سلامت نیوز:پزشکان توصیه می‌کنند همه افراد، به ویژه کسانی که بیشتر از 40 سال سن دارند، حداقل سالی یکبار، آزمایش چکاپ کامل انجام دهند. این آزمایش می‌تواند به شما در آگاهی از وضعیت سلامتی‌تان کمک شایانی بکند. اما بسیاری از ما، همچنان با این آزمایش و راهنمای خواندن جواب آزمایش چکاپ کامل آنچنان که باید و شاید، آشنا نیستیم.

افرادی که آزمایش چکاپ انجام می‌دهند، علاقه زیادی دارند که خودشان نتایج جواب این تست مهم را بخوانند و با وضعیتی سلامتی‌شان آشنا شوند. البته که بهتر است حتما آزمایش چکاپ توسط پزشک متخصص مورد بررسی و تفسیر قرار بگیرد، اما ما در این مقاله شما را باخواندن آزمایش خون، بیشتر آشنا می‌کنیم.

آزمایش چکاپ کامل چیست؟

قبل از هرچیز، بهتر است با مفهوم کلی آزمایش چکاپ آشنا شویم: چکاپ یک تست آزمایشگاهی است که در آن، وضعیتی سلامتی کلی بدن شما و به تفکیک اندام‌های مختلف، مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف از انجام این آزمایش، تشخیص سریع و به موقع بیماری‌های احتمالی، بررسی میزان ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری و مورد نیاز بدن و .... است.

آزمایش چکاپ کامل، شامل تست‌های زیادی است که برای انجام آن‌ها، ممکن است از فرد، نمونه‌های خون، ادرار و یا مدفوع گرفته شود. در ادامه به بررسی آزمایش‌های مهمی که در چکاپ کامل انجام می‌شوند، خواهیم پرداخت:

لیست آزمایش‌های چکاپ کامل به همراه خواندن جواب آن‌ها

زمانی که به قصد انجام چکاپ کامل، راهی آزمایش‌گاه می‎شوید، بر اساس تشخیص پزشک، ممکن است همه یا تعدادی از آزمایش‌های زیر، از شما گرفته شوند:

آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی

این تست، رایج‌ترین نوع آزمایش خون است که به CBC نیز معروف است. در این آزمایش، وضعیتی سلامتی کلی بدن شما مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و شامل موارد زیر است:

آزمایش RBC یا شمارش گلبول‌های قرمز خون:در این آزمایش، سلول‌های قرمز خون مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. این سلول‌ها وظیفه انتقال اکسیژن در سراسر بدن را بر عهده دارند. سطح نرمال RBC برای آقایان ۴/۷ تا ۶/۱ میلیون سلول در هر میکرولیتر و در بانوان ۴/۲ تا ۵/۴ میلیون در هر میکرولیتر است.

آزمایشWBCیا شمارش گلبول‌های سفید خون: گلبول‌های سفید در سیستم ایمنی بدن نقش اساسی دارند و به مبارزه با عفونت و ویروس‌ها کمک زیادی می‌کنند. تعداد نرمال گلبول‌های سفید برای افرادی که بالاتر از 2 سال سن دارند؛ ۵۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ در هر میکرولیتر خون است.

آزمایشHGBیا شمارش هموگلوبین خون: هموگلوبین به پروتئین‌های موجود در گلبول‌های قرمز خون اطلاق می‌شود که وظیفه انتقال اکسیژن در بدن را برعهده دارند. مقدار طبیعیhgb در آزمایش خونبرای آقایان 14 تا 18 گرم در دسی‌لیتر و برای خانم‌ها مقادیر 12 تا 16 گرم در دسی‌لیتر است.

آزمایشHCTیا هماتوکریت: این آزمایش بیانگر درصد گلبول‌های قرمز نسبت به حجم کامل خون است. به عبارتی دیگر، هماتوکریت نیز همانند RBC و HGB به شمارش گلبول‌های قرمز موجود در خون می‌پردازد. مقدار طبیعی HGB برای آقایان 14 تا 18 گرم در دسی‌لیتر و برای خانم‌ها مقادیر 12 تا 16 گرم در دسی‌لیتر است.

آزمایشPLTیا شمارش پلاکت‌های موجود در خون: پلاکت‌ها بخش مهم از خون‌ها را تشکیل می‌دهند که در لخته شدن خون (بند آمدن جریان خون بعد از خونریزی) نقشی اساسی ایفا می‌کنند. . به طور معمول، هر میلی لیتر از خون یک فرد بزرگسال، باید دارای 1500 تا 4500 پلاکت باشد. در صورتی که تعداد پلاکت ها به پایین‌تر از 50 هزار عدد برسد، نشانگر یک وضعیت وخیم و نگران کننده است.

بیشتر بخوانید :mchc در آزمایش خونو تاثیر آن در تشخیص کم خونی

البته لازم به ذکر است که آزمایش شمارش کامل سلول‌های خونی، شامل تست‌های دیگری از قبیل MCV، LYMPH و ... نیز است که همگی آن‌ها، به نوعی یک بخش کوچکتر از موارد اصلی بیان شده در بالا هستند.

آزمایش چربی خون

بسیار بعید است که پزشک برای شما آزمایش چکاپ کامل تجویز کند و تست چربی خون، در آن دیده نشود. چربی موجود در خون، به صورت مستقیم، بر روی بیماری‌های قلبی و عروقی، کاملا تاثیر گذار است. برای سنجش چربی خون، باید مقدار کلسترول و تری گلیسیرید با دقت اندازه گیری شود.

برای بررسی تست چربی خون، دو آزمایش اصلی به نام HDL (کلسترول خوب) و LDL (کلسترول بد) از فرد گرفته می‌شوند. مقدار نرمال و طبیعی HDL باید بالاتر از 100 میلی‌گرم در هر میلی‌لیتر خون باشد، این درحالیست که مقدار کلسترول بد یا LDL باید کمتر از 40 میلی گرم در هر میلی‌لیتر خون باشد.

آزمایش قند خون

قند خون نیز یکی دیگر از مهم‌ترین بخش‌های یک چکاپ کامل را تشکیل می‌دهد. البته برای بررسی میزان قند موجود در خون فرد، آزمایش‌های مختلفی انجام می‌‎شوند که در زیر به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:

FBG یا میزان قند خون ناشتا:رنج نرمال این آزمایش بین 70 الی 99 میلی‌گرم در هر دسی‌لیتر از خون است.

تست تحمل گلوکز دو ساعته (GTT): این آزمایش، میزان قند خون شما را دو ساعت بعد از مصرف غذا نشان می‌دهد و رنج نرمال آن باید کمتر از 140 میلی‌گرم در هر دسی لیتر باشد.

آزمایش هموگلوبین (A1C) یا تست طولانی مدت قند خون: این تست، مقدار پایدار قند خون را در بازه‌های مختلف نشان می‎‌ دهد و به صورت درصد بیان می‌شود. مقدار نرمال این آزمایش کمتر از 7.5 درصد است.

آزمایش تیروئید

تیروئید غده کوچکی است که بسیاری از فعالیت‌های مهم بدن از جمله سوخت و ساز و تولید انرژی را مدیریت می‌کند. تیروئید دو هورمون مهم را در بدن تولید می‌کند که به ترتیب تریودوتیرونین و تیروکسین نام دارند. عملکرد این غده برای ادامه حیات بدن و همچنین سلامتی سایر اندام‌ها بسیار مهم است؛ به همین دلیل در اکثر آزمایش‌های چکاپ کامل، وضعیت غده تیروئید به صورت دقیق مورد بررسی قرار می‌گیرد.

تست تیروئید شامل 3 آزمایش مهم به نام‌های T3، T4 و TSH است که در زیر می‌توانید رنج نرمال آن‌ها را مشاهده نمایید:

• مقدار نرمالT3: 80 الی 180 نانوگرم در هر دسی‌لیتر
• مقدار نرمالT4:6 الی 12 نانوگرم در هر دسی لیتر
• مقدار نرمالTSH:5 الی 6 واحد در هر میلی‌لیتر

تست کبد

کبد را می‌توان یکی از مهم‌‌ترین و حیاتی‌ترین اندام‌هان بدن به شمار می‌رود و همانطور که می‌دانید وظیفه تصفیه خون را به عهده دارد. برای تشخیص سلامتی کبد، آزمایش‌های زیر در چکاپ کامل انجام می‌شوند:

تستALTیا بررسی آلانین آمینوترانسفراز (آنزیمی که بیشتر در کبد یافت می‌شود): مقدار نرمال این آنزیم، 8 الی 37 واحد در هر لیتر از خون است. مقدار کمتر از این رنج، معمولا نگران‌کننده نست؛ اما در صورتی که شاخص ALT بالاتر از 37 باشد، ممکن است نشانه هپاتیت و یا مسمومیت با الکل باشد.

آزمایشSGOTیا بررسی آسپارتات آمینوترانسفراز (آنزیمی که بیشتر در کبد یافت می‌شود): مقدار نرمال این آنزیم در بدن، 10 الی 34 واحد در هر لیتر از خون است و مقدار بالای آن، ممکن است نشانه هپاتیت باشد.

بررسی عملکرد کلیه ها

کلیه‌ها نیز یکی دیگر از اندام‌هایی هستند که در چکاپ کامل، به صورت دقیق زیر ذره‌بین قرار می‌گیرند و عملکرد آن‌ها بررسی می‌شود. مهم‌ترین آزمایشی که برای تشخیص سلامتی کلیه‌ها انجام می‌شود، BUN یا میزان نیتروژن اوره موجود در خون است.

مقدار نرمال آزمایش BUN بین 7 الی 29 میلی گرم در هر دسی لیتر از خون است و افزایش آن در بدن، می‌تواند نشان دهنده بیماری کلیوی، قلبی و یا کبدی باشد.

سایر آزمایش‌های چکاپ کامل خون

همانطو که در ابتدای مقاله نیز گفته شد، نمی‌توان به صورت دقیق گفت که آزمایش چکاپ کامل، شامل چه تست‌هایی است. در نهایت، تنها پزشک شما می‎تواند تشخیص دهد که چکاپ، باید شامل چه آزمایش‌هایی باشد. با این‌حال، آزمایش‌هایی که در بالا ذکر شدند، مهم‌ترین بخش‌های یک چکاپ کامل هستند.

البته این آزمایش شامل‌ تست‌های دیگری نیز می‌شود. از جمله این موارد می‌توان به بررسی مواد معدنی موجود در خون، بررسی ویتامین‌های مهم و مورد نیاز خون، بررسی عملکرد گوش‌ها، بینایی سنجی، بررسی عملکرد ریه‌ها و ... اشاره کرد.

کلام پایانی

در هر سنی که قرار دارید و با هر وضعیت سلامتی که دارید، حتما آزمایش‎های چکاپ سالانه را در دستور برنامه زندگی خود قرار دهید. زیرا این آزمایش می‌تواند در تشخیص سریع بیماری‌های احتمالی به شما کمک زیادی بکند. حتما شما هم مانند ما قبول دارید که پیش‌گیری بسیار بهتر از درمان است؛ بنابراین چکاپ‌ کامل را فراموش نکنید.

امیدواریم این مقاله که توسط مجله اینترنتی ایده آل مگ آماده شده است، توانسته باشد نظر مثبت شما عزیزان را جلب کند.