اسکیزوفرنی در کودکان در افراد زیر ۱۳ سال بروز می کند و در شیوه برخورد فرد با واقعیت های زندگی اثر زیادی خواهد داشت. افکار، احساسات و رفتار های این کودکان غیر معمولی است. این اختلال شیوع چندانی ندارد ولی درمانی نیز هنوز برای آن پیدا نشده است. اگر اسکیزوفرنی در کودکان زود تشخیص داده شود قابل مدیریت و کنترل خواهد بود. در سال های اخیر راه های مختلفی از طرف پزشکان برای درمان این بیماری پیشنهاد شده اما همچنان مسیر اصلی درمان تشخیص زود هنگام و مدیریت نشانه های این بیماری است.

علائم اسکیزوفرنی کودکان چیست؟

اسکیزوفرنی در کودکان یک دوران پیش درآمد دارد. قبل از بروز نشانه های اصلی اسکیزوفرنی در مدتی قبل از آن نشانه های هشدار دهنده دیده می شوند که باید جدی گرفته شود. توجه کنید دیدن یکی از علائم به تنهایی نشانه اسکیزوفرنی نیست و چندین نشانه باید در کودک وجود داشته باشد تا پزشک چنین نتیجه ای بگیرد. از جمله این نشانه ها بروز اضطراب است برای کمک به کاهش استرس در کودکان و پیشگیری از ابتلای آنها به بیماری های روحی و روانی شدید تر راهکارهایی را در مقالهعلائم اضطراب در کودکاندر اختیارتان قرار داده ایم ،

همچنین این کودکان علاقه خود را به درس و مدرسه از دست می دهند و از ارتباط با دوستان و همسالان خودداری می کنند. کودکان به این صورت کم‌کم از زندگی روزمره و جامعه دست کشیده و منزوی می شوند. این نشانه ها در همه افراد دلیل بر وجود اسکیزوفرنی نیست. در صورت مشاهده هر مشکلی حتما با پزشک تماس بگیرید.

نشانه‌های اسکیزوفرنی در نوزادان و خردسالان

نشانه های اسکیزوفرنی از دوره شیرخوارگی تا سالهای پیش از مدرسه و نوجوانی با هم متفاوت است. تشخیص بموقع این بیماری بسیار اهمیت دارد چون این اختلال می تواند بر روی رشد کودک اثر منفی بگذارد. این آسیب هم در رشد جسمی و هم روانی بروز خواهد کرد.

نشانه‌های اسکیزوفرنی در شیرخواران و نوپایان (کودکان ۱ تا ۳ سال):

• کودک در دوره های طولانی غیر فعال و کند است. اگر سرعت عملکرد کودک به تدریج کند شود و این کندی حرکت در طولانی مدت افزایش یابد حتما به روانپزشک کودکان مراجعه کنید.
• دست و پاهای کودک کم توان و شل خواهد بود
• تاخیر در گردن گرفتن شیرخواران؛ تاخیر در چهار دست و پا راه رفتن، ایستادن و حرف زدن
• حرکات غیر طبیعی مانند تکان دادن تند و پیوسته دست ها
• خمیده یا لنگ‌لنگان راه رفتن

بعضی از این نشانه ها در بیماری های دیگری هم دیده می شوند. گاهی هم در کودکانی که هیچ گونه مشکل روانی و عصبی ندارند این عوارض بروز می کنند. با دیدن این نشانه ها به متخصص مراجعه کنید. تشخیص هرگونه بیماری با پزشک متخصص است.

نشانه‌های دیگر اسکیزوفرنی در خردسالان (۳ تا ۵ سال)

در این کودکان نشانه های اسکیزوفرنی به صورت ناگهانی یا به تدریج بروز می کنند. از این نشانه ها به موارد زیر می توان اشاره کرد:

• گوشه‌گیری
• کودک به والدین شدیدا وابسته است و در صورت دور شدن آنها دچار اضطراب و ترس می شود.
• کودک از اتفاقات ترسناک و خیالی حرف می زند

بلافاصله بعد از بروز این علائم و قبل از گسست کودک از واقعیت کودک را نزد پزشک ببرید و فرایند درمان را آغاز کنید. وقتی گسست از واقعیت در کودک بروز کند ارتباطش با جهان واقعی را کاملا از دست خواهد داد.

نشانه‌های اسکیزوفرنی در کودکان بزرگ‌تر (سن شروع مدرسه و بعد از آن)

• در این وضعیت کودک نمی تواند تفاوت دنیای واقعی و رویاها، داستان ها، و نمایش های تلویزیونی را تشخیص دهد.
• کودک از اینکه چیزی که وجود خارجی ندارد به اون آسیب برساند (توهم)
• ممکن است کودک صداهایی را بشنود که واقعا وجود ندارند. مثل زمزمه یا صداهایی که به او دستور می دهد تا کاری را انجام دهد.
• ممکن است چیزهایی را ببیند مانند چراغ های چشمک زن و یا لکه های تاریک اما واقعا وجود ندارد. این مشکل توهم بینایی نام دارد.
• خستگی زیاد و اضطراب
• کودک نمی تواند احساسات خود را بیان کند. ادر استفاده از واژه های بیانگر احساسات ناتوان است.
• رفتار های بی نظم و آشفته، گیجی و دوره های نسبتا طولانی نشستن و خیره شدن
• رشد کودک به اندازه همسالان خود نیست و رفتاری کمتر از سنش بروز می دهد

توجه کنید که وجود یکی از این نشانه ها دلیلی بر وجود اسکیزوفرنی نبوده و در صورتی که چند تا از این نشانه ها در فرد بروز کرده باشد باید به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص نهایی داده شود.

نشانه های اسکیزوفرنی به چند دسته تقسیم می شوند؟

دسته مثبت

این نشانه ها که به صورت روان پریشی بروز می کند در افراد سالم دیده نمی شود و بر اثر این اختلال علائم بروز می کنند. روان پریشی به معنی دور شدن از واقعیت است. کودک ممکن است کارهای زیر را انجام دهد:

• حرکات غیر معمول
• افکار غیر طبیعی و توهم

دسته منفی

نشانه های منفی آنهایی هستند که در کودک سالم وجود دارند اما پس از بروز اختلال کودک این نشانه ها را از دست می دهد. کودک وقتی سالم است با همسالان خود ارتباط برقرار می کند اما پس از بروز اختلال میل به ارتباط را از دست می دهد. انزوا نوعی نشانه منفی بیماری است. نشانه های منفی شامل رفتار های زیر است:

• میل به انزوا و تنهایی
• کودک کم حرف می شود
• احساسات را نشان نمی دهد

دسته شناختی

نشانه‌های شناختی درباره تفکر و تأثیر بر یادگیری کودک است:

• کودک در تمرکز کردن مشکل دارد
• کودک در درک مطالب درسی دچار مشکل می شود

دلایل بروز اسکیزوفرنی در کودکان

هنوز علت اصلی این بیماری معلوم نیست. هنوز مشخص نشده چرا این بیماری در برخی افراد در سنین کودکی و در برخی دیگر از افراد در سنین نوجوانی بروز می کند.

ژن ها هورمون ها و مواد شیمیایی داخل مغز کودک می توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. اگر فردی در خانواده به اسکیزوفرنی مبتلا باشد کودک شما بیشتر در معرض این بیماری قرار دارد.

برخی پزشکان بر این باورند که بروز اسکیزوفرنی در کودک به دوره بارداری ارتباط خواهد داشت. به موارد زیر توجه کنید. این عوامل احتمال می توانند احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی را در کودک بالا ببرند:

• استفاده از الکل یا مواد مخدر
• تماس با ویروس‌ها، باکتری‌ها یا مواد شیمیایی
• استرس و اضطراب
• تغذیهٔ ضعیف و نادرست
• بیماری اسکیزوفرنی در کودکان، نشانه‌ها و درمان آن

تشخیص اسکیزوفرنی کودکان

نشانه های اختلالات روانی مختلف در دوران کودکی همپوشانی های زیادی دارند. تشخیص قطعی اسکیزوفرنی بر عهده روانپزشک کودک است. برای تشخیص درست به جلسات معاینه متعدد و بررسی های بسیار زیاد نیاز است.

در وهله اول کودک را باید به متخصص اطفال نشان دهیم تا سلامت جسمانی کودک ارزیابی شود. در صورت سلامت جسمی کودک باید با متخصص روانپزشک کودکان مشورت کنیم.

نشانه های جسمی اسکیزوفرنی شبیه به برخی بیماری های جسمی است. برای مثال اختلال در رشد که یکی از نشانه های اسکیزوفرنی می تواند باشد در بیماری های دیگری مانند عفونت های کلیوی نیز ممکن است بروز کنند.

از این رو ارزیابی سلامت جسمی کودک ضروری است.آزمایشاتی نظیر آزمایش خون، آزمون های سلامت روان و تصویر برداری های مغزی به تشخیص وجود این اختلال در کودک کمک می کند.

درمان اسکیزوفرنی در کودکان

برای درمان و مدیریت اسکیزوفرنی می توانید روش های زیر را به کار ببرید:

آیا دارو در درمان اسکیزوفرنی کودکان موثر است؟

پزشک معمولا یک یا چند داروی ضد روانپریشی تجویز می کند. دارو های اعصاب به مدیریت توهمات از همه نوع کمک می کند. در صورتی که در گذشته از این دارو ها استفاده کرده و اثرات ناخوشایندی را در کودک دیدید حتما با پزشک معالج مشورت کنید.

روان درمانی چه تاثیری بر اسکیزوفرنی در کودکان داشته باشد؟

متخصصانی که در زمینه روانپزشکی کودکان فعالیت می کنند می تواند با ایجاد گروه های از خانواده های افرادی که فرزند مبتلا به اسکیزوفرنی دارند و جلسات خانواده درمانی فشار و اضطراب ناشی از این بیماری در خانواده ها را کاهش دهند.

آموزش های این متخصصان می تواند رفتار افراد خانواده با کودک مبتلا به اسکیزوفرنی را بهینه کند که همین مسئله می تواند در روند مدیریت و بهبودی بیماری موثر واقع شود. در گروه های بزرگ تر افراد می توانند از تجربیات همدیگر در بهبود روند بیماری استفاده کنند.

چرا آموزش مهارت های زندگی به کودک مبتلا به اسکیزوفرنی مهم است؟

کلاس های ویژه ای که متخصصان برگزار می کنند می تواند مهارت های اجتماعی و شیوه انجام کار های روزمره را به کودک آموزش دهد. از جمله راههای غلبه بر چالش های موجود در مدرسه به کودک آموزش داده می شود.

آیا بستری کردن کودک مبتلا به اسکیزوفرنی لازم است؟

اگر کودک نشانه های شدیدی را نشان می دهد یا وارد دوره های بحرانی اختلالات روانی شده است اقامت در بیمارستان سریع ترین راه برای کنترل نشانه هاست. با صلاحدید پزشک می توان کودک را به صورت نیمه وقت در بیمارستان بستری کرد و در ساعاتی از شبانه روز او را به خانه آورد.

عوارض اسکیزوفرنی کودکی

اگر کودکی که دچار اسکیزوفرنی شده درمان نشود مشکلات زیادی برای همان دوران و دوران بزرگسالی فرد ایجاد خواهد کرد.

اگر اسکیزوفرنی در دوران کودکی درمان نشود، می‌تواند در همان دوران یا در بزرگسالی برای فرد مشکلاتی نظیر موارد زیر ایجاد کند:

• ایجاد سایر اختلالات مانند افسردگی
• خودکشی
• سو مصرف الکل و مواد مخدر
• کناره گیری از خانواده و دوستان
• مشکلات قانونی و مالی
• ضعف در حفظ شغل و موقعیت های زندگی

جمع‌بندی

اگر این بیماری در کودکی تشخیص داده شود می توان با کمک انواع درمان های موجود آن را مدیریت کرد. درمان قطعی این بیماری هنوز وجود ندارد اما افرادی که به این مشکل دچار هستند با مدیریت اختلال می توانند در تحصیل شغل و زندگی اجتماعی خود موفق باشند.

منبع:Cedarse