آمبولی ریه چیست چه چیزی باعث آمبولی ریه می شود درمان قطعی دارد

آمبولی ریه

آمبولی ریه یک مشکل مهم در بدن است که وقتی اتفاق میافتد، جریان خون به بخشی از ریه ها مسدود میشود. این انسداد معمولا به خاطر لخته ی خون است که از قسمت دیگری از بدن (مثل پاها یا لگن) حرکت کرده و وارد ریه میشود. وقتی این لخته راه رگ های ریه را میبندد، خون کافی به بافت ریه نمیرسد و همین میتواند باعث تنگی نفس، درد قفسه ی سینه، سرفه یا حتی تهدید جان بیمار شود.

امروز در آلامتو مقاله تحت عنوانآمبولی ریه چیست؟چه چیزی باعث آمبولی ریه می شود؟ درمان قطعی دارد؟ را برای شما آورده ایم همراه ما باشید.

آمبولی ریه چیست؟

آمبولی ریه یک بیماری جدی و گاهی خطرناک است که زمانی رخ میدهد که رگی در ریه توسط ماده ای مانند لخته خون، چربی، بافت یا حتی حباب هوا مسدود شود. شایع ترین علت آن لخته خون است که معمولا در رگ های عمقی پا یا لگن تشکیل میشود (ترومبوز ورید عمقی) و سپس با جریان خون حرکت کرده و در رگ های ریه گیر میافتد. این انسداد باعث میشود جریان خون به بخشی از ریه نرسد، سطح اکسیژن خون کاهش پیدا کند و فشار روی قلب افزایش یابد.

علائم آمبولی ریه میتواند از تنگی نفس ناگهانی، درد قفسه سینه و سرفه گرفته تا علائم خفیف تر مثل احساس سنگینی یا خستگی باشد. در موارد شدید، اگر لخته بزرگ باشد، میتواند باعث اختلال شدید در گردش خون و حتی مرگ شود.به زبان ساده، آمبولی ریه یعنی (گرفتگی مسیر خون در ریه)، که بیشترین علت آن لخته خون است. این بیماری نیاز به تشخیص سریع و درمان فوری دارد تا از عوارض خطرناک آن جلوگیری شود.

چه چیزی باعث آمبولی ریه می شود؟

آمبولی ریه معمولا به دلیل ایجاد لخته خون در رگ های عمقی پا یا لگن (ترومبوز وریدی عمقی) رخ میدهد که سپس به سمت ریه حرکت کرده و در شریان های ریوی گیر میکند. عواملی که احتمال لخته شدن خون و در نتیجه بروز آمبولی ریه را افزایش میدهند شامل سه دسته اصلی هستند: کند شدن جریان خون (مثلا در استراحت طولانی مدت در بستر یا سفرهای طولانی با ماشین و هواپیما)، آسیب به دیواره رگ ها (به دنبال شکستگی، جراحی یا ضربه)، و افزایش غیر طبیعی قابلیت لخته شدن خون (در اثر شرایط ارثی یا بیماری های خاص).

برخی از عوامل خطر مهم عبارتاند از: سابقه خانوادگی آمبولی یا ترومبوز، بیماری های قلبی مثل نارسایی قلب، انواع سرطان ها (به ویژه سرطان مغز، ریه، تخمدان، پانکراس و کلیه)، چاقی و اضافه وزن، بارداری، مصرف برخی داروها مانند قرص های هورمونی، کمبود پروتئین ها و آنزیم های تنظیم کننده انعقاد خون، بیماری های کلیوی، و عفونت های شدید مثل COVID-19. افراد مسن و کسانی که سبک زندگی کم تحرک دارند نیز بیشتر در معرض خطر هستند. علاوه بر لخته خون، گاهی مواد دیگری مانند چربی ناشی از شکستگی استخوان، تک های از تومور یا حتی حباب هوا نیز میتوانند باعث انسداد عروق ریه شوند.

آیا آمبولی ریه درمان قطعی دارد؟

آمبولی ریه یک بیماری جدی است اما خوشبختانه با تشخیص به موقع و درمان صحیح میتوان آن را به طور موثر کنترل و درمان کرد. اصل درمان این بیماری بر جلوگیری از بزرگتر شدن لخته و حل شدن تدریجی آن است. برای این منظور، معمولا از داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد ها) استفاده میشود. داروهایی مانند وارفارین سالهاست برای این هدف تجویز میشوند، اما امروزه داروهای جدیدتر مثل آپیکسابان و ریواروکسابان هم وجود دارند که اثربخشی بالایی دارند و مصرف آنها برای بیماران ساده تر است، زیرا نیاز به کنترل مداوم آزمایش خون ندارند.

در مواردی که لخته بسیار بزرگ باشد و خطر جدی برای جان بیمار ایجاد کند، پزشک ممکن است از داروهای ترومبولیتیک (حل کننده لخته) یا حتی جراحی برای خارج کردن لخته استفاده کند. همچنین در شرایط خاص، وسیله ای به نام فیلتر ورید اجوف (IVC filter) در رگ بزرگ شکمی کار گذاشته میشود تا از حرکت لخته های جدید به سمت ریه جلوگیری کند.

باید توجه داشت که درمان آمبولی ریه معمولا یک فرایند طولانی مدت است و بسته به شرایط بیمار ممکن است از چند ماه تا مادام العمر نیاز به مصرف دارو باشد. بنابراین، گرچه آمبولی ریه با درمان قابل کنترل است، اما پیشگیری از تشکیل دوباره لخته و پیگیری مداوم پزشکی بخش مهمی از روند درمان محسوب میشود.

برای امبولی ریه چه بخوریم؟

مواد غذایی مفید:

• سبزیجات برگ سبز مثل اسفناج، کلم بروکلی و کاهو (منبع ویتامین K و تقویت گردش خون)
• ماهی های چرب مثل سالمون، تن و ساردین (دارای امگا ۳ و ضد التهاب)
• میوه های تازه به ویژه توت ها، پرتقال و انار (سرشار از آنتی اکسیدان)
• غلات کامل مثل نان سبوس دار، جو دوسر و برنج قهوه ای (برای بهبود سلامت قلب و رگ ها)
• آب و مایعات سالم مثل آب ساده، دمنوش های گیاهی و چای سبز (برای رقیق نگه داشتن خون و جلوگیری از غلظت خون)

مواد غذایی که باید محدود یا پرهیز شوند:

• غذاهای فرآوری شده مثل سوسیس، کالباس و فست فودها (چربی و نمک بالا)
• چربی های اشباع و ترانس مثل کره، روغن های جامد و گوشت های پرچرب
• نوشیدنی های قندی و الکلی مثل نوشابه و مشروبات الکلی (مضر برای قلب و عروق)

نکته مهم: روش های پخت سالم مثل بخارپز کردن، آبپز کردن و پختن در فر توصیه میشود. سرخ کردن غذاها بهتر است تا حد امکان کنار گذاشته شود.

طول درمان آمبولی ریه چقدر است؟

مدت زمان درمان آمبولی ریه به شرایط هر بیمار و شدت بیماری بستگی دارد. به طور معمول، مصرف داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد ها) حداقل برای ۳ ماه توصیه میشود. با این حال، بسته به محل و اندازه لخته، علت ایجاد آن و وضعیت عمومی بیمار، ممکن است پزشک درمان را برای مدت طولانی تر ادامه دهد. در برخی افراد که زمینه بیماری های خاص یا خطر بالای ایجاد لخته مجدد دارند، لازم است مصرف داروها حتی به صورت مادام العمر ادامه پیدا کند.

تعیین دقیق مدت درمان فقط توسط پزشک متخصص امکانپذیر است و بیماران باید داروها را طبق دستور و بدون قطع یا تغییر خودسرانه مصرف کنند، چون قطع زود هنگام دارو میتواند خطر بازگشت لخته و بروز عوارض جدی را افزایش دهد.

عوارض بعد از درمان آمبولی ریه

گاهی پس از درمان موفقیت آمیز آمبولی ریه، هنوز ممکن است علائمی مانند تنگی نفس مزمن یا خستگی زودرس باقی بماند. در برخی موارد، لخته ها به طور کامل جذب نمیشوند و تبدیل به بافت اسکار یا زخمی در رگ های ریه میگردند، که ممکن است باعث فشار خون ریوی مزمن شود یکی دیگر از عوارض، عود لخته گذاری یا لخته جدید است، یعنی احتمال اینکه مجددا لخته ای در رگ ها تشکیل شود و دوباره آمبولی رخ دهد، وجود دارد.از سوی دیگر، درمان با داروهای رقیق کننده خون ممکن است باعث عوارضی شود، مهم ترین آنها خونریزی بیش از حد است، به خصوص اگر تعادل دوز دارو رعایت نشود یا فرد دچار آسیب یا ضربه شود.

ضمنا، بعضی بیماران ممکن است با کاهش توان تنفسی و محدودیت در فعالیت جسمانی روبرو شوند یعنی پس از درمان ممکن است دیگر نتوانند مانند قبل ورزش کنند یا به راحتی حرکت کنند.در موارد نادر، بافت ریه ممکن است آسیب دائم ببیند (انفارکتوس ریوی یا مردن قسمتی از بافت ریه) که خود میتواند منجر به کاهش کارایی ریه شود.

سخن آخر

در این پست سعی کردیم تمام اطلاعات لازم درباره درباره امبولی ریه را برای شما آورده ایم امیدواریم این مطلب برای شما سودمند باشد.