کم آبی در سالمندان از مشکلات شایع در این افراد محسوب می شود. بهترین راهکار مقابله با این مشکل تشویقسالمندبه مصرف مداوم مایعات در طول روز است.

کم ابی به معنی کاهش اب دورن سلول ها و جریان خون است. در حالت طبیعی بدن مایعات مورد نیاز خود را از طریق مواد غذای و نوشیدنی ها دریافت می کند و از طریق تعریق و ادرار و مدفوع دفع میکند. اگر در شرایط بیماری و یا عدم دسترسی به مایعات بدن آب بیشتری نسبت به دریافتی خود از دست بدهد، فرد به کم آبی دچار می شود.

اغلب مراقبین و پرستاران سالمند تجربه مشکل مقاومت سالمندان در برابر مصرف مایعات را تجربه کرده اند.

مراقبین و پرستار سالمند باید نکاتی رادر رابطه با پیشگیری از کم آبیمد نظر قرار دهند:

• محققان به سالمندان پیشنهاد می کنندبرای پیشگیری از ابتلا به کم آبی در 24 ساعت حداق 7 الی 8 لیوان آب و سایر مایعات مصرف کنند.
• مطالعه ای مبنی بر اینکه دقیقا چه مایعاتی برای رفع کم آبی بدن موثر تر هستند وجود ندارد، اما تاثیر منفی مشروبات الکی به دلیل مدر بودن آن اثبات شده است.
• برای سالمند برنامه زمان بندی مشخصی تهیه کنید و در طول روز انها را تشویق به مصرف مایعات کنید.
• در بازه زمانی مقدار کمی مایعات به سالمند بدهید. زیرا سالمندان تمایل به مصرف حجم زیاد مایعات در یک وعده ندارند.
• برای سالمند نوشیدنی های جذاب و مورد علاقه او را تهیه کنید.
• به روش های مورد علاقه سالمند در زمان مصرف مایعات توجه کنید. برخی با استفاده از نی راحت تر نوشیدنی مصرف می کنند.
• به مشکلاتی مانند تکرر ادرار در سالمند توجه کنید و پا پزشک سالمند در این باره مشورت کنید.
• برای رفتن به دسشویی سالمند برنامه منظمی در نظر بگیرید و به او کمک کنید در زمان های مشخصی به دسشویی برود.
• در زمان بیماری و یا در هوای گرم مایعات بیشتری به سالمند بنوشانید.

چرا سالمندان بیش از سایرین در معرض کم آبی قرار دارند؟

• در سالمندان سیگنال های ارسالی به مغز در شرایط کمبود آب و تشنگی دچار اختلال می شود و سالمندان اغلب به ندرت احساس تشنگی خواهند داشت و همچنین حفظ اب در آن ها دقیق صورت نمیگیرد.
• مشکل و بیماری های مزمن ادراری که تمایل سالمند به مصرف مایعات را کاهش می دهد.
• اختلال حافظه در سالمندان باعث میشود سالمندان فراموش کنند که مایعات کافی بنوشند و یا از دیگران درخواست کنند که برایشان نوشیدنی بیاورند.
• مشکلات تحرک: بیماری های مفصلی و ناتوانی در تحرک و جابجایی فراهم کردن نیازهای سالمند را با سختی مواجه میکند که این امر کنجر به صرف نظر کردن سالمند از بسیاری از نیازهای اساسی مانند نوشیدن آب و مایعات می شود.
• تنهایی : سالمندانی که به تنهایی زندگی میکنند بیشتر در معرض سوء تغذیه و کمبود دریافت آب قرار دارند.
• مشکلات بلع نیز از دیگر عواملی است که دریافت مایعات را با مشکل مواجه می کند.
• برخی از شرایط پزشکی نیز به تشدید کم آبی کمک می کنند. تب، عفونت، اسهال و استفراغ از جمله عواملی هستند که منجر به از دست رفتن مقدار زیادی آب از بدن می شوند. البته هوای گرم نیز از دیگر شرایطی است که به کم آبی در سالمندان منجر می شود.
• داروهای مصرفی در سالمندان نیز می تواند باعث از دست رفتن آب از بدن شود. داروهایی که برای فشار خون بالا و یا نارسایی قلبی تجویز می شود به دلیل افزایش حجم ادرار می تواند سالمند را با مشکل کم آبی مواجه کند.

چگونه وجود کم آبی در سالمندان را تشخیص دهیم؟

در صورتی که به نظر می رسد سالمند دچار کم آبی شده باشد با نوشیدن مقدار زیادی آب در 10 تا 15 دقیقه اول شاید بهبود وضعیت سالمند خواهیم بود. اگرچه این روش دقیق نیست اما راحت ترین روش برای تشخیص و کمک به کم آبی در سالمند است. برای تشخیص دقیق تر وجود مشکل کم آبی در سالمند نشانه های زیادی وجود دارد که مراقب و پرستار سالمند با توجه به این علائم و نشانه ها میتواند با مشاهده آن به بروز کم آبی در سالمندان شک کرد:

• خشکی دهان و پوست بدن
• کاهش حجم ادرار و غلیظ شدن ادرار
• تیره شدن رنگ ادرار
• افزایش ضربان قلب(بیش از 100 ضربه در دقیقه)
• کاهش فشار خون سیستولیک
• سرگیجه
• هذیان
• فرورفتگی چشمان

کم آبی در سالمندان چه عواقبی به دنبال دارد؟

درجه کم آبی و طول مدت زمانی که فرد در معرض کم آبی قرار دارد، تاثیرات متفاوتی بر سلامت سالمندان دارند. در کوتاه مدت کم آبی میتواند نشانه های فوق را در فرد ایجاد کند و یا منجر به سقوط در سالمندان شود. در افراد مبتلا به آلزایمر کم آبی می تواند مشکل حافظه آنها را وخیم تر کند. اختلال عملکرد کلیه و در نهایت نارسایی کلیه از نتایج کم آبی شدید در سالمندان است.

افزایش احتمال ابتلا به عفونت ادراری، سنگ کلیه و همچنین یبوست از دیگر عوارض کم آبی بدن است.

روش های درمان و مقابله با کم آبی در سالمندان

روش های درمانی کم آبی بهدرجه کم آبیبستگی دارد. در کم آبی سطح اول از طریق نوشیدن مایعات می توان کم آبی را درمان کرد. بعد از گذشت 10 الی 15 دقیقه شاهد تغییر وضعیت سالمند و رفع علائم کم آبی خواهیم بود.

برای درمان کم آبی متوسط، با درمان داخل وریدی در بیمارستان قابل درمان است. در کم آبی شدید احتمال نیاز به دیالیز و مراقبت های بیشتر بیمارستانی مورد نیاز است.