انواع وسواس چیست دکتر کامیار سنایی

انواع وسواس

زیرگروه‌های :OCD انواع وسواسفکری عملی

راه‌هایی که علائماختلال وسواسفکری عملی (OCD) تجربه می‌شوند، از فردی به فرد دیگر متفاوت است. پزشکان و محققان پیشنهاد می‌کنند که OCD را می‌توان بر اساس ماهیت علائم تجربه شده به انواع مختلف تقسیم کرد و در نتیجه چندین زیرگروه OCD ایجاد شد.

راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) تعریف گسترده‌ای از اختلال وسواس فکری عملی را ارائه می‌دهد که شامل وجود وسواس‌ها و(یا) اجبارهایی است که باعث ناراحتی یا اختلال عمده در زندگی روزمره می‌شود. همچنین اختلالات دیگری نیز وجود دارد که شامل عناصر وسواس یا اجبار است.

این مقاله در مورد انواع وسواس، چگونگی تفاوت علائم برای هر یک و نحوه درمان آن‌ها بحث می‌کند. همچنین شرایط مشابهی را پوشش می‌دهد که ممکن است با اختلال وسواس فکری عملی مرتبط باشد.

انواع وسواس

در ارتباط با انواع وسواس به موارد زیر می توان اشاره کرد: پنج زیرگروه اصلی OCD عبارتند از:

۱. وسواس‌های آلودگی با اجبارهای تمیز کردن

۲. وسواس‌های آسیب با اجبارهای چک کردن

۳. وسواس‌های بدون اجبارها

۴. وسواس‌های تقارن با اجبارهای مرتب کردن

۵. احتکار

علائم زیرگروه‌های مختلف OCD

اگرچه انواع علائم خاص با گذشت زمان نسبتاً پایدار به نظر می‌رسند، اما ممکن است تغییر در ماهیت و تمرکز علائم خود را تجربه کنید. علاوه بر این، اگرچه اکثر علائم شما می‌توانند با علائم خاص یک زیرگروه سازگار باشند، این احتمال وجود دارد که علائم چندین زیرگروه OCD را همزمان تجربه کنید.

وسواس‌های آلودگی با اجبارهای شستشو یا تمیز کردن

اگر تحت تأثیر علائم این زیرگروه قرار گرفته‌اید‌، معمولاً بر احساسات ناراحتی مرتبط با آلودگی تمرکز خواهید کرد. به همین دلیل، شاید بیش از حد بشویید یا تمیز کنید تا این احساس ناراحتی را کاهش دهید.

به عنوان مثال، بعد از لمس دستگیره در احساس می‌کنید که دستانتان کثیف یا آلوده هستند، یا نگران هستید که دیگران را با میکروب‌های خود آلوده کنید. برای از بین بردن این احساسات، ساعت‌ها دست‌هایتان را بارها و بارها می‌شویید.

وسواس‌های آسیب با اجبارهای چک کردن

اگر علائم این زیرگروه را تجربه کنید، اغلب افکار شدیدی در ارتباط با آسیب احتمالی به خود یا دیگران خواهید داشت. به همین ترتیب، از فعالیت‌های تکراری چک کردن برای تسکین ناراحتی خود استفاده خواهید کرد.

برای مثال، شاید تصور کنید که خانه‌تان در حال سوختن است، سپس بارها و بارها از خانه‌تان عبور کنید تا مطمئن شوید که آتش‌سوزی وجود ندارد. همچنین ممکن است احساس کنید که با فکر کردن به یک رویداد فاجعه بار، احتمال وقوع آن را افزایش می‌دهید.

وسواس‌های بدون اجبارهای قابل مشاهده

علائم این زیرگروه اغلب مربوط به وسواس‌های ناخواسته در مورد موضوعات جنسی، مذهبی یا خشونت آمیز است. به عنوان مثال، شاید افکار مزاحم در مورد تجاوزگر بودن یا حمله به کسی را تجربه کنید.

شما اغلب از فعالیت‌های تکراری ذهنی مانند قرائت کردن کلمات خاص، شمارش در سر یا دعا برای تسکین اضطراب خود در هنگام داشتن این افکار غیر ارادی استفاده می‌کنید. معمولاً به هر قیمتی از محرک‌های مربوط به وسواس‌ها اجتناب خواهید کرد.

وسواس‌های تقارن با اجبارهای مرتب کردن، تنظیم کردن و شمردن

وقتی این زیرگروه را تجربه می‌کنید‌، احساس می‌کنید نیاز زیادی به بارها مرتب کردن اشیاء دارید تا زمانی که آن‌ها حالت «کاملاً درستی» داشته باشند. به عنوان مثال، شاید احساس کنید که باید به طور مداوم پیراهن‌هایتان را مرتب کنید تا دقیقاً با به ترتیب رنگ مرتب شوند.

علائم این زیرگروه همچنین می‌تواند شامل بارها و بارها فکر کردن یا گفتن جملات یا کلمات باشد تا زمانی که کار مورد نظر به طور کامل انجام شود. گاهی اوقات اجبارهای مرتب کردن، تنظیم کردن و شمارش برای جلوگیری از خطر بالقوه انجام می‌شود. به عنوان مثال، شاید با خود فکر کنید که «اگر میز کارم را کاملاً مرتب کنم، شوهرم در یک تصادف رانندگی نمی‌میرد.» اما همیشه اینطور نیست.

احتکار

در انواع وسواس به وسواس احتکار نیز باید اشاره کنیم. حتکار در حال حاضر به عنوان یک تشخیص متمایز در dsm-5 شناخته شده است. احتکار شامل مجموعه‌ای از اقلامی است که توسط دیگران به عنوان چیزهای با ارزش محدود در نظر گرفته می‌شوند، مانند مجلات قدیمی، لباس‌ها، رسیدها، نامه‌های ناخواسته، یادداشت‌ها یا ظروف. اغلب فضای زندگی شما آنقدر پر از آشفتگی می‌شود که زندگی در آن غیرممکن خواهد شد.

احتکار اغلب با ترس وسواسی نسبت به از دست دادن اشیایی که ممکن است یک روز مورد نیاز باشد و وابستگی عاطفی بیش از حد به آن‌ها همراه است.

افرادی که تحت تأثیر علائم این زیرگروه احتکار قرار می‌گیرند، نسبت به افرادی که علائم زیرگروه‌های دیگر را دارند، اضطراب و افسردگی بیشتری را تجربه می‌کنند. آن‌ها اغلب قادر به حفظ اشتغال پایدار نیستند. مهم‌تر از همه، احتکار اجباری می‌تواند مستقلاز OCD رخ دهد.

سایر زیرگروه‌های OCD

علاوه بر زیرگروه‌های اصل OCD ، ممکن است چند مورد دیگر نیز دیده شود. برخی از این موارد عبارتند از:

OCD رابطه

OCD رابطه یک زیرگروه است که شامل تجربه افکار وسواسی و اجباری مربوط به رابطه عاشقانه فرد است. این نوع وسواس اغلب با ترس و تردید شدید در مورد رابطه مشخص می‌شود، از جمله اینکه آیا شریک زندگی فرد به او علاقه دارد، نگرانی بیش از حد برای شادی شریک زندگی خود یا درگیری در تفکر به اینکه آیا دیگری می‌تواند شریک بهتری برای رابطه پیدا کند.

«OCD دقیقاً درست»

«OCD دقیقاً درست» توسط یک احساس عمومی هدایت می‌شود که همه چیز کاملاً درست نیست. برای مقابله با این احساس، مردم اغلب به رفتارهای اجباری مربوط به شمارش، صاف کردن، لمس کردن ضربه‌ای یا ردیف کردن وسایل می‌پردازند.

OCD حافظه کاذب

افراد مبتلا به این زیرگروه OCD، افکار شک و تردید مکرر را تجربه می‌کنند. به عنوان مثال، شاید آن‌ها نگران چیزهایی باشند که در گذشته به طور تصادفی انجام داده‌اند، مانند اینکه آیا آن‌ها به طور تصادفی چیزی را دزدیده‌اند یا فراموش کرده‌اند برای چیزی در فروشگاه پرداخت کنند.

OCD تفکر جادویی

افراد مبتلا به این نوع اختلال وسواس فکری عملی، اغلب درگیر تفکر جادویی می‌شوند و معتقدند اگر رفتارهای خاصی را رعایت نکنند، اتفاقات کاملاً غیر مرتبط رخ می‌دهد. به عنوان مثال، آن‌ها ممکن است باور داشته باشند که اگر هر شب ساعت ۸:۱۵ به گوشی خود نگاه نکنند، اتفاق وحشتناکی برای یک عزیز رخ خواهد داد.

هیچ توافق نظری در مورد تعداد زیرگروه‌های OCD وجود ندارد، یا حتی اینکه زیرگروه‌ها چیست. برای مثال، برخی ادعا می‌کنند که هفت نوع وسواس وجود دارد: وسواس آلودگی، وسواس خشونت آمیز، وسواس مسئولیت، وسواس مربوط به کمال گرایی، وسواس جنسی، وسواس مذهبی یا اخلاقی و وسواس هویت.

اختلالات مربوط به وسواس فکری عملی

راهنمای Dsm-5 شامل تعاریف جدیدی از این اختلالات بود یا آن‌ها را به این دسته‌ها منتقل کرد.

• اختلال درماتیلومینیا یا کندن پوست: این اختلال همچنین به عنوان یک تشخیص متمایز در dsm-5 شناخته شد که شامل کندن مداوم پوست است و منجر به ضایعات، عفونت‌ها و ناراحتی‌های بالینی قابل توجه می‌شود. این بیماری در حدود ۱ تا ۲ درصد از جمعیت شایع است.
• اختلال تریکوتیلومانیا یا کندن مو: در این اختلال مربوط به وسواس فکری عملی، شما تمایل شدید به کشیدن مو از سر، ابرو، مژه یا جاهای دیگر بدن خود دارید. این اختلال معمولاً با وارونه سازی عادت و درمان شناختی رفتاری درمان می‌شود.
• اختلال خود زشت پنداری: این اختلال «مشغولیت فکری با یک یا چند نقص یا اشکال در ظاهر است که قابل مشاهده نیست یا برای دیگران جزئی به نظر می‌رسد.» این معیارها شامل رفتارهای تکراری از نظافت شخصی، بررسی ظاهر یا اعمال ذهنی مانند مقایسه مداوم ظاهر خود با دیگران است. دیسمورفیا عضلانی، یک زیرگروه اختلال خود زشت پنداری است.
• اختلال وسواس فکری عملی و اختلالات مرتبط با آن که توسط یک ماده، دارو یا به دلیل یک وضعیت پزشکی دیگر ایجاد می‌شود: قرار گرفتن در معرض برخی مواد و داروها می‌تواند باعث ایجاد علائم وسواس شود. همچنین شرایط پزشکی و عصبی خاصی وجود دارد، از جمله سندرم تورت، که می‌تواند با توسعه این اختلال همراه باشد.

علاوه بر این، اگرچه برای زنانی که تازه مادر شده‌اند، تجربه طیف گسترده‌ای از احساسات پس از به دنیا آمدن یک کودک جدید غیر معمول نیست، دوره پس از زایمان مدت‌هاست که به عنوان زمان افزایش خطر برای ظاهر، بدتر شدن یا عود اختلالات خلق و خوی و اضطراب شناخته شده است.

تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که دوره پس از زایمان ممکن است خطر شروع یا بدتر شدن OCD را نیز ایجاد کند.

زیرگروه‌های OCD در کودکان

اگرچه بسیاری از مردم OCD را به عنوان یک اختلال می‌دانند که فقط بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، درصد مشابهی از کودکان نیز تحت تأثیر این اختلال قرار می‌گیرند. در حالی که شباهت‌های زیادی بین شروع OCD در بزرگسالان و کودکان وجود دارد، تفاوت‌های مهمی نیز وجود دارد؛ به ویژه در رابطه با درمان و ماهیت علائم.

ما معمولاً فکر می‌کنیم که اختلال وسواس فکری عملی ناشی از ترکیبی از استرس، عوامل ژنتیکی و عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز است. اما شواهد رو به رشد وجود دارد که یک شکل خاص از OCD کودکان، در واقع می‌تواند یک بیماری خودایمنی به نام اختلالات عصب روانشناختی خود ایمنی کودکان مرتبط با عفونت‌های استرپتوکوک (پانداس) باشد.

کودکان مبتلا به پانداس پس از عفونت استرپتوکوکی (مانند گلودرد استرپتوکوکی) یا تب سرخ (یا بدتر شدن علائم اختلال وسواس فکری عملی موجود) به طور ناگهانی دچار اختلال وسواس فکری عملی یا اختلالات تیک می‌شوند. مطالعات در مؤ‌سسه ملی سلامت روان نشان داده است که عفونت استرپتوکوکی می‌تواند آنتی‌بادی‌های «ضد مغز» متقابل را تولید کند که علائم پانداس را در کودکان بین سه سال تا سن بلوغ ایجاد می‌کند.

درمان زیرگروه‌های OCD

انتخاب یک دوره درمان برای OCD به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:

• آنچه در گذشته تأثیر مثبتی در بهبود داشته است.
• نگرش شما نسبت به دارو.
• انگیزه شما برای انجام روش درمانی رویارویی و جلوگیری از پاسخ (ERP) یا درمان شناختی رفتاری (CBT).
• شدت علائم شما.
• وجود اختلالات دیگر مانند افسردگی.

به طور کلی، اکثر انواع OCD به ترکیبی از درمان شناختی رفتاری (CBT) ، رویارویی و جلوگیری از پاسخ و دارو پاسخ می‌دهند.

یک استثنا ممکن است احتکار باشد که به نظر می‌رسد با دارو بهبود نمی‌یابد اما به روان درمانی پاسخ می‌دهد. پیشنهاد می‌شود با یک روانشناس یا پزشک در مورد راه‌هایی کهERP ، CBT و دارو می‌توانند برای حداکثر سود بر اساس علائم شما تنظیم شوند، بحث کنید.

مطلب پایانی

در پایان مقاله انواع وسواس این نکته مهم است که اگر علائم OCD یا اختلالات مرتبط با آن را دارید، به پزشک خود مراجعه کنید زیرا درمان در دسترس است. شما تنها فردی نیستید که یکی از این اختلالات را دارد؛ پس می‌توانید با اقدام مورد نیاز، حمایت و کمک لازم برای تسکین این علائم را دریافت کنید.

در ادامه به کتاب دکتر کامیار سنایی بنام خودیاری برای درمان وسواس فکری عملی به زبان ساده نیز اشاره باید کرد. این کتاب برای مراجعین و به زبانی ساده نگاشته شده است. هدف از تالیف این کتاب ان بوده است که مراجعین با مطالعه آن در مواردی که وسواس شدید نمی باشد بدون کمک متخصص بتوانند مراحل ابتدایی درمان خویش را شروع کنند. مخاطب کتاب همه افراد وسواسی بالاخص افرادی است که توان پرداخت هزینه مشاوره با متخصص را ندارند.

برای دریافت کتاب با شماره ۰۰۹۸۹۰۳۴۷۳۳۰۰۹ هماهنگ کنید.

منبع:

https://www.verywellmind.com/what-are-the-different-types-of-ocd-2510663