به گزارشتیتربرتر؛ کپی بودنسرود ملی ایرانازسرود ملی کره جنوبیبار دیگر مطرح شده است و در شبکه های اجتماعی بازتاب گسترده ای داشته است.

پیش از این دراوایل جام جهانی فوتبال در برزیلاین موضوع از سوی برخی خبرنگاران در فضای مجازی اعلام شد. در سال۲۰۱۹هم این مسئله دوباره با احتمال قرارگرفتنتیم فوتبال ایران برابر کره جنوبیبر سر زبان ها افتاد و شاید نکته جالب تر این باشد که بدانید همینسرود ملی کره جنوبیبرگرفته از آهنگسرود ملی مالدیواست.

امروز در کنار بررسی کپی بودن سرود ملی کشورمان به سرودهای ملی دیگر کشورها اشاره کرده ایم.

ادعای موسیقیدان ایرانی درباره کپی بودن سرود ملی

علی رهبریموسیقی دان و آهنگ سازدر نامه‌ای به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، سرود جمهوری اسلامی ایران را «کپی» سرود ملی کره جنوبی دانست و خواستارساخت سرودی جدید با استفاده از بن‌مایه موسیقی ایرانیشد.

در نامه سرگشاده علی رهبری موسیقیدان ایرانی، رهبر ارکستر و آهنگساز طی نامه‌ای سرگشاده به وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهان ساخت سرود ملی جمهوری اسلامی ایران بابُن مایهموسیقی ایرانیاست که در ادامه متن این نامه آمده است:

«حدود ۵۰۰ سال پیش کشور‌های جهان برای شناساندن خود و همچنین ارائه فرهنگ و زمینه‌های تمدنی شان اقدام به تدوین و ارائه سرودی بنام سرود ملی کرده اند که آن سرود را در مراسم رسمی ورویداد‌های ملی خود اجرا می‌کنند. لزوم ارائه ماهیت تمدنی و تاریخی موجب آن شده است که در تدوین این سرود از هنرمندان پرآوازه و گنجینه‌های فرهنگی خود استفاده کنند و از موسیقی ملی و بومی خود در تهیه کارت ویزیت کشورشان بهره گیرند. چنانچه در کشور اتریش از ساخته آهنگساز بزرگ اتریشی «آمادِ ئوس موتزارت» مدد گرفته اند و یا در آلمان از آهنگ موسیقی دان برجسته ای، چون «یوزف هایدن» استفاده کردند. در این زمینه می‌توان ده‌ها مثال دیگر آورد که خود من نظر به حرفه ام و سفر‌های فراوان به کشور‌های پیشرفته جهان و شرکت در مراسم رسمی آن‌ها شخصاً با این سرود‌ها آشنائی کامل دارم.

در ایران آغاز تدوین موسیقی سرود ملی سابقه چندان طولانی ندارد و حدود ۱۴۸ سال پیش توسط افراد غیر ایرانی (اروپائیان) نگارش شد. به عنوان یک موزیسین حرفه‌ای و ایران دوست باید خدمتتان عرض کنم که در کمال تاسف، موسیقی سرود ملی فعلی کشور ما همچنان به صورتی است که گویا توسط غیر ایرانیان نوشته شده است و بوئی از ایران از آن به مشام نمی‌رسد. این تنها نظر من نیست. این ایرادی است که موسیقیدانان فراوانی به این آهنگ گرفته اند. سرود ملی کشوری که یکی از آرمان‌های اصلی اش «نه شرقی، نه غربی» بوده است شباهت بسیار چمشگیری به سرود ملی کشور کره جنوبی دارد و بسیاری از قطعات آن، کپی سرود این کشور است که خود آن به گمان من از موسیقی غربی گرفته شده است. این از نظر من یک دغدغه جدی است. چگونه است که کشوری، چون ایران با چنین تاریخ و فرهنگ جهانگیر که مبنا و منبع الهام فرهنگی بخش بزرگی از جهان است و خاستگاه رودکی و فارابی بوده، این گونه دچار قحط الرجال موسیقیدان می‌شود که در تدوین کارت ویزیت اش باید از هنرمندان کشوری دیگر، نه آنکه با فرهنگی مشابه، بلکه با فرهنگی از خاور دور کپی برداری کند. همانطور که حتماً مستحضر هستید، مردم ما در جشن‌های مختلف بیشتراز سرود «ای ایران» نوشته زنده یاد استاد «روح الله خالقی» استفاده می‌کنند، زیرا ملودی سرود ملی فعلی اصلاً روح ایرانی ندارد و برای ایرانیان کمی غریبه است. زیرا استاد خالقی موسیقی ایرانی را می‌شناخت. زیرا برعکس ایشان، سازنده سرود فعلی این موسیقی را نمی‌شناخت و در رشته موسیقی سنتی و ملی تحصیل نکرده بود.

جناب آقای وزیر، اینک وقت آن رسیده است که در این خصوص اقدامی صورت گیرد. موسیقی این سرود با وصفی که عرض کردم مناسب ایران نیست. زمان تغییر کرده است. شاید آن موقع می‌شد آنگونه رفتار کرد و چیزی برملا نشود. اما امروز فضای مجازی و اینترنت این امکان را به تمامی مردم جهان داده است که با یک کلیک روی کامپیوتر سرود ملی تمامی کشور‌های جهان را گوش کنند و این کپی برداری یا تشابه را ببینند. راستی، زمانی که مردمان کره جنوبی در مراسم رسمیِ حضور مسئولان ایرانی در کره سرود ملی را می‌شنوند، چه فکر می‌کنند؟

جناب آقای دکتر صالحی، هم اکنون ما در ایران ده‌ها آهنگساز بسیار ورزیده داریم که هم با موسیقی ملی ما و هم با موسیقی جهان واقعاً آشنائی کامل دارند. پیشنهاد من این است که فراخوانی داده شود و از آهنگسازان خواسته شود تا روی شعر فعلی آهنگی بسیار ایرانی نوشته شود و آهنگسازان مبرّز در موسیقی غربی آن را برای ارکستر بزرگ و گروه کُر تنظیم کنند تا خروجی آن مورد پسند موسیقی دانان حرفه‌ای و عامه مردم قرار گیرد. به نظر من بهتر است برای این کار از هیأت داوران بیطرف شامل هنرمندان و قشر‌های مختلف مردم ایران استفاده شود تا ماهم دارای سرودی ملی با موسیقی‌ای نزدیک به مردم ایران شویم».

سرود ملی ایران چگونه انتخاب شد؟

روز سوم خرداد سال 71 همزمان با سالروز حماسه فتح خرمشهر سرود ملی کشورمان جایگزین سرود «پاینده بادا ایران» شد که کمی طولانی بود البته این سرود از بین68سرودی که35آهنگ ساز نامدار داخلی به صدا و سیما ارسال کرده بودند، انتخاب شد.

ابتدا از بین همه آثار ارسالی 10 اثر و سپس سه اثر به عنوان آثار برگزیده انتخاب شدند تا سازندگان‌شان بعد از تنظیم و اجرا از سویارکستر سمفونیک و گروه کر، سرود آماده و حاضر را برای قضاوت نهایی در اختیار صدا و سیما  قرار دهند و در نهایت سرود فعلی که توسط «حسن ریاحی» ساخته شده به عنوان سرود ملی انتخاب می شود.

خود ریاحی در خصوصکپی بودن آهنگ، سال ها پیش به «موسیقی ما» گفته است: «فاصله شروع سرود را از پیش‌درآمد دستگاه ماهور استفاده کردم. دستگاهی که یکی از دستگاه‌های باستانی موسیقی ایرانی است. بخشی از سرود را نیز که فرود دارد از گوشه «می گلی» استفاده کردم. این را که می‌گویند سرود ملی ما شبیه سرود ملی کشور کره جنوبی است، درک نمی‌کنم.»

او همچنین  قبلا تاکید کرده بود ساختار دو قطعه به هیچ وجه شبیه هم نیست و تنها در چهار نت وجه اشتراک دارند.

نگاهی به سرودهای مشابه کشورها

قطعا اگر امروزه کسی بخواهد یکسرود ملی جدیدبسازد باید ملودی بسیار ساده ای انتخاب کند که مردم بتوانند آن را با سوت بزنند یا در مسابقات فوتبال آن را بخوانند. ولی در عین حال این سرود باید هیجان آور و غرور برانگیز باشد.

احتمال ساختن چنین سرودی بدون آن که به سرودهای موسیقی های موجود شباهتی داشته باشد، بسیار ضعیف است. از همین رو بسیاری ازسرودهای ملیرا می بینیم که شباهت زیادی به هم دارند که به تعدادی از آن ها اشاره می کنیم.

به طور مثال همان طور که پیش از این گفتیم ملودی سرود ملی مالدیو بسیار شبیه ملودی سرود ملی کره جنوبی است یاملودی سرودهای ملی استونی و فنلاندنیز یکسان هستند. به این ترتیب مردم استونی در دوران تسلط اتحاد شوروی بر این کشور با گوش دادن به ایستگاه های رادیویی فنلاند می توانستند ملودی سرود ملی خود را بشنوند. این موسیقی توسط فردریک پاکیوس آهنگ ساز آلمانی ساخته شده است. حتی موسیقی سرود ملی آمریکا نیز اورجینال نیست وملودی آن متعلق به ترانه یک انجمن می خواری بریتانیایی است.

در عین حال کارشناسان بایدادعای علی رهبریرا بررسی کنند و در صورت کپی بودن، برای ساخت سرود ملی جدید مبتنی بر موسیقی ایرانی اقدام کنند.

گردآورنده:الهام خلیلی خو