1. به کودکت وزن و جایگاه بده!

تمامی هنجارها و رفتارهای تربیت‌ساز کودک، باید منطبق بر اصل کرامت باشد. وقتی خدا می‌خواهد از فرزندخواندگی حرف بزند سفارش می‌کند که آن‌ها را به نام و نسبشان صدا بزنید تا کرامتشان حفظ شود.( احزاب:7).

2. برای اتاق خوابت قانون بگذار!

اگرچه غریزه جنسی در کودک، ضعیف است اما حریم باز و اتاق خواب بدون قانون والدین، به بیداری زودهنگام این قوه حیوانی در کودک و نوجوان نابالغ دامن می‌زند. دستور خدا برای پیشگیری از بلوغ زودرس، قانون‌مندسازی بچه‌ها نسبت به حریم‌ خصوصی والدین است. (نور:58)

3. درس دین را توی خانه‌ات دایر کن!

والدینِ طراز در قرآن، نگران افت و خیز شاخصِ معنویت فرزندشان و دلواپس عاقبت امرشان هستند.(تحریم/6)  برای همین است که ورد زبان پدران الگو در قرآن، توصیه فرزندان به خداباوری و آئین دین‌داری است. (لقمان:13 و بقره:132)

4. برای نماز بچه‌ات وقت بگذار!

صرف آموزش دین، کافی است؟ خیر. مراقبت،‌ پایش و صبر و حوصله به خرج دادن نسبت به انجام تکالیف دینیِ تک‌تکِ اعضای خانواده (در مثال قرآن:‌ نماز) هم لازم است و اتفاقا دستور خداست. (طه:132)

5. روی نظر بچه‌ها هم حساب باز کن!

در ماجرای ذبح حضرت اسماعیل (ع)، جلب نظر و مشورت‌خواهی پدر از پسر،‌ درس‌آموز است. وقتی پای یک تصمیم مهم در میان است که به سرنوشت اعضا گره می‌خورد، مشورت با خانواده،‌ حق آنهاست. (صافات 102/-103)

6. مسئولِ «مسئولیت‌‌پذیری» فرزندت باش!

«صفورا»،‌ مادر حضرت موسی، به دخترش، «عائده» مأموریت می‌دهد که وقتی من صندوقچه‌ی برادرت را به آب افکندم، پی‌اش بگیر و او را بپا!  (قصص:11) یعنی اینکه پدر و مادر موظف‌اند که فرزندانشان را مسئولیت‌پذیر بار بیاورند.

7. حواست به تفریح بچه‌ها باشد!

بچه‌ها مهارت‌هایی مثل کنترل خشم، مهرورزی، همکاری و رعایت حقوق دیگران (همبازی) را فقط در حین بازی یاد می‌گیرند. تنها سلاح منطقیِ فرزندان حضرت یعقوب که او را تسلیم خواسته آن‌ها کرد، تأکید برادران بر نیاز یوسف خردسال به تفریح و بازی بود. (یوسف:12)

8. بین بچه‌ها فرق بگذار اما تبعیض نه!

دوست داشتن را نمی‌شود تحت قاعده و قانون درآورد اما می‌شود مدیریت کرد. ممکن است پدری یکی از فرزندانش را بیشتر دوست بدارد ولی حق تبعیض ندارد حتی اگر پیامبر خدا باشد! محبت افراطی حضرت یعقوب به یوسف، برادران غیور را حسود کرد و شد آنچه شد.

9.  بدآموزی مطلقاً ممنوع!

در داستان قبل، یعقوب نبی گفت: «یوسف را نبرید! می‌ترسم یک آن غافل شوید و شکار گرگ شود» (یوسف:13). بچه‌ها، اتفاقاً همین گفته پدر را توجیهی مناسب برای سرپوش نهادن بر توطئه شومشان، یافتند.

10. کودک عذرخواه را در آغوش بگیر!

با فرزند دلبندتان راه بیایید وقتی از اشتباهش اظهار ندامت می‌کند. وقتی برادران یوسف،‌ به جرمشان اعتراف کردند و از پدر خواستند برایشان نزد خدا آبرو بگذارد،‌ بی‌قید و شرط پذیرفت. (یوسف/ 98 و 97)

---