پلک‌زدن هر چند ثانیه یک‌بار و بدون اینکه به آن فکر کنید اتفاق می‌افتد؛ البته به‌جز مواقعی که بخواهید برای مدتی به جایی خیره شوید. وقتی درمقابل پلک‌زدن مقاومت می‌کنید اشک از چشمان شما سرازیر می‌شود و وقتی‌که سرانجام پلک می‌زنید، به آرامشی شیرین دست پیدا می‌کنید. با بسته‌شدن لحظه‌ای پلک‌ها، چشمان شما در مایعی غوطه‌ور می‌شود.

اما پلک‌زدن چیزی فراتر از خیس‌کردن چشم‌ها است. مطالعه‌ای جدید محققان نشان می‌دهد که پلک‌زدن به شکل عجیبی به بینایی کمک می‌کند. این مطالعه، آخرین تلاش در مجموعه‌ای از مطالعات تحقیقاتی است که سعی دارند تا به‌طور دقیق مشخص کنند پلک‌زدن چه فایده‌ای برای ما دارد؛ زیرا ما این‌کار را بیشتر از حدی که برای روان‌کردن چشم‌ها لازم است انجام می‌دهیم.

بین یانگ، عصب‌شناس از دانشگاه روچستر و همکارانش در مقاله‌ی خود می‌نویسند: «ما نشان دادیم که پلک‌زدن قدرت تحریک شبکیه را افزایش می‌دهد و این اثر با وجود زمان ازدست‌رفته برای دیدن صحنه‌های خارجی، دید ما را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.»

پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند که پلک‌زدن علاوه‌بر تازه‌کردن توجه ما و کمک به تشخیص اشیای مختلف، جریان بی‌پایانی از اطلاعات دیداری و شنیداری را نیز به تکه‌هایی خرد برای پردازش تقسیم می‌کند.

ما هربار که پلک می‌زنیم در خاموشی‌های کوتاه ۳۰۰ میلی‌ثانیه‌ای بینایی خود را ازدست می‌دهیم؛ حتی اگر متوجه وقوع آن نباشیم. ممکن است انتظار داشته باشید که چنین وقفه‌ای، فعالیت نورون‌هایی را که به ورودی‌های بینایی پاسخ می‌دهند قطع کند؛ اما شاید نه به شکل مثبت.

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ درکمال تعجب نشان داد که اگرچه فعالیت عصبی با بسته‌شدن پلک‌ها کاهش می‌یابد؛ ولی بلافاصله پس از پلک‌زدن به سطح بالاتری برمی‌گردد و به‌همین دلیل تصور می‌شود که پلک‌زدن بینایی را تقویت می‌کند.

یانگ و همکارانش در ادامه‌ی یافته‌های محققان دیگر، در مطالعه‌ی اخیر خود از ردیابی چشم با وضوح بالا برای بررسی پلک‌زدن بر بینایی ۱۲ نفر استفاده کردند. این ۱۲ نفر تصاویری با تضاد (کنتراست) متفاوت را روی صفحه‌ی نمایش مشاهده می‌کردند.

پلک‌زدن قدرت سیگنال ورودی دیداری را افزایش می‌دهد

از آن‌جایی که هردو چشم با هم پلک می‌زنند، در این مطالعه تنها یک چشم ردیابی شد و محققان شدت نور یا درخشندگی ورودی‌های بینایی شرکت‌کنندگان را نیز ثبت کردند. محققان در رابطه‌ با دوره‌هایی که افراد روی صفحه‌نمایش ثابت می‌ماندند به این نتیجه رسیدند که پلک‌زدن با تعدیل شدت نوری که روی شبکیه می‌تابد، قدرت سیگنال‌های ورودی بینایی را افزایش می‌دهد.

محققان تقویت بینایی را هم زمانی مشاهده کردند که به شرکت‌کنندگان گفته شد پلک بزنند و هم زمانی‌که آن‌ها این‌ کار را به‌صورت ناخودآگاه انجام دادند. برخلاف پژوهش‌های پیشین که نشان می‌داد تنها پلک‌زدن واقعی توجه را بهبود می‌بخشد، نه پلک‌زدن شبیه‌سازی‌شده، این مطالعه نشان داد که پلک‌زدن ارادی نیز با تغییرات درخشندگی، به‌طور لحظه‌ای بینایی را تقویت می‌کند.

یانگ و همکارانش در گزارش خود می‌نویسند: «پلک‌زدن همان‌طور که فرض می‌شود به‌جای آسیب‌رساندن به پردازش بصری، حساسیت را افزایش می‌دهد.» علاوه‌براین محققان دریافتند که پلک‌زدن به اصلاح اطلاعات بینایی کمک می‌کند؛ درست مانند سایر حرکات چشمی که ما از آن‌ها غافل هستیم (حرکت‌های جهشی فوق‌سریع و رانش‌های چشمی)، با افزودن نشانگرهای فضایی و مهر زمانی به ویدیویی که بینایی ما است، بینایی را شکل می‌دهند.

باتوجه‌به اینکه ما تقریبا ۱۰ درصد از ساعات بیداری خود را به‌دلیل پلک‌زدن با چشمان بسته می‌گذرانیم، بهتر است حداقل بدانیم که این اتفاق دلیل بسیار خوبی دارد.

نتایج مطالعه در ژورنال PNAS منتشر شده است.

۲۲۷۲۲۷