رقص درمانی چیست؟ آیا تا به حال با ریتم آهنگ مورد علاقه خود حرکت کرده اید و بار دنیا را از روی شانه هایتان برداشته اید؟

شاید تعجب آور نباشد که محققان دریافته اند که رقص درمانی می تواند عملکرد شناختی، سلامت عاطفی و رفتار ما را بهبود بخشد و آن را به ابزاری ارزشمند در درمان های روانشناختی تبدیل کند (Strassel et al., 2011).

رقص یک شکل اجتماعی و خلاقانه از فعالیت انسانی است که از طریق مشارکت عاطفی در مشارکت فعال یا غیرفعال در تمام سطوح تسلط بر رفاه تأثیر می گذارد.

کرکو و همکاران، 1396، ص. 13

در این مقاله ازجعبه ابزار ذهنیمزایای باورنکردنی رقص درمانی را بررسی می‌کنیم، و چندین تکنیک را معرفی می‌کنیم، و آنچه برای تبدیل شدن به یک رقص درمانگر نیاز است را شناسایی می‌کنیم.

رقص درمانی چیست؟

حرکت به سمت موسیقی به طور گسترده به عنوان یک ابزار قدرتمند برای بهبود رفاه شناخته شده است. رقص این پتانسیل را دارد که ما را از نظر جسمی، روانی و اجتماعی بهبود بخشد (استراسل و همکاران، 2011؛ کارکو و همکاران، 2017). انجمن رقص درمانی آمریکا رقص/حرکت درمانی را «به عنوان استفاده روان درمانی از حرکت برای ارتقای یکپارچگی عاطفی، اجتماعی، شناختی و فیزیکی فرد» تعریف می کند.

در سال‌های اخیر، «تعداد فزاینده‌ای از انتشارات تحقیقاتی شواهدی مبنی بر اثرات مثبت مشارکت رقص بر سلامت و رفاه افراد در طیف وسیعی از گروه‌های سنی و جوامع نشان داده‌اند» (Karkou et al., 2017, p. 13).

چرا رقص درمانی؟

رقص درمانیکه گاهی از آن به عنوان حرکت درمانی نیز یاد می شود، شامل «آموزش تکنیک رقص به مراجعان برای ایجاد واژگان غیرکلامی پایه» است (کارکو و همکاران، 2017، ص 219). هدف این است که مراجع، یا رقصنده، مزایای ذهن و بدن ذکر شده در بالا را همراه با ماهیت کاتارتیک عملکرد – تعادل ظریف بین خود خصوصی و عمومی تجربه کند (Karkou et al., 2017).

رقص درمانی، بر خلاف اعمال خود به خود و غیر مداخله ای رقص، «در توانبخشی، پزشکی، آموزشی، خانه های سالمندان و مراکز مهدکودک و همچنین در برنامه های پیشگیری از بیماری و ارتقای سلامت انجام می شود» (Strassel et al., 2011, p. 50).

درمانگران رقص بر این باورند که عملکرد سالم متکی بر یکپارچه سازی ذهن، بدن و روح است که می تواند از طریق رقص تقویت شود (لومان، 2005).

تاریخچه مختصر رقص درمانی

رقص برای هزاران سال جنبه حیاتی فرهنگ بشری بوده و به عنوان یک فعالیت اجتماعی ارزشمند و جزء بسیاری از سنت‌های شفابخش از جمله تولد، بیماری و مرگ بوده است (Strassel et al., 2011). بنیانگذاران رقص درمانی که در دهه 1940 فعالیت می کردند، اغلب به عنوان رقصنده شروع به فعالیت کردند که بعدها به تدریس روی آوردند.

ماریان چیس یکی از این رقصندگان در دهه 1930 بود. هنگامی که او یک استودیو را برای آموزش حرفه ای ها افتتاح کرد، متوجه شد که مراجعان زیادی در آن حضور داشتند، حتی اگر آنها قصد نداشتند رقصنده حرفه ای شوند. او متعاقباً با بیماران روانپزشکی موفقیت قابل توجهی داشت و ارتباطات و همدلی آنها را بهبود بخشید و کیفیت و کمیت تعاملات آنها را افزایش داد (لومان، 2005).

در دهه 1960 بود که رقص درمانی به طور گسترده به عنوان یک حرفه پذیرفته شد، همراه با شناخت مزایای روان درمانی بالقوه ناشی از توانایی آن در درگیر شدن و ارتباط بین ذهن، بدن و روح (انجمن رقص درمانی آمریکا، n.d.، لومان). ، 2005).

رقص درمانی یوگا چیست؟

رقص درمانی سابقه ای طولانی در مشارکت با رشته های دیگر فراتر از رقص دارد که ارتباط بین ذهن و بدن را تشویق می کند، مانند هنرهای رزمی (بارتون، 2011؛ کارکو و همکاران، 2017).

تمرین فیزیکی، ذهنی و معنوی باستانییوگانیز به طور موفقیت آمیزی با برنامه های درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی و رقص برای ارائه کاهش استرس و مهارت های مقابله و بهبود رفتار اجتماعی در افرادی که بیماری روانی شدید را تجربه می کنند، ترکیب شده است (بارتون، 2011).

در حالی که تحقیقات محدودی در دسترس است، به نظر می رسد رقص درمانی یوگا یک روان درمانی ارزشمند مبتنی بر حرکت را به برنامه های درمانی برای بهبود تجارب و روابط درون فردی ارائه می دهد (بارتون، 2011).

4 مزیت روانی اثبات شده رقص درمانی

رقص درمانی رقص احساس ما را در نتیجه مکانیسم ها و مسیرهای زیر در بدن انسان بهبود می بخشد و حتی ساختار مغز را تغییر می دهد (Karkou et al., 2017).

اندورفین

افزایش هورمون‌های گردش خونی که تصور می‌شود با اثرات احساس خوبی مرتبط باشد. در حین رقصیدن کورتیزول در مواقع استرس، بدن هورمون کورتیزول ترشح می کند. اعتقاد بر این است که رقص محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال را تنظیم می کند و به طور بالقوه از ما در برابر استرس طولانی مدت محافظت می کند.

انتقال دهنده های عصبی مغز

فعالیت بدنی، از جمله رقص، با افزایش انتقال انتقال دهنده های عصبی شیمیایی مغز، به طور بالقوه به تاخیر انداختن خستگی، افزایش تمرکز، و ارائه مزایای ضد افسردگی مرتبط است.

تقویت انسجام گروهی

• افزایش تمایل برای کمک به دیگران
• بهبود عزت نفس و اعتماد به نفس و کاهش اضطراب
• غلبه بر مبارزات عاطفی مانند جدایی، اختلالات خوردن، تنهایی و خستگی
• تأثیر مثبت بر فرآیندهای فیزیکی، شناختی، اجتماعی، عاطفی، معنوی و خلاق
• تقویت عزت نفس و بهبود روابط انسانی
• کاهش خطر زمین خوردن در افراد مسن و در نتیجه افزایش اعتماد به نفس و استقلال آنها
• افزایش گزارش‌های «احساس خوب»، از جمله گزارش‌های سرخوشی، انرژی بیشتر، آرامش و آرامش

رقص درمانی برای اوتیسم

رقص درمانی برای سنین مختلف و گروه های اجتماعی مختلف مفید بوده است. در واقع، کودکان مبتلا به اوتیسم به خوبی به مداخلات رقص پاسخ می دهند (Athanasiadou amp; Karkou, 2017).

محققان بهبودهای قابل توجهی را در توانایی کودکان در ایجاد روابط در پاسخ به تکنیک های مرتبط با رقص، مانند افزایش آگاهی فیزیکی، آینه کاری و هماهنگی و ایفای نقش گزارش کردند (Athanasiadou amp; Karkou, 2017).

فواید مشابهی در سایر گروه‌ها با نیازهای ویژه مرتبط، از جمله اختلال کم‌توجهی-بیش‌فعالی و مولتیپل اسکلروزیس گزارش شده است (Karkou et al., 2017).

چگونه رقصیدن می تواند به افسردگی و تروما کمک کند؟

“افسردگی یک بیماری پزشکی ناتوان کننده است که با احساس مداوم و فراگیر غمگینی، از دست دادن علاقه یا لذت در فعالیت های عادی لذت بخش و همچنین مشکلات در تنظیم هیجان مشخص می شود” (Karkou et al., 2017, p. 839).

حرکات بدن مرتبط با رقص درمانی یک درمان موثر برای افسردگی، تشویق به بیان و تنظیم عاطفی ثابت کرده است (Karkou et al., 2017).

اگر احساس می کنید افسردگی دارید همین حالا باتست افسردگی، از وجود یا عدم وجود آن اطمینان حاصل کنید.

ترومای دوران کودکی می‌تواند اثرات گسترده‌ای بر روی فرد داشته باشد، و حتی برخی از مطالعات نشان می‌دهند که بدون حمایت، بدن می‌تواند تا سال‌ها آن درد و اضطراب را تحمل کند.

مداخلات حرکتی و آگاهی از بدن در رقص درمانی می تواند به قربانیان تروما کمک کند تا احساس قوی تری از خود داشته باشند و یاد بگیرند که به طور متفاوت با علائم بدنی خود ارتباط برقرار کنند (Karkou et al., 2017).

نحوه انجام رقص درمانی: 4 تکنیک

درمانگران رقص از تکنیک های مختلفی استفاده می کنند تا مراجعان را قادر سازند تا احساسات خود و دیگران را بهتر درک کنند و به طور کامل در روابط انسانی شرکت کنند (لومان، 2005).

آینه کاری در رقص درمانی

Mirroring ابزار محبوبی است که توسط درمانگران رقص برای برقراری روابط غیرکلامی استفاده می شود. درمانگر در حین حرکت به مراجع ملحق می شود و او را آینه می کند تا تماس قابل اعتماد و معنادار را آغاز کند.

هماهنگی

هماهنگی که ارتباط نزدیکی با آینه کاری دارد، شامل همدلی حرکتی است. در این حالت «تنش‌های عضلانی که در یک فرد احساس می‌شود، در فرد دیگر نیز احساس می‌شود» (لومان، 2005، ص 72).

درمانگران نیازی به تکرار اشکال و ژست های مراجع ندارند، بلکه می توانند به سمت یک الگوی تسکین دهنده کمتر حرکت کنند تا بزرگسال یا کودک ناراحت را آرام کنند.

توسعه یکپارچگی

درمانگران با استفاده از قدرت حرکت، مراحل رشد مراجع را مشاهده کرده و از طریق آن کار می کنند. این فرآیند می تواند به مراجع از طریق موانع ذهنی، پسرفت و تاخیر در رشد و روابط شخصی خود کمک کند. “یک جهت گیری رقص/حرکت رشدی به تکامل درون روانی، بین فردی و معنوی فرد می پردازد” (لومان، 2005، ص 73).

حرکت اصیل

حرکت معتبر یا اصیل برای بازگشت به تجربیات قبلی مراجع استفاده می شود. فرد روی زمین یا نزدیک آن دراز می کشد و به احساسات بدنی توجه می کند و موقعیتی شبیه به وضعیت یک نوزاد غوطه ور در دنیای حسی را بازسازی می کند.

در این حالت رابطه بین محرک (مراجعه کننده) و شاهد (درمانگر) است. “قلب تمرین در مورد اشتیاق و همچنین ترس است که خود را به وضوح ببینیم” (لومان، 2005، ص 73).

4 تمرین و فعالیت برای شروع جلسات شما

رقص گروهی بسیاری از تمرین‌ها و فعالیت‌هایی که در دسترس رقص‌درمانگر است، به مراجعین در هر سنی کمک می‌کنند تا با خود فیزیکی، ذهنی و معنوی خود ارتباط برقرار کنند.

اغلب، آنها در هر دو گروه یا جفت انجام می شوند (لومان، 2005؛ کارکو و همکاران، 2017؛ لاچتا، n.d.)، و ما مجموعه ای از فعالیت ها را در اینجا به اشتراک می گذاریم.

تجسم یک شخصیت

درمانگر از مراجع می خواهد یک شخصیت از یک کتاب، فیلم یا نمایشنامه – شاید یک ابرقهرمان، شخصیت کارتونی، شرور یا حتی یک حیوان، را تجسم کند. در مرحله بعد، آنها وظیفه دارند آن شخصیت را از طریق رقص و حرکت تجسم دهند.

درمانگر آنها را از طریق حرکات راهنمایی می کند و به آنها کمک می کند تا احساسات و تجربیات مختلف مرتبط با شخصیت خود را کشف کنند.

رقص دایره ای گروهی

ذر این تکنیک گروه یک دایره تشکیل می دهند و شروع به رقصیدن با هم با یک ریتم یا ضرب آهنگ خاص در یک قطعه موسیقی انتخاب شده توسط درمانگر برای تشویق ارتباط و همکاری می کنند.

از آنها خواسته می شود که در حین رقص به حرکات خود و دیگران توجه کنند. پس از چند دقیقه، درمانگر به آن‌ها پیشنهاد می‌کند که حرکات خود را در گروه هماهنگ کنند تا حس اتحاد و با هم بودن ایجاد کنند، فردیت را از بین ببرند و ارتباط را تشویق کنند.

راه رفتن به صورت جفتی

مراجعان در این تکنیک تیم‌هایی تشکیل می‌دهند و در کنار هم راه می‌روند و به موسیقی یا صداها از طریق هدفون گوش می‌دهند. هر جفت ممکن است یک قطعه موسیقی منحصر به فرد داشته باشد.

درمانگر موسیقی یا صداها را بر اساس یک موضوع یا خلق و خوی خاص، مانند صداهای طبیعت یا موسیقی شاد، انتخاب می کند. در حین راه رفتن، شرکا سعی می کنند گام های خود را با ریتم موسیقی یا صداها هماهنگ کنند.

از آنها خواسته می شود در حین راه رفتن به احساسات بدن خود توجه کنند و سعی کنند با شریک زندگی خود هماهنگ باشند.

آینه سازی حرکت

ذر این تکنیک هم گروهی ها در مقابل یکدیگر قرار می گیرند و به نوبت حرکات خود را منعکس می کنند.

درمانگر، زوج را از طریق حرکات مختلف مانند آهسته، روان، سریع و پرانرژی هدایت می کند و احتمالاً موسیقی را اضافه می کند. هنگامی که آنها سعی می کنند حرکات یکدیگر را کپی کنند، از آنها خواسته می شود به احساس بدن خود و الگوهای فیزیکی ساخته شده توسط شریک خود توجه کنند. آنها باید سعی کنند بین هر یک از حرکات خود و شریک زندگی خود یک حس جریان و ارتباط ایجاد کنند.

بسیاری از این تمرینات در درمان بسیار مفید هستند زیرا اعتماد و ارتباط بین شرکا و درون گروه ایجاد می کنند (لومان، 2005).