به گزارشتیتربرتر؛ «جکی ولکات»، نمایندهآمریکادر سازمان‌های بین‌المللی اروز جمعه خواستار برگزارینشست ویژه شورای حکامآژانس بین‌المللی انرژی اتمیبرای بحث درباره برنامه هسته‌ای ایران شدند.

این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ۱۵ گزارش از زمان اجرایی شدنتوافق هسته‌ای برجامپایبندی ایران به تمامی تعهداتش ذیل این توافق را تأیید کرده است.

گفتنی است؛ ایران هفته گذشتهاجرای پروتکل الحاقیرا متوقف کرد که با ابراز نگرانی شدید آمریکا و اروپا روبه رو شده است.

درخواست آمریکا برای نشست شورای حکام درباره ایران

«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌الملل در وین روز جمعه به اقدام آمریکا برای نشست اضطراری شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران واکنش نشان داد.

وی در پیامی در توئیتر نوشت:« یکی از اعضای شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواستار نشست اضطراری درباره ایران در هفته آینده است. خوب، اما شورای حکام قرار است درباره چه چیزی بحث کند؟ انحراف ایران از برنامه جامع اقدام مشترک؟»

اولیانوف در ادامه نوشت: «از دیدگاه اختیارات آژانس بین‌المللی انرژی تمی، این نهاد برای بررسی نقش یا نگرانی تشکیل نشده است. شورای حکام مکان مناسبی برای این موضوعات نیست.»

وی در توئیت دیگری نوشت: «روابط بین‌المللی مملو از شگفتی‌هایی است که با عقل سلیم جور در نمی‌آید. آمریکا ازبرجامخارج می‌شود و تلاش می‌کند با نقض قوانین بین‌المللی کاملا آن را نابود کند و این آمریکا است که امروز خواستار نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای سرزنش ایران به دلیل انحراف جزئی از مفاد فرعی برجام است.»

واکنش به تلاش آمریکا برای صدور قطعنامه توبیخی علیه ایران

در شرایطی که آمریکا تلاش‌هایی را با هدف جلب رضایت کشورهای عضوشورای حکامانجام داده تا آنها در جلسه روز دوشنبه، قطعنامه‌ای توبیخی علیه ایران به بهانه افزایش فعالیت‌های هسته‌ای‌اش صادر کنند، رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد در صورتی که در شورای حکام آژانس قطعنامه‌ای علیه ایران صادر شود «واکنش مناسبی» نشان خواهیم داد.

میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین نیز طی پیامی توییتری بر تاثیر این جلسه در تعیین چشم‌اندازهای «احیای کامل توافق هسته‌ای ایران» تاکید کرد.

یک روز قبل از برگزاری نشست شورای حکام آژانس، علی‌اکبر صالحی در حاشیه نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «در صورتی که شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نسبت به اقدام ایران مبنی بر توقف پروتکل الحاقی قطعنامه‌ای را علیه کشورمان صادر کنند، ایران واکنش مناسبی خواهد داشت و در این راستا نامه‌ای هم ارسال شده است.»

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره پیوست بیانیه توافق سازمان با آژانس درباره توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی طبق قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها، تصریح کرد: «پیوست این بیانیه محرمانه است، شروط خاصی در این زمینه نیامده و بنابر اطلاعات دقیقی که درباره فهرست تاسیسات و دوربین‌های نظارتی در این پیوست ذکر شده و به‌دلیل ملاحظات حفاظتی و ضرورت پنهان ماندن مکان تاسیسات کلیدی ایران، این پیوست محرمانه خواهد ماند.»

همزمان با این تحولات مجید تخت‌روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل بار دیگر بر لزوم بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی تاکید کرد و گفت بعد از آن ایران نیز به تعهدات کامل خود بازخواهد گشت. به گفته تخت‌روانچی، در این صورت می‌توان در چارچوب۱+۵در رابطه با امور متعلق به توافق هسته‌ای صحبت کرد.

این دیپلمات ایرانی با بیان اینکه این یک راه آسان و دیپلماتیک است، افزود: «به نظر من در این صورت رسیدن به راه‌حل یک مساله آسان خواهد بود.»

جزییات جلسه شورای حکام برای احیای کامل برجام

از سوی دیگر نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین اعلام کرد جلسه روز ۱۱ اسفند شورای حکام آژانس می‌تواند تعیین‌کننده چشم‌انداز احیای کامل برجام باشد. به گزارش خبرگزاری فارس، میخائیل اولیانوف، نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین طی پیامی توییتری بر تاثیر جلسه روز دوشنبه شورای حکام آژانس در تعیین چشم‌اندازهای احیای کامل توافق هسته‌ای ایران تاکید کرد.

این دیپلمات روس در پیامی که در صفحه توییتر خود منتشر کرد، درخصوص جلسه آتی شورای حکام آژانس درباره برنامه هسته‌ای ایران توضیح داد: «جلسه شورای حکام آژانس در تاریخ اول مارس، ۱۱ اسفندماه آغاز می‌شود. این جلسه می‌تواند تحولات بیشتر حول برنامه هسته‌ای ایران و همچنین چشم‌انداز‌های احیای کامل برجام را از پیش تعیین کند. تمامی دولت‌ها باید این مساله را به ذهن خود بسپارند و رویکرد مسوولانه‌ای در پیش بگیرند.»

وی همچنین روز شنبه از تمامی اعضای شورای حکام درخواست کرده بود برایاحیای کامل برجامرفتاری مسوولانه از خود نشان دهند.اولیانوف در این خصوص با هشدار درباره از دست رفتن فرصت‌ها برای احیای برجام تاکید کرد: «زمان به سرعت درحال گذر است... پنجره فرصت برای احیای اجرای کامل برجام به‌زودی بسیار بسته‌تر می‌شود. به همین دلیل است که جلسه شورای حکام آژانس نیازمند یک رفتار بسیار مسوولانه تمامی ۳۵ عضو شورا است.»

شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار است امروز در وین درباره آخرین گزارش‌ها از اقدامات هسته‌ای ایران نشست برگزار کند. پیش‌تر رسانه‌های آمریکایی گزارش دادند، کاخ‌سفید از دیگر کشورها می‌خواهد در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ایران را به‌صورت رسمی به‌دلیل آن چه تشدید فعالیت‌های هسته‌ای عنوان شد، محکوم کنند.

در همین حال رویترز گزارش داد ایران نیز در نامه‌ای به اعضای آژانس گفته است تصویب قطعنامه توبیخی علیه تهران را «غیر سازنده» می‌داند و آن را به مثابه پایان بیانیه مشترک ۲۱ فوریه بین جمهوری اسلامی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارزیابی می‌کند.

جمهوری اسلامی ایران از بامداد سه‌شنبه ۵ اسفند مطابق مصوبه مجلس شورای اسلامی اجرای پروتکل الحاقی را متوقف کرده است. این اقدام هسته‌ای ایران وفق بندهای ۲۶ و ۳۶ برجام و در پاسخ به کوتاهی‌های مکرر و مداوم طرف‌های اروپایی برجام در عمل به تعهدات خود انجام شده است.مقامات ایرانی در سطوح مختلف بارها به طرف‌های اروپایی برجام هشدار داده‌اند که در صورت عمل نکردن به تعهداتشان، روند تعدیل تعهدات هسته‌ای ایران همچنان ادامه خواهد یافت.

به‌‌رغم اذعان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به پایبندی ایران به تمامی تعهداتش، دولت آمریکا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۹۷ به‌صورت یک‌جانبه از این توافق خارج شد. تروئیکای اروپا به‌‌رغم مخالفت‌های لفظی با خروج آمریکا از برجام به وعده‌های خود برای جبران آثار این خروج عمل نکردند.بنابراین ایران از اردیبهشت‌ ۱۳۹۸ (یک‌سال پس از خروج آمریکا از برجام) در واکنش به کوتاهی طرف‌های اروپایی برجام طی چند مرحله اقدام به کاهش تعهدات هسته‌ای خود کرده است.

شرط ایران برای جلسه با آمریکا

یک روزنامه آمریکایی در گزارشی نوشت که تهران برگزاری جلسه با واشنگتن در اروپا را مشروط به ارائه ضمانت‌هایی برای رفع تحریم‌های آمریکا کرده است.

روزنامه آمریکایی «وال‌استریت ژورنال» شامگاه یکشنبه در گزارشی به نقل از دیپلمات‌های ارشد نوشت که ایران پیشنهاد اتحادیه اروپا برای تنظیم گفتگو‌های هسته‌ای مستقیم با آمریکا را رد کرده است.

این روزنامه آمریکایی اضافه کرد: «دو دیپلمات ارشد غربی گفتند که ایران برگزاری دیدار در اروپا برای حال حاضر را رد کرده و گفته که نخست خواستار ضمانتی است که آمریکا برخی از تحریم‌ها را پس از دیدار بردارد.»

این دیپلمات‌ها گفته‌اند که مخالفت ایران تمامی امید‌ها برای مذاکرات مستقیم طی ماه‌های آتی را از بین نبرده و ممکن است که اقدام ایران تلاشی برای بدست آوردن اهرمی برای مذاکرات آتی است. این گفتگو‌ها می‌تواند پیش از سال جدید ایرانی‌ها در اواخر مارس (اواخر اسفند) آغاز شود.

واکنش مقامات ایران به مذاکره با آمریکا

«سعید خطیب زاده» سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران یکشنبه شب در پی انتشار اخباری درباره مخالفت ایران با شرکت در نشستی با حضور آمریکا اعلام کرد با توجه به مواضع و اقدامات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی، جمهوری اسلامی ایران زمان را برای برگزاری جلسه غیررسمی پیشنهادی توسط هماهنگ کننده اروپایی برجام مناسب نمی‌داند.

بنابر گزارش اداره کل اطلاع رسانی و سخنگویی وزارت امورخارجه ایران؛ خطیب زاده تاکید کرد: هنوز هیچ تغییری در مواضع و رفتار ایالات متحده صورت نگرفته و دولت بایدن نه تنها سیاست شکست خورده فشار حداکثری ترامپ را کنار نگذاشته، بلکه حتی تعهد خود به اجرای کلیات وظایفش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام نکرده است.

خطیب زاده گفت: "اجرای تعهدات همه طرف ها در برجام موضوع مذاکره و بده بستان نیست و همه بده بستانها ۵ سال پیش انجام شده است. مسیر پیش رو بسیار روشن است، آمریکا باید به تحریم های غیرقانونی و یکجانبه خود خاتمه دهد و به تعهدات برجامی خود بازگردد. این امر نه به مذاکره احتیاج دارد نه به قطعنامه در شورای حکام!"

او ادامه داد: «جمهوری اسلامی ایران عمل را با عمل پاسخ خواهد داد و همان گونه که متناسب با رفع تحریم ها، به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت، به اقدامات و رفتارهای خصمانه نیز به همان شکل و صورت پاسخ خواهد داد.»

سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان تاکید کرد: "جمهوری اسلامی ایران به رایزنی های نزدیک خود با کشورهای عضو کنونی برجام و نیز با آقای جوزپ بورل به عنوان هماهنگ کننده برجام به صورت دوجانبه و چندجانبه ادامه خواهد داد."

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه نیز اخیرا درباره پیشنهاد بورل برای برگزاری نشست ایران و ۱+۵، با بیان اینکه نشست رسمی با آمریکا نخواهیم داشت به خاطر اینکه عضو برجام نیست، گفته بود: "درباره یک نشست غیررسمی که آمریکا عضو نباشد و دعوت شود، در حال بررسی هستیم."

پیش از آن نیز سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر خارجه عنوان کرده بود: «آقای بورل اعلام کرده آمادگی دارد از اعضای فعلی برجام یعنی ۱+۴ و ایران برای یک جلسه غیررسمی و از آمریکا به عنوان مهمان برای تدوین نقشه راه آینده دعوت کند.»

گردآورنده:الهام خلیلی خو