هلیوم؛ گازی که خیلی هم نجیب نیست!

مطالعات کمی وجود دارد که نشان می‌دهد استنشاق گاز هلیوم باعث از دست رفتن سریع هوشیاری به دلیل کمبود اکسیژن می‌شود. در هنگام تنفس، جریان خون، اکسیژن را از هوای موجود در ریه‌ها جذب کرده و دی اکسید کربن را وارد هوا می‌کند. وقتی نفس خود را نگاه می‌دارید، تبادل گازها با سرعت آرام تری انجام می‌شود و هوای کهنه در ریه‌ها دیگر با هوای تازه جایگزین نمی‌شود.

استفاده از گاز هلیوم در جشن‌ها و مراکز آموزشی به عنوان آزمایش‌های سرگرم کننده و تفریحی استفاده می‌شود. استنشاق گاز هلیوم باعث نازک شدن صدا می‌شود، اما فارغ از آن زیبایی‌ها و تفریحات، مضراتی نیز دارد و اگر ناآگاهانه و از مکانی غیر مطمئن تهیه شود باعث ایجاد مشکلاتی عدیده خواهد شد. در همین رابطه باحمیدرضا یوسفی دکترای شیمی آلی، گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

چرا هلیوم باعث نازک شدن صدا می‌شود؟

اگر به درون حنجره انسان نگاه کنیم در آن یک خروجی صدا و نوا است؛ تارهای صوتی انسان کاملاً مانند نواهای موسیقی عمل می‌کند و همین موضوع علت تفاوت صدای افراد با یکدیگر متفاوت است. هنگامی که هلیوم به عنوان یک گاز سبک وارد حنجره می‌شود آوا در هنگام خروج تحت تأثیر یک تفاوت چگالی قرارمی‌گیرد که این تغییر چگالی در ادامه باعث کاهش نویزهای صدا می‌شود.

آیا گازهای دیگری همانند هلیوم این تأثیر را بر صدا دارد؟

بله؛ هگزافلوئور گوگرد گازی بسیار سنگین است که صدای شما را "بم" می‌کند؛ این گاز چگالی بسیار بالایی دارد و از ترکیبات فلوئور و گوگرد تشکیل شده است؛ این گاز بیشتر در خارج از کشور استفاده می‌شود.

آیا گازهای درون بادکنک هلیومی همین تأثیر را بر روی صدا می‌گذارد؟

بله؛ بدلیل وجود ناخالصی افراد نباید به این گازها اطمینان کنند زیرا این ناخالصی‌ها می‌تواند اشتعال‌زا باشد. هلیوم مانند کربن دی اکسید گازی است که نباید مشتعل شود ولی زمانی با هیدروژن یا گازهای ناخالص ترکیب شود خاصیت اشتعال‌زایی ایجاد می‌کند همچنین از سبکی گاز کم می‌شود و برای حنجره مضر است؛ درنتیجه بالا رفتن بادکنک نشان‌دهنده خالصی گاز نیست و بهتر است برای تهیه آن به مراکز معتبر مراجعه شود.

دلیل اصلی تأثیر گازهایی مثل هگزافلوئور گوگرد و هلیوم بر صدا چیست؟

هلیوم به علت سبکی آوای خروجی حنجره را تحت تأثیر قرارداده و نویز صدا را کاهش می‌دهد که باعث نازکی صدا می‌شود ولی هگزافلوئور گوگرد به علت داشتن چگالی بالا، حجم صدا را بالاتر می‌کند و احساس سنگینی به شما دست می‌دهد که باعث بم شدن صدا می‌شود.

آیا تنفس گازهایی مثل هگزافلوئور گوگرد و هلیوم مضر است؟

بله؛ کمبود اکسیژن در ریه یکی از مشکلاتی است که استنشاق این گازها ایجاد می‌کند بنابراین این دو گاز را نباید بیش از ۱۰ الی ۲۰ بار در یک بازه زمانی کوتاه در دهان نگه داشت؛ البته نباید فراموش کنیم که نگهداشتن این گازها در دهان باعث جلوگیری از خروج کربن دی اکسید می‌شود.

گاز هگزافلوئور گوگرد چقدر سنگین است؟

این گاز به قدری سنگین است که حتی آهن هم روی آن معلق می‌ماند؛ همچنین دشمن این گاز اکسیژن است.

آیا استنشاق گازهایی مثل هگزافلوئور گوگرد و هلیوم علائم خاصی را در بدن بوجود می‌آورد؟

بله؛ این دو گاز خیلی خطرناک است، اما متأسفانه استفاده از آن‌ها در حال حاضر در بین مردم رواج پیدا کرده است. البته سرگرمی با این گاز را منع نمی‌کنم بلکه توصیه می‌کنم حتماً از مکان‌های مطمئن تهیه گردد. تحت تأثیر قرار گرفتن هموگلوبین خون به علت کمبود اکسیژن باعث سیاه شدن گودی چشم و در ادامه کبودی آن خواهد شد.