ژن
افراد می‌تواند تعیین کند که فردی چاق یا لاغر باشد. محققان می‌خواستند بدانند چرا
وزن بدن افرادی که در یک محیط مشابه زندگی می‌کنند، می‌تواند به شدت متفاوت باشد، و
چرا برخی افراد تا این حد می‌توانند وزن خود را روی طیفی سالم نگه دارند و لاغر به
نظر برسند در حالی که بعضی دیگر برای داشتن وزنی متعادل باید بسیار تلاش کنند؟

یک
تیم تحقیقاتی در دانشگاه کمبریج نشان داد که عوامل فیزیکی مانند خوردن غذاهای
پرکالری و شیوه زندگی نامناسب، می‌تواند به افزایش وزن کمک کند. لاغری هم مانند
چاقی شدید، موروثی است و هر دو دارای چند لوکوس (جایگاه نشانگر ژنتیکی) بر روی
کروموزوم فرد هستند.

مطالعات انجام گرفته بر روی خانواده‌ها و دوقلوها، به طور مستمر نشان داد که 40 تا
70 درصد تغییرات وزن بدن موروثی است.

سؤال این است که آیا ژن‌هایی که بر روی لاغری فرد اثر می‌گذارند، درست برعکس کسانی
است که ژن‌های مستعدکننده چاقی را دارا هستند و یا تفاوت‌های اساسی بین این دو وجود
دارد؟

برای تحقیق، دانشمندان اطلاعات ژنتیکی 1622 فرد لاغر (74 درصد از آن‌ها در
خانواده‌ای زندگی می‌کردند که اعضای آن لاغر بودند)، 1985 فرد با چاقی شدید و 10433
نفر دیگر با وزن طبیعی را به عنوان کنترل تحت بررسی قرار دادند.

حدود یک سوم از افراد در اکثر کشورها، بدون در نظر گرفتن مواد غذایی ناسالم، لاغرتر
از سایرین هستند. دلیل بعضی از این‌ها به ژن‌ها می‌رسد، اما عوامل دیگر مانند
تفاوت‌های فردی در شیوه زندگی یا میکروب‌های روده نیز احتمالاً مسئول این نوع سایز
بدنی می‌باشند

نه
تنها محققان متغیرهای ژنتیکی را که به عنوان افزایش‌دهنده‌های میزان چاقی شناخته
شده‌اند، در نظر گرفتند، بلکه آن‌ها یک منطقه ژنی جدید را کشف کردند که به چاق یا
لاغر شدن افراد مرتبط بودند. سپس این تیم، بر اساس این متغیرها، چاقی افراد را
محاسبه کردند.

بر
اساس پیش‌بینی‌ها، آن‌ها دریافتند که افراد چاق، شاخص ریسک ژنتیکی بیشتری نسبت به
افراد دارای وزن نرمال دارند، که با افزایش احتمال دچار شدن آن‌ها به چاقی همراهی
می‌کند.

تحقیقات در مراحل اولیه نشان داد که افراد لاغر سالم، عموماً به این علت چنین فرم
بدنی دارند که ژنوم آن‌ها بار کمتری از ژن‌های افزایش دهنده شانس چاقی را با خود
حمل می‌کند. درک این موضوع که چگونه ژن‌های ما بر اندازه بدن ما تأثیر می‌گذارند،
می‌تواند راه درمان دارویی را هموار سازد.

اگر بتوان ژن‌هایی را که مانع از افزایش وزن افراد لاغر می‌شوند، شناسایی کرد، ممکن
است بتوان این ژن‌ها را به منظور یافتن استراتژی جدید کاهش وزن و کمک به افرادی که
این برتری را ندارند، مورد هدف قرار داد.

این نتایج آنچه سال‌ها پیش درباره نقش مهم ژنتیک در تعیین گرایش فرد به لاغری یا
چاقی، با بررسی دوقلوها نشان داده بود را تأیید کرد. به عبارتی افراد لاغر به
احتمال بیشتری دارای چند خویشاوند لاغر، و افراد چاق دارای چند خویشاوند دچار اضافه
وزن و چاق هستند. ژن‌های کشف شده در این بررسی، به لیست دیگر مطالعات انجام شده و
بزرگ‌تر، به منظور کمک به یافتن مکانیسم چاقی، نه پیش‌بینی چاقی فرد، اضافه شد.

حدود یک سوم از افراد در اکثر کشورها، بدون در نظر گرفتن مواد غذایی ناسالم، لاغرتر
از سایرین هستند. دلیل بعضی از این‌ها به ژن‌ها می‌رسد، اما عوامل دیگر مانند
تفاوت‌های فردی در شیوه زندگی یا میکروب‌های روده نیز احتمالاً مسئول این نوع سایز
بدنی می‌باشند.

درمان لاغری

اولین اقدامی که
افراد لاغر و البته کم‌اشتها باید انجام دهند این است که به یک متخصص گوارش مراجعه
کنند تا مشخص شود چرا اینقدر بی‌اشتها هستند. در بعضی از مواقع مشکلات گوارشی و
اختلال در هضم و جذب غذا فرد را بی‌اشتها می‌کند. اگر علت بی‌اشتهایی فیزیولوژیک
نباشد، می‎توان با تمهیداتی وزنشان را بالا برد.

به عنوان مثال
نوشیدن یک تا سه لیوان آبمیوه در طول روز خیلی به اشتها ربطی ندارد در حالی که
نوشیدن هر لیوان آن حدود 130 تا 160 کالری دارد. از طرفی آبمیوه‌ها علاوه بر افزایش
اشتها باعث تامین ویتامین‎های مورد نیاز ما می‌شود ‎ و با بهبود سوخت‌وساز بدن،
میزان جذب کالری مورد نیاز بدن را به بیشترین حد ممکن می‌رساند. به همین دلیل
نوشیدن یک لیوان آبمیوه طبیعی در وعده صبحانه توصیه می‎شود.

از طرفی انجام
تمرین‌های ورزشی باعث افزایش اشتها و ایجاد بافت عضلانی می‎شود و از این طریق وزن
چند کیلوگرم بالا می‎رود. البته در چند هفته اول تغییر وزن ممکن است در حد نیم
کیلوگرم باشد، اما فرد باید با حوصله ورزش را ادامه دهد، صبور باشد و با گذشت زمان
به وزن ایده‌آل برسد، اما توقع بیجا و انتظارهای غیرواقعی (مثلا هشت کیلو اضافه
وزن) برای افراد مبتلا به لاغری مفرط، همیشه در حد آرزو باقی خواهد ماند.

در عین حال برای
جبران کمبود وزن باید به طریق صحیح و اصولی وزن اضافه کرد نه از طریق خوردن شکلات و
کیک و شیرینی و غذاهای حاوی چربی‌های اشباع بالا و انواع نوشابه چرا که این کار
باعث افزایش توده چربی بدن می‌شود نه توده ماهیچه‌ای، اما مصرف غذاهای نشاسته‌ای
مثل ماکارونی و سیب زمینی در وعده‌های اصلی در روند افزایش وزن بسیار موثر است.

نه محکم به
شیرینی!

به گفته دکتر
رمضانی انواع شیرینی، بستنی، کیک و شکلات بویژه بستنی‌های روکش‌دار و شیرینی‌های
خامه‌ای و شکلات‌های شیرین در گروه مضرترین خوراکی‌ها قرار می‌گیرند و با این که
چاق‌کننده هستند، اما مصرفشان به افراد لاغری که می‌خواهند چند کیلویی وزن اضافه
کنند، توصیه نمی‌شود چون این میان‌وعده‌ها حاوی قند زیاد و در نتیجه کالری بالایی
هستند و با مصرف مداوم آنها در کوتاه‌ترین زمان ممکن دچار افزایش چربی و قند خون
خواهید شد. پس اگر قصد افزایش وزن دارید به جای آنها سراغ میان‌وعده‌های سالم مثل
میوه و خرما و مغزدانه‌ها بروید.

غصه خوردن چاق می کند یا لاغر