سریال بازی مرکب بعد از ۱۰ روز از زمان انتشارش در نتفلیکس به پربیننده‌ترین اثر در ۹۰ کشور مختلف بدل شد. این نخستین باری است که یکسریال کره‌ایدر چارت‌های فروش آمریکا در صدر جدول‌ها قرار می‌گیرد. اما علت این محبوبیت فراگیر چه بود؟ چه شد که به‌یک‌باره این سریال توجه مخاطبان مردم جهان را، فارغ از زبان و فرهنگ‌شان به خود جلب کرد و حتی متفکران، روان‌شناسان و جامعه‌شناسان شروع به بحث و تبادل‌نظر درباره آن کردند؟ در ادامه مطلب حاضر و با تمرکز بر مقالاتی که به‌تازگی در نشریات معتبر درباره این سریال پرطرفدار منتشر شده‌ است، پاسخی درخور برای این سؤال‌ها خواهیم یافت. همراه ما بمانید تا اطلاعاتی جزئی‌تر درباره سریال بازی مرکب در اختیارتان بگذاریم.

داستان سریال بازی مرکب از چه قرار است؟

سریال بازی مرکب اثری است ساخت کشور کره جنوبی به کارگردانی و نویسندگی هوانگ دونگ-هیوک (Hwang Dong-hyuk). این سریال از تاریخ هفدهم سپتامبر ۲۰۲۱ در نتفلیکس شروع به پخش شد. این درام دیستوپیایی (ویران‌شهری/ distopian، واژه مقابل آرمان‌شهر یا مدینه فاضله) داستان چندان پیچیده‌ای ندارد: روایت آن درباره مردمی است که به‌خاطر فقر، تنگ‌دستی و بدهی‌هایی که مدام روی هم تلنبار می‌شوند، یا از سوی دیگر به‌خاطر فشار سنگین روحی و روانی زندگی در نظام سرمایه‌داری، حاضرند دست به هر کاری بزنند که از شر این شرایط نابسامان خلاص شوند که ناگهان با پیشنهادی وسوسه‌انگیز روبه‌رو می‌شوند.

این پیشنهاد چیست؟ پیوستن و شرکت در یک بازی جنگ برای بقا که در آن، تمامی شرکت‌کنندگان در پایان کشته خواهند شد؛ البته به‌جز یک نفر که پاداش جسارتش (شاید هم حماقت یا سنگدلی) مبلغی معادل با ۳۸ میلیون دلار آمریکایی خواهد بود.

لوکیشن‌هایی که سریال در آنها فیلم‌برداری می‌شود فضایی شبیه به مهدکودک دارند و بازی‌هایی که شرکت‌کنندگان درگیر آنها می‌شوند، بازی‌هایی کودکانه مثل چراغ سبز، چراغ قرمز (چیزی شبیه بازی مجسمانه خودمان)، طناب‌کشی و طاق یا جفت هستند. این فضاسازی یادآور کتاب دیستوپیایی کلاسیک ورمان محبوب نوجواناناست به نام «سالار مگس‌ها»، نوشته ویلیام گلدینگ. درون‌مایه اصلی در این کتاب آن است که چقدر زود، همین انسان‌هایی که متمدن می‌خوانیم‌شان، برای رهایی از شرایط بدی که گرفتار آن هستند، یا صرفا برای اثبات غریزه برتری خود، به‌طرز ناخوشایندی عقلانیت، همدردی و نظایر این حالات و احساسات را از دست می‌دهند و به‌قولی، وحشی می‌شوند.

علت محبوبیت روزافزون سریال بازی مرکب چیست؟

بدون شک یکی از المان‌های اصلی در موفقیت و اقبال چشم‌گیری که به سریال بازی مرکب نشان داده شد پیشرفت‌های کنونی مرتبط با تکنولوژی و دنیای ارتباطات است. بسیاری از کسانی سریال را در نتفلیکس تماشا کردند، درشبکه‌های اجتماعیشروع به صحبت‌کردن و گذاشتن کامنت راجع‌به آن کردند و این شد که بسیاری از مردم، از نقاط مختلف جهان، به دیدن آن تمایل پیدا کردند. اما این اصلا تمام ماجرا و علت محبوبیت سریال نیست.

این نخستین باری نیست که فیلم، سریال، اثر یا کتابی در ژانر ویران‌شهری یا حتی بازی مرگ و بقا ساخته می‌شود. از نمونه‌های بارز و برجسته در این ژانر می‌توان فیلم سینمایی «بازی‌های گرسنگی» (The Hunger Games) را برشمرد.

اما آنچه این اثر را برجسته و به‌نوعی متمایز می‌کند، در کنار ویژگی‌های خوب دیگر آن، شخصیت‌پردازی‌های واقعی و نزدیک به زندگی، داستان عمیق و درون‌مایه هوشمندانه‌ای است که برای آن انتخاب شده است.

شخصیت‌پردازی‌ها و نقش‌های نزدیک به واقعیت زندگی در سریال

تمامی شخصیت‌های این سریال انسان‌هایی معمولی در جوامع امروزی هستند که هر یک به‌نحوی با مشکلات و گرفتاری‌های‌شان سروکله می‌زنند. مثلا شخصیت اصلی داستان مردی است که حتی نمی‌تواند برای تولد دخترش هدیه‌ای بخرد. به‌خاطر بدهی‌های زیاد و شرایط بد مالی این مرد، همسرش او را ترک کرده، با مرد دیگری ازدواج کرده وحق حضانتدخترش را خود گرفته است. یکی دیگر از شخصیت‌های داستان مردی است به نام علی که به‌خاطر وضعیت نابسمان کشورش از پاکستان به کره جنوبیمهاجرتکرده است. دیگری یکی از شهروندان کره شمالی است که با زدوبندکردن با قاچاقچیان انسان به‌طریقی راهی به کره جنوبی پیدا کرده است.

داستان تمامی شخصیت‌ها کاملا قابل‌درک و نزدیک به واقعیت زندگی است و به همین خاطر به‌سادگی می‌توان با آنها و روایت‌شان ارتباط برقرار کرد. این یکی از نکاتی است که داستان سریال را ملموس و تأثیرگذار می‌کند.

داستان عمیق و درون‌مایه هوشمندانه سریال بازی مرکب

نکته مثبت دیگر که سبب محبوبیت اثر شده است به داستان و روایت عمیق سریال و درون‌مایه هوشمندانه‌ای ارتباط دارد که برای آن در نظر گرفته شده است.

هیچ به این نکته فکر کرده‌اید که چرا در درجه اول بازی‌های کودکانه برای این جنگ برای بقا و پیروزی در نظر گرفته شده‌اند؟ وقتی کودکی وارد یک بازی می‌شود، جز به پیروزی و کسب مقام برتر به چیز دیگری فکر نمی‌کند. حال بیایید این درون‌مایه را به دنیای بزرگ‌ترها بسط دهیم. پس از شرکت در بازی‌های کودکانه، به‌ویژه وقتی پای جانشان هم در میان باشد و شکست در مسابقه به معنای ازدست‌دادن جانشان باشد، دیگر نمی‌توان در آنها سراغی از انسانیت گرفت و تمامی غرایزشان به یک نکته معطوف می‌شوند: کنارزدن سایر رقبا و پیروزی. آنها در این شرایط، دست به هر کاری خواهند زد تا پیروز مسابقه باشند: از خیانت و نیرنگ‌بازی گرفته تا بی‌رحمی و فراموش‌کردن احساساتی چونهمدردیو انسانیت.

این درون‌مایه به‌نوعی هجویه‌ای است بر نظام سرمایه‌داری در جوامع امروزی و سیاست‌هایی که بر آن حاکم‌اند. در این‌گونه جوامع در ظاهر این‌طور به نظر می‌رسد که هرکس، بسته به صلاحیت‌ها و توانایی‌ها و تلاشش می‌تواند جایگاهی درخور خودش در دنیا و زندگی پیدا کند؛ اما واقعیت امر چیز دیگری است: هرکس در خدعه‌گری و فریب‌کاری قهارتر باشد، امکان موفقیتش بیشتر خواهد بود. هرکس راحت‌تر بتواند بر احساسات والای انسانی‌اش سرپوش بگذارد و آنها را نادیده بگیرد، راحت‌تر بارش را خواهد بست. این است حقیقت پشت پرده نظام‌های سرمایه‌داری.

پایان‌بندی زیبا و تأمل‌برانگیز داستان سریال بازی مرکب

شخصیت اصلی داستان بازی مرکب پس از پیروزی در این مسابقه مرگ‌بار و به‌دست‌آوردن پاداش هنگفت آن، و زمانی که به دنیای واقعی برمی‌گردد و از فضای مسابقه خارج می‌شود، به‌نوعی دچارافسردگیمی‌شود و دیگر هیچ میلی برای خرج‌کردن پول به‌منظور رهایی از بدبختی‌هایش نشان نمی‌دهد. می‌دانید چرا؟ چون تجربه تمامی آنچه از سر گذرانده و کارهای ناخوشایندی که در طول مسابقه جنگ و بقا انجام داده لکه‌ای تیره و منحوس بر روح و روانش به‌جای گذاشته است. البته اگر بتوان دیگر روح و روانی برای او قائل شد.

یوجین اونیل (Eugene O’Neill)، نمایشنامه‌نویس صاحب‌آوازه آمریکایی، در مقدمه یکی از نمایشنامه‌هایش توجه خوانندگان را به نقل‌قولی جالب و تأمل‌برانگیز از کتاب باستانی انجیل جلب می‌کند: «چه سودی برای انسان خواهد داشت، اگر تمامی جهان را از آن خود کند، اما در ازایش روحش را از دست بدهد؟». اونیل با اتکا به نظریه‌های فلسفی ازاین‌دست باور داشت که نظام سرمایه‌داری و صنعتی‌شده آمریکا نه‌تنها مسیری رو به موفقیت و فضایی آرمان‌شهری نمی‌پیماید، بلکه برعکس، در ورطه سقوط، زوال و نابودی گام می‌گذارد.

این مریضی و گسیختگی روحی تقریبا همان‌چیزی است که شخصیت اصلی سریال بازی مرکب در پایان گرفتارش می‌شود.

ادامه روند موفقیت آثار کره‌ای با نمایش سریال بازی مرکب

نمایش سریال موفق و تأثیرگذار بازی مرکب باعث شد تا سرمایه‌گذاران پلتفرم نتفلیکس بیش از پیش به فکر نمایش آثار جهانی از فرهنگ‌ها و ملل مختلف، در رأس آنها کره جنوبی، بیفتند؛ مسیری که با نمایش فیلم‌های موفقی مثل انگل (Parasite 2019) آغاز شد و بازی مرکب جان تازه‌ای به آن داد.

این سریال یک فصل دارد که شامل ۹ قسمت تقریبا یک‌ساعته می‌شود. بازی مرکب اثر برجسته، جالب و تأمل‌برانگیزی است و حتما دیدنش را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

پاسخ به سؤالات رایج درباره سریال بازی مرکب

– آیا سریال بازی مرکب فصل دومی هم خواهد داشت؟

اگر سریال را تا پایان تماشا کرده باشید، حتما می‌دانید که سکانس آخر راجع‌به شخصیت‌های اصلی داستان کمی جای ابهام باقی می‌گذارد و ازاین‌حیث، سریال پتانسیل ادامه پیداکردن را خواهد داشت؛ اما طبق آنچه کارگردان اثر در مصاحبه‌هایش مطرح کرده است، در حال حاضر برنامه‌ای برای ساخت فصل دوم سریال ندارد و اگر هم در آینده بخواهد چنین کاری انجام دهد، احتمالا از دیگر کارگردانان و فیلم‌سازان برای پیشبرد اهدافش کمک خواهد گرفت؛ بنابراین فعلا نمی‌توان به این سؤال پاسخ قطعی داد و همه چیز در حد حرف‌وحدیث است.

– آیا داستان بازی مرکب با اقتباس از کتاب خاصی نوشته شده است؟

داستان غنی و عمیق بازی مرکب خیلی‌ها را به این فکر انداخت که احتمالا با اقتباس از کتاب یا رمانی با درون‌مایه‌های مشابه نوشته شده است. اما طبق آنچه کارگردان اثر در مصاحبه‌هایش مطرح کرد، چنین چیزی صحت ندارد. البته او در صحبت‌هایش به این نکته اشاره کرد که ایده اصلی برای نوشتن داستان این اثر در سال ۲۰۰۸ و زمانی به ذهنش رسید که در حال خواندن کتابی کمیک، درباره کسانی بود که در بازی‌ها و مسابقه‌های افراطی شرکت می‌کنند.

– آیا بازی مرکب یک بازی واقعی است؟

بازی مرکب آخرین بازی‌ای است که در سریال برای مشخص‌کردن برنده نهایی مسابقات بین دو نفر آخر انجام می‌گیرد. این بازی در حقیقت یک بازی کودکانه است که در برخی شهرهای کره جنوبی انجام می‌شود و کارگردان اثر هم در کودکی به آن علاقه داشته است. در این بازی بچه‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند و در زمینی به شکل ماهی مرکب شروع به بازی می‌کنند. گروه اول کسانی هستند که باید با عبور از گروه دوم (مدافعان) پایشان را به سر ماهی مرکب برسانند.

– در یک سمت کارت‌هایی که برای شرکت در مسابقات بازی مرکب به مردم داده می‌شود سه شکل به‌ترتیب ترسیم شده‌اند: یک دایره، یک مثلث و یک مربع. آیا این اشکال معنایی دارند؟

این سه شکل در واقع از حرف‌های الفبای کره‌ای هستند: به ترتیب O (دایره)، J (مثلث)، و M (مربع). بازی مرکب در زبان کره‌ای این‌گونه نوشته می‌شود: Ojingeo Geim. این سه حرف و شکل نشانگر حروف ابتدایی بازی مرکب به زبان کره‌ای هستند.

در پایان

سریال بازی مرکب با داستانی عمیق و زیبا و المان‌هایی ازکمدی سیاهبا سرعتی باورنکردنی به اثری محبوب و ماندگار تبدیل شد و از زمان پخش اولین قسمت آن تاکنون، حرف‌وحدیث‌های زیادی راجع به آن در گرفته است. به‌طوری‌که روزنامه‌های معتبر آمریکایی مثل گاردین راجع‌به آن مقاله منتشر می‌کنند و حتی متفکران درباره معانی نهانی که در پس پرده داستان عمیق آن وجود دارد بحث و تبادل‌نظر می‌کنند و از ارتباط آن با وقایع و سیاست‌های دنیای امروز سخن می‌گویند. در کل، بازی مرکب اثری تأمل‌برانگیز، هنرمندانه و کارشده است و حتما ارزش وقت‌گذاشتن و تماشاکردن را خواهد داشت؛ به‌ویژه که یک فصل بیشتر ندارد که شامل ۹ قسمت یک ساعته است و شاید اختصاص دو روز تعطیل برای دیدن تمامی قسمت‌هایش کافی باشد. البته با توجه به خشنونت بالای این سریال تماشای آن قطعا محدودیت سنی دارد.

شما بگویید

نظر شما چیست؟ آیا این سریال کره‌ای محبوب و پرطرفدار را دیده‌اید؟ بازخورد و نظرتان درباره آن چیست؟ فکر می‌کنید این محبوبیت برای سریال ماندگار خواهد شد یا صرفا به حال‌وهوای خاصی ارتباط دارد که از زمان اکرانش تاکنون درست شده است؟

آیا مایل هستید فصل‌های دیگری نیز بر این سریال ساخته شوند و شاهد ادامه داستان آن باشید یا فکر می‌کنید ادامه‌دادن داستان آن در فصل‌های بعدی از ارزش سریال خواهد کاست؟

می‌توانید در قسمت «ارسال دیدگاه» بازخوردها و نظرات‌تان را راجع‌به این سریال محبوب و پرطرفدار با ما و مخاطبان چطور در میان بگذارید. شاید دیدگاه و بازخورد خاص شما، و دریچه‌ای که از آن به سریال و داستان آن نگاه کرده‌اید، ما و خوانندگان مجله چطور را متوجه نکاتی کند که از دیدمان پنهان مانده بوده است.

منابع دیگر:theguardian

محمدرضا عاشوری