یادداشت محمد بکر، تحلیلگر فلسطینی؛

بستنی روسی یخ روابط اسد و اردوغان را آب می‌کند؟

در سال ۲۰۱۹ رئیس جمهور ترکیه به مسکو سفر کرد و با همتای روس خود بستنی خورد. این سنت روس هاست که رئیس جمهور هر کشوری به مسکو سفر می‌کند، با رئیس جمهور روسیه بستنی بخورد و ممکن است به زودی شاهد تکرار همین سنت در مسکو با حضور رؤسای جمهور روسیه، ترکیه و سوریه باشیم.

به گزارش «راهبرد معاصر»؛به نظر می آید اقدامات روسیه و عراق برای بهبود روابط رسمی ترکیه و سوریه و پایان دادن به شکافی که از سال 2011 میلادی میان دو کشور به وجود آمده، نتیجه داده است. اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه پس از بازگشت از اجلاس سازمان همکاری شانگهای در پایتخت قزاقستان کاملاً واضح بود؛ چه اینکه وزیر امور خارجه ترکیه را برای دیدار با همتای سوری اش به دمشق می فرستد تا مقدمه احیای روابط میان دمشق و آنکارا فراهم شود.

اردوغان حتی گفت، هیچ مانعی برای دعوت از ولادیمیر پوتین و بشار اسد، رؤسای جمهور روسیه و سوریه برای سفر به ترکیه و برگزاری نشست مشترک وجود ندارد.

اردوغان به دنبال از بین بردن نگرانی های امنیتی ترکیه در شمال سوریه و سرمایه گذاری در این کشور است

این جزئیات مهمی نیست که چه کسی چه کسی را دعوت می کند؟ آیا رئیس جمهور روسیه با اسد برای دیدار از آنکارا می آید یا اردوغان در حضور اسد به دیدار پوتین خواهد رفت؟ با دمشق پس از وقوع انقلاب، امروز هیچ مانعی برای دیدار با اسد وجود ندارد.

در سال 2019 رئیس جمهور ترکیه به مسکو سفر کرد و با پوتین بستنی خورد؛ این سنت روس هاست که رئیس جمهور هر کشوری به مسکو سفر می کند، با رئیس جمهور روسیه بستنی بخورد و ممکن است به زودی شاهد همین سنت در مسکو با حضور رؤسای جمهور سه کشور باشیم.

چندین عامل و تحولات سیاسی در دوره گذشته نقش عمده ای در چرخش کنونی مواضع ترکیه ایفا کرده اند که می توان آنها را در سه مورد زیر خلاصه کرد:

• حرکت اعراب به سمت دمشق و تلاش برای بازسازی روابط با اسد:قواعد سیاسی و چارچوب‌های خاصی که به دعوت از رئیس‌جمهور سوریه برای شرکت در اجلاس سران کشورهای عربی در جده و منامه منجر شد و نیز تلاش آشکار ترکیه برای بهبود و تقویت روابط با ریاض و قاهره در گذشته، برای اردوغان فرصتی تاریخی ایجاد کرد تا وارد مرحله نزدیکی همکاری ها با سوریه در آینده نزدیک شود.
  اردوغان به دنبال از بین بردن نگرانی های امنیتی ترکیه در شمال سوریه و سرمایه گذاری در این کشور است؛ به ویژه اینکه اسد بارها اعلام کرده به دنبال راه حل سیاسی برای رفع تهدیدات نیروهای دموکراتیک سوریه است.
  
  
• ورود جنگ اوکراین به مرحله نهایی و اعمال فشار برای کاهش نفوذ غربی-آمریکایی درقبال موضوع اوکراین و تلاش ترکیه برای همکاری با مسکو در زمینه شهرک سازی احتمالی در کی یف. این موضوع ممکن است از نظر ترکیه دستاورد مهم سیاسی تلقی و می تواند به نفع آنکارا خرج شود، زیرا آنچه اردوغان در شمال سوریه می خواهد، همکاری و شاید فشار بر دمشق باشد.
  
  
• وضعیت اقتصادی ای که سوریه این روزها تجربه می کند و در مرحله بازیابی قرار دارد، گام مهمی برای آنکارا برای کمک به بهبود اقتصاد سوریه و احیای روابط تجاری میان دو کشور است که عاری از مشکل نخواهد بود.

معیارهای سیاسی آنکارا و دمشق، دستاوردها و ارزش های دیپلماتیک و ماهیت پیشنهادهای سیاسی، اقتصادی و تفاهمات میدانی موضوعات مهم و اساسی برای دیداری خواهد بود که شاید در زمینه سرنوشت دو کشور نزدیک تر از هر زمان دیگری باشد.

در سوی مقابل، چشمان آمریکایی ها هر لحظه تحولات در روابط دو کشور را رصد می کند و قطعاً از جنبه های خاصی به دنبال حفظ منافع خود از رهگذر سیاست های اردوغان به ویژه در رابطه با حضور کردها در شمال سوریه هستند. طبعاً درک می کنیم وقتی معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور خاور نزدیک می گوید قصد کشورش عقب نشینی از شمال است و بر همکاری با متحدانش در آنجا برای مبارزه با داعش تأکید می کند، چه منظوری دارد.