آپراکسی چیست؟

آپراکسی Apraxia یک بیماری عصبی درک نشده است. افرادی که این را مشکل دارند انجام برخی حرکات برایشان دشوار یا غیرممکن است، حتی اگر ماهیچه های آن ها طبیعی باشد. نوع خفیف آپراکسی به دیسپراکسی معروف است.

آپراکسی می‌تواند به اشکال مختلف بروز کند. یک شکل آن آپراکسی دهانی است.

افراد مبتلا به آپراکسی دهانی قادر به انجام داوطلبانه حرکات خاصی از جمله عضلات صورت نیستند. به عنوان مثال، احتمال دارد نتوانند لب خود را لیس بزنند یا چشمک بزنند.

شکل دیگری از آپراکسی بر توانایی فرد برای حرکت عمدی‌ بازوها و پاها تأثیر می گذارد.

با بروز آپراکسی گفتاری، حرکت دادن دهان و زبان در صحبت کردن برای فرد دشوار یا غیرممکن می شود.

این اتفاق می افتد، حتی اگر فرد تمایل به صحبت کردن داشته باشد و ماهیچه های دهان و زبان از نظر جسمی قادر به تشکیل کلمات باشند.

آیا انواع مختلفی از آپراکسی گفتاری وجود دارد؟

دو نوع آپراکسی گفتار وجود دارد: آپراکسی اکتسابی و رشدی.

آپراکسی اکتسابیمی تواند در هر سنی بروز کند. اگرچه معمولاً در بزرگسالان دیده می شود. این شرایط باعث می شود افراد توانایی گفتاری را که قبلاً در اختیار داشتند از دست بدهند.

آپراکسی رشدیگفتاری نیز به عنوان آپراکسی گفتاری کودک شناخته می شود. این حالت از بدو تولد وجود دارد و بر توانایی کودک در شکل گیری اصوات و کلمات تأثیر می گذارد.

کودکان مبتلا به آپراکسی گفتاری اغلب توانایی های بسیار بیشتری برای درک گفتار دارند تا اینکه خود را با کلمات گفتاری بیان کنند.

اکثر کودکان مبتلا به آپراکسى رشدى با درمان صحیح، در صورت عدم بهبود کامل، بهبود چشمگیری را تجربه خواهند کرد.

تفاوت بین آپراکسی گفتاری و آفازی چیست؟

آپراکسی گاهی اوقات با آفازی، یکی دیگر از اختلالات ارتباطی اشتباه گرفته می شود. این سردرگمی با این واقعیت که هر دوی این‌ شرایط ها می توانند با هم اتفاق بیفتند گره خورده است.

افراد مبتلا به آپراکسی و آفازی هر دو در بیان کلمات مشکل دارند. با این حال، تفاوت های مشخصی بین این دو وجود دارد.

آفازی مشکلی را در توانایی فرد برای درک یا استفاده از کلمات ایجاد می کند. این بیماری می تواند شرایط صحبت کردن، خواندن یا نوشتن را دشوار کند. اما آپراکسی مشکلی در درک زبان ایجاد نمی کند.

آپراکسی شخص را در شروع و انجام حرکات لازم برای گفتار دچار مشکل می کند. این دشواری با وجود عدم ضعف در عضلات لازم بوجود می آید.

بیشتر بخوانید:زبان پریشی یا آفازی چیست علائم، تشخیص و درمان

علائم آپراکسی گفتاری چیست؟

چندین نوع علائم مرتبط با گفتار وجود دارد که می تواند با بروز آپراکسی همراه باشد، از جمله:

• مشکل در ایجاد به ترتیب هجاها جهت ایجاد کلمات یا عدم توانایی در انجام این کار
• مشکل هجی کردن در دوران نوزادی
• مشکل در گفتن کلمات طولانی یا پیچیده
• تلاش های مکرر در تلفظ کلمات
• ناسازگاری های گفتاری، مثلا می توان در بعضی مواقع خاص مانند وقتی که دیگران حضور نداشته باشند صدای صحیح یا کلمه ای را بیان کرد
• استرس و فشارهای نادرست بر روی صداها یا کلمات خاص
• استفاده بیش از حد از اشکال غیر کلامی ارتباطات
• تحریف صداهای واکه
• جاگذاری صامت در آغاز و انتهای کلمات
• یا تلاش بیش از حد برای ساختن کلمات

آپراکسی گفتاری به ندرت به تنهایی برای کودک اتفاق می افتد، غالباً با زبان دیگر یا نقص های شناختی همراه است، که می تواند موجب موارد زیر شود:

• واژگان محدود
• مشکلات دستوری
• مشکلات مربوط به هماهنگی و مهارت های حرکتی مناسب
• مشکل در جویدن و بلعیدن
• دست و پا چلفتی بودن

چه عواملی باعث اختلال در گفتار می شود؟

آپراکسی اکتسابی ناشی از آسیب مغزی به مناطقی از مغز است که توانایی صحبت کردن را کنترل می کنند. شرایطی که احتمالا باعث ایجاد آپراکسی اکتسابی شود، شامل ضربه مغزی، سکته مغزی یا تومور مغزی است.

کارشناسان هنوز نمی دانند که چه عواملی باعث بروز آپراکسی گفتاری در کودک می شود. برخی دانشمندان معتقدند که این مسئله ناشی از مشکلات علامت دهی بین مغز و ماهیچه هایی است که برای صحبت کردن استفاده می شود.

تحقیقات مداوم بر این مسئله تأکید کرده که آیا ناهنجاری های مغزی که باعث بروز آپراکسی گفتاری می شوند قابل شناسایی است یا خیر. تحقیقات دیگری به دنبال دلایل ژنتیکی آپراکسی است.

برخی از مطالعات در تلاشند تا دقیقا مشخص کنند که کدام قسمت های مغز با این بیماری ارتباط دارند.

آیا آزمایشاتی برای تشخیص آپراکسی گفتار وجود دارد؟

آزمایش یا رویه واحدی وجود ندارد که برای تشخیص آپراکسی گفتار استفاده شود. در حقیقت تشخیص این بیماری پیچیده است که آسیب شناسان زبان گفتاری عقاید مختلفی دارند که علائم آن نشان دهنده آپراکسی رشدی است.

با این وجود، اکثر متخصصان به دنبال وجود علائم آپراکسی متعدد و متداول هستند. آن ها می توانند توانایی بیمار در تکرار یک کلمه را چندین بار ارزیابی کنند یا توانایی فرد در بازگویی لیستی از کلمات که مشکل تر هستند، مثل “بازی، بازیگوش، بازیگوشی” را بررسی کنند.

یک آسیب شناس زبان گفتاری می تواند با کودک در تعامل باشد تا کودک را در نحوه اجرای صداها، هجا ها و کلمات و اینکه چگونه قادر به ایجاد و درک آن ها است ارزیابی کند.

این آسیب شناس همچنین از نظر هرگونه مشکل ساختاری که شاید باعث علائم آپراکسی شود، دهان، زبان و صورت کودک را معاینه خواهد کرد.

هنگام تشخیص آپراکسی، احتمالا متخصصان به دنبال وجود سایر علائم می باشند، به عنوان مثال، آن ها به دنبال ضعف یا مشکل در درک زبان هستند. هر دوی این ها نشانگر سایر عوامل است و حضور آن ها به رد آپراکسی کمک می کند.

برای مبتلایان به آپراکسی اکتسابی احتمالی، MRI از مغز برای تعیین میزان و مکان هرگونه آسیب مغزی مفید می باشد. به طور معمول نمی توان قبل از تولد کودک، آپراکسی گفتاری را تشخیص داد. تا کنون، متخصصان در بیشتر کودکان قادر به درک و یا انجام وظایف مورد نیاز برای تعیین وجود آپراکسی نیستند.

آیا درمانی برای آپراکسی گفتاری وجود دارد؟

در بعضی موارد آپراکسی اکتسابی به طور خود به خود برطرف می شود. این در مورد آپراکسی رشدی گفتاری، که بدون درمان از بین نمی رود صدق نمی‌کند.

روشهای درمانی مختلفی وجود دارد که برای آپراکسی استفاده می شود. میزان موثر بودن درمان ها می توانند در افراد مختلف متفاوت باشند. برای رسیدن به بهترین نتیجه، درمان آپراکسی باید برای رفع نیازهای خاص فرد تهیه شود.

بیشتر کودکان مبتلا به آپراکسی گفتار، سه تا پنج بار در هفته از ویزیت تنهایی با یک متخصص آسیب شناسی گفتاری بهره می گیرند. همچنین امکان دارد آن ها به همکاری با والدین یا سرپرستان خود نیاز داشته باشند تا مهارتهای در حال رشد را تمرین کنند.

درمان آپراکسی گفتاری در کودکی با هدف بهبود هماهنگی گفتار انجام می شود. تمرینات شامل موارد زیر می باشد:

• تمرین مکرر در شکل گیری و تلفظ اصوات و کلمات
• به هم چسباندن اصوات برای ایجاد گفتار
• کار با ریتم یا ملودی
• استفاده از رویکردهای چند حسی مانند تماشای آینه در حالی که سعی در ایجاد کلمات یا لمس صورت در حین صحبت کردن دارید

بسیاری از درمانگران بر این باورند که زبان اشاره برای کودکانی که در درک آن ها مشکل دارند سودمند است. آن ها غالباً توصیه می کنند که کودکان سعی کنند کلماتی را که به آن ها اشاره می کنند برای تمرین حرکات لازم با دهان خود بگویند.

افراد مبتلا به موارد شدیدتر از آپراکسی اکتسابی نیز می توانند از زبان اشاره بهره مند شوند یا‌ از دستگاه های الکترونیکی کمکی استفاده کنند، از جمله رایانه هایی که می توانند برای تولید کلمات و جملات استفاده کنند.

مطالعات بسیار کمی برای تعیین اثربخشی نسبی رویکردهای مختلف درمانی در مورد بی حسی کودک در گفتار انجام شده است.

این می تواند به دلیل بحث و گفتگوهای مداوم بین متخصصین باشد که نشان می دهد کدام علائم و خصوصیات نشانگر تشخیص آپراکسی هستند.

بیشتر بخوانید :درمان اختلال یادگیری و شناختی پس از سکته مغزی با توانبخشی

بیشتر بخوانید:رفع مشکل گفتاری و تکلم پس از سکته مغزی با فیزیوتراپی و کار درمانی

آدرس نقش گوگل کلینیک یادمان، شهرک غرب و سایر اطلاعات تماس