینی، برآورد می‌شود که چگونه رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان و نوجوانان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم تشخیص داده می‌شود. در واقع ، ۶۸ درصد از افراد (درمجموع ۱۳۸۰ کودک و نوجوان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم) نسبت به یک مراقب پرخاشگری کردند و ۴۹ درصد نسبت به یک فرد غیر مراقب پرخاشگری کردند.

دلایل

کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است رفتار تهاجمی داشته باشند یا به خود آسیب برسانند، زیرا:

• در درک آنچه در اطراف آنها اتفاق می‌افتد- به عنوان مثال، آنچه دیگران به طور غیر شفاهی می‌گویند یا صحبت می‌کنند- با مشکل روبرو هستند.
• خواسته‌هایشان را نمی‌توانند بیان کنند.
• بیش از اندازهمضطربو حساس می‌باشند.
• دارای حساسیت‌های حسی هستند، مانند حساسیت بیش از حد به سر و صدا یا نیاز به تحریک.
• می‌خواهند از موقعیت‌ها یا فعالیت‌های استرس‌زا فرار کنید.

فاکتورهای محیطی

دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چه چیزی در آناتومی مغز می‌تواند باعث ایجاد رفتار تهاجمی در کودک مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم شود. اگرچه مطالعات زیادی در مورد تفاوت این ساختارها در دهه گذشته انجام شده است، اما هنوز هیچگونه شواهد قطعی به دست نیامده است و در حال حاضر پاسخ قطعی وجود ندارد. متخصصان به جای اینکه تنها بر پاسخهای علم پزشکی برای توضیح پرخاشگری در کودک مبتلا به به اختلالات طیف اوتیسم تکیه کنند، عوامل محیطی را تجزیه و تحلیل می‌کنند تا تعیین کنند که چه متغیرهایی در اطراف کودک وجود دارد که می‌تواند باعث تکرار رفتار پرخاشگرانه شود. هنگامی که کودکی نسبت به دیگران رفتار پرخاشگرانه از خود نشان می‌دهد، نیاز به محیط یادگیری محدودتر نسبت به هم سن و سالانش، ضروری است. نیازهای رشدی کودک ممکن است از طریق خدمات مداخله رفتاری فشرده‌ای که به جای حضور در مدرسه در خانه یا مکان‌های مخصوص ارائه می‌شود، بهتر برطرف شود. اگر نیازهای او در کلاس درس مدرسه به بهترین نحو برآورده شود، کودک به پشتیبانی کلاس اضافی مانند جلسات کمکی یا جلسات آموزشی فردی در اتاق منابع نیاز خواهد داشت. پرخاشگری بر توانایی یادگیری کودک تأثیر می‌گذارد، چرا که اگر کودک به فرد بزرگسالی که سعی در آموزش به او را دارد پرخاشگری کند، فرد احساس ناامنی خواهد داشت. علاوه بر این، در صورتی که کودک نسبت به همسالان خود پرخاشگری کند، فرصت ایجاد روابط اجتماعی معنادار با همسالان خود را از دست خواهد داد.

مشاور رفتار کاربردی

رفتار خود تحت تأثیر تغییرات در محیط فرد قرار می‌گیرد، هم درست قبل از نمایش یک رفتار معین (که به آن سابقه گفته می شود) و هم به دنبال یک رفتار معین (که پیامد نامیده می شود). به منظور تعیین علت بروز یک رفتار، تحلیلگران رفتار به روابط بین تغییرات پیش از رفتار، خود رفتار و تغییرات بلافاصله پس از آن رفتار، که به آن سه گانه رفتاری می‌گویند، بسیار موشکافانه دقت می‌کنند. سه‌گانه رفتاری گاهی به طور غیررسمی \”ABC\” رفتار نامیده می‌شود.

عملکرد رفتار

تجزیه و تحلیل مشاور رفتار کاربردی می‌تواند به تحلیلگر رفتار این امکان را بدهد که علت رفتار تهاجمی کودک را روانکاوی و تحلیل کند. پاسخ به چنین سوالاتی به عملکرد رفتار اشاره دارد. تحلیل رفتاری عملکردی نشان می‌دهد که رفتار به دو دلیل اصلی برای دسترسی به چیزی که می‌خواهیم، یا خارج شدن یا دور شدن از چیزی که نمی‌خواهیم، رخ می‌دهد. کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب برای دستیابی به چیزهایی که می‌خواهند رفتار تهاجمی دارند. گاهی کودک قصد جلب توجه دیگران را دارد (یعنی عملکرد رفتار پرخاشگرانه او دسترسی به توجه است)؛ این می‌تواند از پرخاشگری به عنوان وسیله‌ای برای شروع مکالمه (به عنوان مثال، کودک هنگام شستن ظرف به پشت مادرش ضربه می‌زند تا او را به عقب برگرداند و با او صحبت کند) ، تا پرخاشگری به خواهر و برادر برای دسترسی به اسباب بازی‌ای که خواهر یا برادر وی با او باز می‌کند (یعنی عملکرد رفتار پرخاشگرانه او دسترسی به یک مورد ملموس است)، متغیر باشد. گاهی اوقات یک کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است از پرخاشگری به عنوان راهی برای خروج از وظیفه‌ای که نمی‌خواهد انجام دهد (مانند کارهای خانه) یا فرار از کسی که نمی‌خواهد در کنار او باشد (برای مثال، یک کودک دیگر) استفاده کند.

اختصاص زمانی برای تحلیل این عوامل زمینه‌ای رفتارهای پرخاشگرانه در کودک مبتلا به اوتیسم، بسیار مهم و ضروری‌ است. با درک عوامل ایجاد کننده پرخاشگری، می‌توانید موثرترین استراتژی‌های مداخله را به کار گیرید.

مدیریت رفتار پرخاشگرانه در کودکان اوتیسم

اگر می‌دانید که چه چیزی باعث رفتارهای پرخاشگرانه و خودسرانه کودک مبتلا به اوتیسم شما می‌شود، می‌توانید به فرزند خود کمک کنید تا رفتار خود را کنترل کند.

می‌توانید این کار را با بررسی چیزی که باعث ایجاد این رفتار می‌شود، و چیزی که باعث می‌شود فرزند شما را حرکت پرخاشگرانه را کنار بگذارد، انجام دهید. به مدت ۱ تا ۲ هفته رفتارها را یادداشت کنید، و به اتفاقات قبل و بعد آن توجه کنید.

درک اینکه فرزند شما چقدر خوب می‌تواند ارتباط برقرار کند نیز یک گام کلیدی در یافتن علت رفتارهای پرخاشگرانه است. وقتی کودکان نمی‌توانند احساسات خود را بیان کنند یا آنچه را که نیاز دارند یا می‌خواهند تقاضا کنند، ممکن است از رفتار تهاجمی برای برقراری ارتباط استفاده کنند.

بهتره از خودتان بپرسید: فرزندم قصد دارد چیزی به من بگوید؟ به عنوان مثال، اگر فرزند شما از دانه‌های ذرت خوشش نمی‌آید اما نمی‌تواند به شما بگوید، ممکن است فرزند به جای گفتن “آن را بردار‌، من آن را نمی خواهم!، شما را بزند.

یکی از راه‌های مدیریت رفتار پرخاشگرانه کودک، تغییر عوامل ایجاد کننده رفتار است.

احتمالاً نمی‌توانید از هرگونه پرخاشگری کودک اوتیسم خود جلوگیری کنید. بنابراین باید به هنگام بروز رفتارهای پرخاشگرانه کودکتان، راه‌کارهایی را به کار ببرید.

آرام باشید

این اولین و مهمترین چیز است. بیشتر رفتارهای پرخاشگرانه به این دلیل اتفاق می‌افتد که فرزند شما احساساتی در خود ایجاد می‌کند و نمی‌تواند با آنها ارتباط برقرار کند. با مدیریت احساسات خود و حفظ آرامش و سکوت، سعی در آرام کردن جو داشته باشید.

حرفهای خود را محدود کنید

هنگام پرخاشگری، کودک دچار استرس زیادی است. پردازش آنچه دیگران می‌گویند در هنگام استرس به ویژه در مورد کودکان مبتلا به اوتیسم دشوار است، زیرا ممکن است در درک زبان دچار مشکل شوند.

بنابراین سعی کنید زیاد حرف نزنید. سعی کنید از عبارات کوتاه استفاده کنید، مثلا به جای اینکه بگویید بیا اینجا بنشین، بگویید بنشین.

کودک خود را به مکان امن‌تری منتقل کنید

به منظور ایمنی همه، مطمئن شوید که فرزند شما به هر چیزی که می‌تواند خطرناک باشد نزدیک نیست- به عنوان مثال، قفسه‌هایی که ممکن است سقوط کنند یا اشیای شیشه‌ای. یک فضای محصور آرام خارج از خانه ممکن است گزینه خوبی باشد. همچنین ممکن است لازم باشد از افراد دیگر بخواهید که به منظور حفظ ایمنی از محل دور شوند.

نشانه‌های بصری را در نظر بگیرید

نشانه‌های بصری می‌توانند در این شرایط کمک کنند. به عنوان مثال، ممکن است تصویری از یک مکان آرام در خانه خود داشته باشید که فرزند شما می‌تواند به آنجا برود.

در صورت نیاز به محدودیت جسمانی، حتما کمک بگیرید

در صورتی که فکر می‌کنید هنگام حمله شدید فرزندتان نیاز به محدود کردن جسمانی دارید، در مورد گزینه‌های دیگر با درمانگر کودکتان صحبت کنید. محدودیت جسمی می‌تواند هم برای شما و هم برای فرزند شما خطرناک باشد و اغلب می‌تواند اضطراب فرزند شما را افزایش داده و اوضاع را بدتر کند. پشتیبانی از رفتار مثبت همیشه بر گزینه‌های فیزیکی ارجحیت دارد.

مدیریت رفتارهای خودآزاری در کودکان و نوجوانان اوتیسم

بررسی آنچه کودک اوتیسم شما سعی می‌کند با رفتارهای خودآزاری به شما بفهماند می‌تواند به شما در تصمیم‌گیری درباره نحوه مدیریت آن کمک کند.

به عنوان مثال ممکن است فرزندتان برای رفتن از یک فعالیت به فعالیت دیگر دچار مشکل باشد. وقتی به فرزند خود می‌گویید زمان ترک قطار قبل از شام رسیده است، ممکن است سرش را روی زمین بکوبد. می‌توانید از پنج دقیقه قبل با نشان دادن عکس شستن دست‌ها و نشستن پشت میز برای شام به کودک خود هشدار دهید. این کار به کودک شما هشدار می‌دهد، بعلاوه زمان لازم برای جمع و جور کردن وسایل را دارد.

اگر فرزندتان بعد از ۱۰ دقیقه پازل چیدن، شروع به کندن موهای خود کرد، قصد دارد به شما بفهماند که می‌خواهد کار دیگری انجام دهد. و زمانی که شروع به فعالیت دیگر کند، احتمالا دیگر موهای خود را نمی‌کند.

ممکن است فرزندتان برای جلب توجه شما و صحبت کردن شما با اون، خودش را بزند، که در اینجور مواقع توجه به فرزندتان باعث جلوگیری از خودزنی او می‌شود. گام بعدی این است که به فرزند خود بیاموزید توجه شما را به روش دیگری مانند، گفتن “مادر” یا آمدن کنار شما و نشان دادن یک کارت کمک، جلب کند.

فرزند شما ممکن است احساس سرخوردگی کند و به کمک نیاز داشته باشد. به عنوان مثال، کودک‌تان در حال بازی با عروسکش است و ناگهان پای عروسک از جا کنده می‌شود، بنابراین کودک شما شروع به جیغ کشیدن و پنجه کشیدن می‌کند. اگر به فرزندتان کمک کنید که پای عروسک را درست کند، دیگر خودآزاری را متوقف می‌کند. گام بعدی این است که به فرزند خود بیاموزید که ناامیدی را به جای خودآزاری کردن به شیوه‌ای دیگر نشان دهد- برای مثال عنوان کند یا یک نشانه یا تصویر برای کمک نشان دهد.

پاسخ به رفتارهای خودآزاری

برآورده کردن خواسته‌های فرزندتان می‌تواند رفتار را تقویت کرده و احتمال اینکه فرزند شما در آینده در موقعیت مشابهی رفتار مشابهی داشته باشد را افزایش دهد.

راه‌کارهای بلند مدت عبارتند از:

• با اجتناب از قرارگیری در موقعیت‌هایی که باعث ایجاد این رفتار می‌شوند، از این رفتار جلوگیری کنید.
• به فرزند خود بیاموزید که نیازهایش را به شیوه‌ای مثبت‌تر بیان کند.
• رفتارهای خودآزاری را نادیده بگیرید و وقتی فرزندتان موضوعاتی را به شکل مثبت‌تری بیان می‌کند، به او پاداش دهید.

دریافت کمک حرفه‌ای

یک درمانگر حرفه‌ای با تجربه می‌تواند به شما کمک کند رفتارهای پرخاشگرانه یا خودآزاری فرزند خود را درک کرده و مدیریت کنید. اگر قبلا دیگر راهکارها را انجام داده و نتیجه‌ای نگرفته‌اید، این راهکار می‌تواند مفید باشد.

به عنوان مثال، متخصص ممکن است از تحلیل عملکردی برای تعیین علت رفتار پرخاشگرانه یا خودزنی فرزندتان استفاده کند. سپس متخصص ممکن است یک برنامه حمایت از رفتار مثبت ارائه دهد که شامل استراتژی‌هایی برای کاهش رفتار و آموزش رفتار جدید باشد.