مجموعه:بیماری ها و راه درمان

دیابت، افزایش فشار خون و عفونت شدید از عوارض سندرم کوشینگ می باشند

نشانگان کوشینگ عبارت است از یک اختلال غدد درون ریز که در اثر تولید بیش از اندازه هورمون های کورتیکواسترویید از غدد فوق کلیوی به وجود می آید. در ایجاد این اختلال، غده فوق کلیوی و غده هیپوفیز دخالت دارند.

سندرم کوشینگ (Cushing”s syndrome) در اثر افزایش فعالیت قشر غده آدرنال ایجاد می‌شود. این سندرم را هایپرکورتیزولیسم (افزایش کورتیزول) نیز می‌نامند. این بیماری می‌تواند در اثر مصرف بیش از حد کورتیکواستروئیدها، ترشح بالای ACTH یا هایپرپلازی کورتکس آدرنال باشد.

تولید زیاد کورتیکو استروئیدهای درون‌زا (آندوژن) ممکن است علل مختلفی داشته باشد، از جمله تومور غده هیپوفیز که ACTH ترشح کرده و موجب افزایش ترشح هورمون‌های قشر آدرنال بیش از حد طبیعی می‌گردد.

عللسندرم کوشینگ

•در اکثر موارد علت سندرم کوشینگ آندوژن، هیپرپلازی (افزایش تکثیر سلولی) دو طرفه غده آدرنال (فوق کلیه) است که به دلیل افزایش ترشح هورمون ACTH (آدرنوکورتیکوتروپین) از غده هیپوفیز و با تولید نابجای ACTH به وسیله یک منبع غیر هیپوفیزی رخ می‏ دهد.

میزان بروز هیپرپلازی آدرنال وابسته به هیپوفیز در زنان سه برابر بیشتر از مردان بوده و شایع‏ ترین سن شروع آن، دهه‏ های سوم و چهارم عمر است.

•شایع‏ ترین علت سندرم کوشینگ اگزوژن، تجویز استروئیدها می‏ باشد.

تجویز طولانی مدت ACTH، هیدروکورتیزون یا آنالوگ‏ های آن منجر به علائم کلینیکی مشابه این اختلال می ‏شود که به سندرم کوشینگوئید معروف است.

سندرم کوشینگوئید بیشتر در رابطه با مصرف خوراکی یا تزریقی داروهای کورتیکواستروئید می ‏باشد. در این سندرم مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها باعث افزایش چربی بدن می ‏شود که علت آن افزایش دریافت انرژی به همراه کم شدن سوخت و ساز بدن می ‏باشد.

با توجه به این نکته در بررسی علت چاقی بیماران باید حتماً به تاریخچه‏ ی داروهای مصرفی آن ها توجه کرد.

سندرم کوشینگ در اثر افزایش فعالیت قشر غده آدرنال ایجاد می‌شود

علائم سندرم کوشینگ

◊افزایش وزن و تجمع بافت چربی به خصوص در قسمت میانی و فوقانی پشت، صورت (گرد شدن صورت) و بین شانه ها (بوفالویی شکل شدن)

◊ترک های پوستی به رنگ صورتی و یا بنفش بر روی پوست شکم، ران، سینه و بازوها

◊نازک و شکننده شدن پوست و به راحتی کبود شدن

◊آکنه

◊ضخیم شدن و قابل رویت شدن موهای صورت در زنان (هیرسوتیسم)

◊توقف و یا نامنظم شدن دوره های قاعدگی در زنان

◊کاهش میل جنسی در مردان

◊کاهش باروری در مردان

◊اختلال نعوظ در مردان

◊خستگی

◊ضعف عضلات

◊افسردگی، اضطراب و زودرنجی

◊مشکلات شناختی

◊افزایش فشار خون

◊عدم تحمل گلوکز که ممکن است منجر به دیابت شود.

◊سردرد

◊پوکی استخوان و شکستگی آن

عوارضسندرم کوشینگ

▪دیابت

▪افزایش فشار خون

▪عفونت شدید

▪شکستگی در استخوان (استئوپروز)

▪سنگ کلیه

▪سرطان غده هیپوفیز

آزمایش خون و ادرار برای بررسی میزان هورمون کورتیزول از راههای تشخیص کوشینگ می باشد

راه های تشخیص بیماری کوشینگ

برخی روش های تشخیص این سندرم عبارتند از :

– آزمایش خون و ادرار برای بررسی میزان هورمون کورتیزول

– آزمایش بزاق

– روش های تصویربرداری: با استفاده از سی تی اسکن یا MRI می توان غده آدرنال و هیپوفیز را بررسی کرد.

– آزمایش تحریک هورمون آزاد کننده کورتیکوتروپین

در سندرم کوشینگ وابسته به ACTH برداشت غده هیپوفیز توصیه می شود

درمانسندرم کوشینگ

درمان با توجه به علت ایجاد کننده سندرم کوشینگ متفاوت می‏ باشد.

♦چنانچه علت بیماری مصرف داروهای استروئیدی باشد، قطع داروهای مصرفی بایستی در نظر گرفته شود.

♦در سندرم کوشینگ وابسته به ACTH (تومور هیپوفیز یا تومورهای نابجا در سایر اندام‏ ها)، برداشت غده هیپوفیز توصیه می شود.

♦آدرنالکتومی

♦در سندرم کوشینگ ناشی از تومور آدرنال، پرتو درمانی، شیمی‏ درمانی یا جراحی آدرنالکتومی(برداشتن غده آدرنال) انجام می ‏گیرد.

برای درمان بیماریهای حاصله از سندرم کوشینگ به نزد متخصص بروید

پیشگیری‌ ازسندرم کوشینگ:

در صورتی‌ که‌ مصرف‌ هورمون‌ محرک‌ ترشح‌ هورمون‌ کورتیزونی‌ یا خود داروهای‌ کورتیزونی‌ برای‌ سایر بیماری‌ها، مثل‌ آسم‌، آرتریت‌، بیماری‌ کلیوی‌، یا بیماری‌ آدیسون‌ ضروری‌ باشد، دارو را باید با کمترین‌ دوز ممکن‌ و طی‌ کمترین‌ دوره‌ زمانی‌ ممکن‌ مصرف‌ کرد.

از جمله کارهایی که نباید کرد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. قالی و هر چیز سنگین را بلند و کوتاه نکنید، چرا که باعث شکستن استخوانها و دیگر جراحات می شود.

2. اهمیت به زخمها و جراحات ایجاد شده بدهید. در صورت افزایش کورتیزول بهبود یافتن زخم دیر رخ می دهد. پس شما باید فورا محل جراحت را ضدعفونی نموده و پانسمان کنید.

3. به چشم پزشک مراجعه کنید برای جلوگیری از دوبینی و آب مروارید.

4. برای مشکلات ایجاد شده در بدن با مشاور ماهری مشورت کنید.

5. برای درمان بیماریهای حاصله از سندرم کوشینگ به نزد متخصص بروید.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته

منابع:javaniha.com