شانه متحرک‌ترین مفصل در بدن است و احتمال دررفتگی آن نیز بسیار زیاد است. دررفتگی به جدا شدن دو استخوان در محل مفصل گفته می‌شود. دررفتگی شانه غالباً در ورزش‌های پربرخورد اتفاقی افتد اما تصادف‌های روزانه مانند زمین خوردن نیز ممکن است باعث دررفتگی مفصل شوند. ورزشکاران، غیر ورزشکاران، کودکان و بزرگسالان ممکن است دچار دررفتگی شانه شوند. دررفتگی شانه معمولاً نیاز به کمک تخصصی برای هدایت مفصل به محل درست خود دارد. پس از جا انداختن مفصل، متخصص درمان‌های فیزیکی اقدامات توان‌بخشی را برای شانه انجام داده و به فرد آسیب دیده در جلوگیری از بروز آسیب‌دیدگی دوباره کمک می‌کند. دررفتگی شانه نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارد، به خصوص در موارد زیر:

• بیحسی در دست یا بازو
• دررفتگی دست یا بازو
• احساس سرما در بازو

هر کدام از این وضعیت‌ها ممکن است نشان‌دهنده آسیب‌دیدگی عصب‌ها یا عروق خونی باشند. در این موارد نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی وجود دارد.

دررفتگی شانه چیست؟

شانه شامل استخوان ترقوه (استخوان کولار)، اسکاپولا (تیغه شانه) و هیومرئوس (استخوان بالای بازو) است. سر گوی مانند هیومرئوس و انتهای حفره‌ای اسکاپولا به صورت گوی و سوکت در هم قرار می‌گیرند. دررفتگی کتف ممکن است به دلیل آسیب‌دیدگی‌هایی مانند زمین خوردن روی شانه یا کشیده شدن بازو، وارد آمدن نیرو به شانه فراتر از دامنه حرکتی طبیعی آن اتفاق افتاده و باعث خارج شدن هیومرئوس از سوکت آن شود. دررفتگی ممکن است به دلیل آسیب‌دیدگی قسمت‌های مختلف شانه شامل استخوان‌ها، رباط‌ها، لابریوم (حلقه غضروفی که اطراف سوکت قرار گرفته است) و عضلات و تاندون‌های اطراف مفصل شانه ایجاد شود. ممکن است ضربه ناگهانی باعث شود که استخوان در مفصل از محل خود خارج شده و دچار دررفتگی شود. دررفتگی استخوان شانه یکی از شایع‌ترین انواع دررفتگی‌های ضربه‌ای محسوب می‌شود.

علل

دررفتگی شانه زمانی اتفاق می‌افتد که سر هیومرئوس به دلیل نیروی وارد بر آن از سوکت خود در فوسای گلونوئید خارج شود. این احتمال وجود دارد که شانه در جهت‌های مختلف دچار دررفتگی شود و دررفتگی شانه با محلی که سر استخوان هیومرال پس از دررفتگی دران قرار می‌گیرد توصیف می‌شود. حداقل 95 درصد از دررفتگی‌های شانه، دررفتگی قدامی هستند بدان معنی که سر استخوان هیومرال به سمت جلوی مفصل جابجا می‌شود. دررفتگی خلفی به دررفتگی‌هایی گفته می‌شود که در آنها استخوان سر هیومرال به سمت پشت تیغه شانه جابجا می‌شوند. انواع دیگر دررفتگی‌های شانه مانند لاگزاتیو ارکتا، دررفتگی به سمت زیر مفصل و اینتراتوراسیک که در آن استخوان سر هیومرال بین استخوان‌های دنده گیر می‌افتد به ندرت اتفاق می‌افتند.

علائم دررفتگی شانه و کتف

در بیشتر دررفتگی‌های شانه، شما احساس می‌کنید که استخوان هیومرئوس از سوکت خود خارج شده و باعث بروز علائم زیر می‌شود:

• درد
• ناتوانی در حرکت دادن بازو
• بدشکل شدن ظاهر شانه

اگر شما هر علامت یا نشانه‌ای از آسیب‌دیدگی عصب یا عروق خونی که در بالا ذکر شد دیدید به مراقبت‌های فوری پزشکی نیاز خواهید داشت. هیومرئوس معمولاً تا زمانی که پزشک آن را به محل خود بازگردانده و جا بیندازد، خارج از سوکت باقی می‌ماند. عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس معمولاً پس از جا انداختن استخوان در جای خود انجام می‌شود تا از عدم شکستگی استخوان‌ها اطمینان حاصل شود. گاهی اوقات، شانه ممکن است خود به خود به محل درست خود بازگردد. شما ممکن است حتی متوجه دررفتگی شانه و بازو خود نشوید، ممکن است شما احساس کنید که شانه شما آسیب دیده است. اگر شانه شما آسیب دیده است و درد دارید باید به پزشک مراجعه کنید.

تشخیص

زمانی که بیمار دچار دررفتگی کتف و شانه می‌شود، کنترل درد و جا انداختن مفصل اولین اولویت درمانی است. به هر حال، هنوز مراقبت‌های تخصصی برای بررسی دقیق سوابق پزشکی به منظور درک مکانیزم آسیب‌دیدگی و شرایط پیرامونی آن از اهمیت زیادی برخوردار است. معاینه‌های بالینی شانه برای بررسی وضعیتان آغاز می‌شود. در دررفتگی‌های قدامی، شانه مربعی شکل به نظر می‌رسد و ظاهر گرد خود را که ناشی از وجود عضلات سه گوش است از دست می‌دهد. در بیماران لاغرتر، سر هیومرال ممکن است مورد معاینه قرار گیرد و قسمت جلوی مفصل لمس شود. ارزیابی دررفتگی‌های خلفی را به سختی می‌توان با نگاه کردن به مفصل شانه تشخیص داد. برای تأیید تشخیص ممکن است به وسیله اشعه ایکس از شانه دررفته شما عکس گرفته شود تا شکستگی‌های احتمالی استخوان که همراه با دررفتگی اتفاق افتاده‌اند مشخص شود.

روش‌های درمان دررفتگی شانه

برای درمان دررفتگی مکرر شانه روش‌های متعددی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره می‌کنیم:

بی‌حرکت بودن

به صورت سنتی تصور بر این است که باید چرخش داخلی شانه متوقف شود اما بی‌تحرکی برای چرخش خارجی مفید است زیرا نیروی تماسی بیشتر بین لابریوم گلونوئید و گلونوئید ایجاد می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهد که ایموبیلیزاسیون در 10 درجه چرخش خارجی دارای میزان عود کمتری نسبت به ایموبیلیزاسیون داخلی در 10 درجه چرخش خارجی است و میزان عود آن کمتر از چرخش داخلی است. در حال حاضر هیچ اجماعی در مورد طول مدت ایموبیلیزاسیون وجود ندارد اما دوره زمانی معمول برای استفاده از اسلینگ بین 3 تا 6 هفته در سنین زیر 40 سال 1 تا 2 هفته برای سنین بالای 40 سال است. در طول دوره ایموبیلیزاسیون، تمرکز بر دامنه حرکتی فعال آرنج، مچ دست و دست و کاهش درد است. ایزومتریک‌ها را می‌توان برای روتاتور کاف و عضلات دو سر به کار برد.

مصرف داروهای مسکن ضد التهابی

داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن (آدویل و موترین) یا ناپروکسن (آلیو) به کاهش درد و تورم کمک می‌کنند. به هر حال، این داروها مکن است عوارض جانبی مانند افزایش احتمال خونریزی و زخم معده، حمله قلبی و سکته مغزی نیز داشته باشند. آنها را نباید برای دوره زمانی طولانی مصرف کرد مگر اینکه پزشک به طور مشخص دستور دیگری داده باشد.

درمان دررفتگی کتف و شانه با فیزیوتراپی

پس از این که هیومرئوس جا انداخته شد و جای خودش قرار گرفت، دستان برای جلوگیری از آسیب‌دیدگی دوباره و افزایش راحتی شانه شما در اسلینگ قرار داده می‌شود. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و برای تعیین نیازهای توان‌بخشی، شما را مورد معاینه قرار دهد. بر اساس نتایج معاینه و اهداف درمانی، متخصص فیزیوتراپی یک برنامه توان‌بخشی برای بازیابی توانایی‌های حرکتی، قدرت، آگاهی در مورد مفصل و مهارت‌های ورزشی خاص ارائه می‌دهد. متخصص فیزیوتراپی همچنین به شما نحوه کنترل درد و کاهش التهاب را نشان می‌دهد.

برنامه‌های تمرینی فیزیوتراپی برای درمان دررفتگی کتف و شانه

• حرکات مرتبط با دامنه حرکتی:تورم و درد ممکن است باعث کاهش حرکات شانه شما شود. متخصص فیزیوتراپی به شما نحوه انجام مؤثر و مطمئن برای بازیابی دامنه حرکتی کامل در شانه را آموزش می‌دهد. متخصص فیزیوتراپی ممکن است در درمان‌های دستی برای کمک به کاهش درد در شانه‌ها کمک کند.
• تمرینات تقویتی:عضلات ضعیف باعث بی‌ثباتی مفصل شانه می‌شوند و احتمال آسیب‌دیدگی دوباره را افزایش می‌دهند. مسیر و روش ریکاوری بر اساس شدت و محل آسیب‌دیدگی تعیین می‌شود. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند تمرینات تقویتی مناسب برای توان‌بخشی شانه‌ها را تعیین کند.
• آگاهی مفصل و بازآموزی عضلات:برخی تمرینات به بازآموزی چگونگی واکنش عضلات شانه به نیروهای ناگهانی کمک می‌کنند. متخصص فیزیوتراپی برخی حرکات سفارشی را برای کمک به انجام فعالیت‌های روزمره برای شما طراحی می‌کند.
• آموزش فعالیت‌ها یا ورزش‌ها: بسته با نیازهای شغلی یا نوع ورزش، ممکن است شما نیاز به برنامه‌های توان‌بخشی برای شانه‌های خود داشته باشید. متخصص فیزیوتراپی برنامه‌ای متناسب با تمام نیازهای شما طراحی می‌کند. به عنوان مثال، اگر شما باید از بالای سر چیزی مانند پیچر بیس بال را پرتاب کنید، متخصص فیزیوتراپی شما را از طریق برنامه پیشروی پرتاب هدایت کرده و توجه ویژه‌ای نسبت به مکانیزم پرتاب شما خواهد داشت.

عمل جراحی

گاهی اوقات برای ترمیم پارگی رباط‌ها که باعث جدایی شدید شانه‌ها شده‌اند باید عمل‌های جراحی انجام شود. سپس شما ممکن است نیاز به استفاده از اسلینگ برای بازوی خود به مدت 6 هفته داشته باشید. برای شانه‌هایی که به شدت دچار دررفتگی شده‌اند، گاهی اوقات عمل‌های جراحی برای جا انداختن صحیح استخوان‌ها لازم است. اگر شانه دررفته خود را ثابت نگه دارید، انجام عمل جراحی برای سفت کردن رباط‌های اطراف مفصل می‌تواند مفید باشد.

آیا می‌توان از بروز این آسیب‌دیدگی جلوگیری کرد؟

دررفتگی شانه به چگونگی شل شدن شانه بستگی دارد و احتمال بروز آن درهنگام ورزش کردن یا انجام فعالیت‌های سنگین بیشتر است. متخصص فیزیوتراپی در مورد موقعیت‌هایی که غالباً باعث دررفتگی شانه می‌شوند با شما صحبت کرده و روش‌های کاهش احتمال دررفتگی در شانه را به شما آموزش می‌دهد. در موارد زیر باید به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید:

• وجود درد در شانه به خصوص زمانی که در فعالیت‌های سنگین انجام می‌دهید.
• وجود علائمی که باعث ایجاد احساس لغزش، جابجا شدن و حرکت کردن شانه می‌شوند.
• شنیدن صدای تق‌تق در شانه که با درد همراه باشد.

اگر پس از آسیب‌دیدگی خیلی زود به میدان مسابقات بازگردید، ممکن است دوباره دچار آسیب‌دیدگی شوید. متخصص فیزیوتراپی می‌تواند زمانی که شما می‌توانید دوباره ورزش کرده یا به فعالیت‌های خود بپردازید را با بررسی میزان قدرت و آمادگی شانه تعیین کند. متخصص فیزیوتراپی ممکن است استفاده از بریس‌های شانه را به شما توصیه کند تا بتوانید به تدریج و به طور مطمئن و بی‌خطر با فعالیت‌های گذشته خود بازگردید.

“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است”