بانوانی که قاعدگی را تجربه می کنند ممکن است با اصطلاح سندروم پیش از قاعدگی(PMS) آشنا باشند. این سندرم مجموعه ای از نشانه ها و علائم جسمی و روحی است که زنان پیش از قاعدگی خود تجربه می کنند. زمان دقیق آن ممکن است یک یا دو هفته قبل از قاعدگی باشد. از جمله علائم سندروم پیش از قاعدگی( PMS) می توان به افسردگی، تغییرات خلقی و خستگی و کوفتگی بیش از حد اشاره کرد. البته میزان و شدت علائم این سندروم در هر شخصی با شخص دیگر متفاوت است. برخی زنان نیز اظهار دارند که علائمی مانند ورم شکم و سردرد را تجربه می کنند. در برخی موارد این علائم آنقدر شدید می شوند که در فعالیت های روزانه فرد اختلال ایجاد می کنند. البته روش هایی برای به حداقل رساندن عوارض این سندروم وجود دارد. در ادامه توضیحاتی درباره ی راه های کاهش و کنترل سندروم پیش از قاعدگی(PMS) خواهیم داد.

همان گونه که گفته شد، سندروم پیش از قاعدگی(PMS) شامل یکسری علائم جسمی و خلقی در زنان می باشد. این علائم پس از زمان تخمک گذاری و قبل شروع قاعدگی بروز پیدا می کند. البته این علائم معمولا تا پایان قاعدگی باقی نمانده و چند روز پس از شروع قاعدگی از بین می روند. همچنین علائم مربوطه هنگامی که دیگر پریود نشوید (یائسگی) وجود نخواهد داشت.

سندروم پیش از قاعدگی(PMS) در برخی زنان بیشتر ظاهر می شود و آن نیز به شرح زیر است:

• سطح بالایی از استرس را تجربه می کنند.
• سابقه افسردگی دارند( افسردگی پس از زایمان نیز شامل آن می شود)

پیشتر ذکر شد که علائم سندروم پیش از قاعدگی(PMS) در هر زنی متفاوت است. شما ممکن است یکی از علائم فیزیکی یا روحی یا هر دوی آن ها را تجربه کنید. البته شدت علائم شما در طول زندگی نیز تغییر خواهد کرد. برای مثال شدت آن پس از بارداری و زایمان متفاوت است.

مهم ترین علائم فیزیکی این سندروم به صورت زیر است:

• ورم شکم یا حساسیت به لمس پستان ها
• عدم تحمل محیط پر سر و صدا یا پر نور
• سردرد یا کمر درد یا پا درد
• کرامپ عضلانی
• مشکلات گوارشی اعم از گاز های روده ای و یبوست

همچنین مهم ترین علائم روحی سندروم پیش از قاعدگی شامل موارد زیر است:

• احساس خستگی مفرط
• اضطراب و استرس
• کاهش میل جنسی
• تغییر در اشتها یا بیزاری/هوس غذا
• نوسانات خلق و خو

آیا تا به حال از خودتان پرسیده اید که چه چیزی موجب ایجاد این علائم می شود؟ محققین هنوز به علت مشخصی برای سندروم پیش از قاعدگی دست پیدا نکرده اند. اما اظهار می دارند که احتمالا نوسانات هورمونی در دوران قاعدگی یکی از دلایل احتمالی آن باشد. البته مجددا باید ذکر کنیم که این تغییرات هورمونی هر زنی را به طور متفاوتی درگیر می کند

ابتدا لازم است ذکر کنیم که هیچ آزمایش یا تست مشخصی برای سندروم پیش از قاعدگی وجود ندارد. بهتر است که در هنگام بروز نشانه ها به پزشک مراجعه کنید. پزشک از شما سوالاتی در خصوص زمان و شدت این علائم می پرسد. همچنین لازم است برای پزشک مشخص کنید که این علائم تا چند درصد زندگی شما را تحت تاثیر قرار می دهند.

اگر شما دارای یک یا چند تا از علائم زیر هستید احتمالا سندروم پیش از قاعدگی را تجربه می کنید:

• علائم حداقل یک هفته قبل از قاعدگی و در چند چرخه قاعدگی پیاپی بروز پیدا کنند.
• شما را با کاهش سطح انرژی و خستگی مواجه کند.
• شما را دچار خلق و خوی افسرده یا بی انگیزه کند.

تشخیص دقیق علائم این سندرم نیاز به پیگیری و مداومت علائم دارد. به همین منظور چک کنید که آیا علائم مربوطه تا چند ماه ادامه می یابد یا خیر؟ برای این کار می توانید از یک تقویم مخصوص قاعدگی استفاده کنید. در این تقویم لازم است که تاریخ دقیق شروع و پایان قاعدگی را یادداشت کنید. البته در برخی مواقع علائم سندروم مربوطه با اختلالات دیگر مانند افسردگی و کم کاری تیروئید اشتباه گرفته می شود.

حدود نیمی از زنان مشکلات سلامتی دیگری را قبل یا هنگام بروز سندروم پیش از قاعدگی تجربه می کنند. این مشکلات ممکن است علائم سندروم را تشدید کنند.

همان گونه که گفتیم یکی از علائم سندروم پیش از قاعدگی(PMS) افسردگی و اضطراب است. حال تصور کنید که خود فرد درگیر اختلالات افسردگی و روحی باشد. این امر موجب تشدید PMS خواهد شد.

آن دسته از زنانی که مشکلات مثانه ای را تجربه می کنند ممکن است کرامپ های دردناک را تجربه کنند.

سندروم روده تحریک پذیر یک مشکل گوارشی است که ممکن است قبل از شروع قاعدگی و همراه با بروز علائم سندروم پیش از قاعدگی( PM) تشدید پیدا کند.

مسلم است که این سندروم همانند دیگر اختلالات ممکن درمان ها و روش های تسکین دارد. در این بخش می خواهیم به مهم ترین درمان های سندروم پیش از قاعدگی(PMS) بپردازیم. توصیه های زیر ممکن است وضعیت عمومی شما را بهتر کند و شدت علائم را کاهش دهد:

انجام فعالیت های فیزیکی اعم از ایروبیک و یوگا را در طول ماه فراموش نکنید. یادتان باشد که فعالیت بدنی تا حدود زیادی خلق افسرده شما را بهبود می بخشد. همچنین مشکلات خستگی و اضطراب شما را نیز به حداقل می رساند.

سعی کنید که خواب شبانه روزی کافی و حداقل به مدت 8 ساعت را داشته باشید. کمبود خواب استرس شما را افزایش داده و نوسانات خلقی ناشی از سندروم پیش از قاعدگی را تشدید می کند.

سبک زندگی خود را تا حد امکان سالم کنید. برای مثال ورزش و تغذیه سالم را در برنامه روزانه خود قرار دهید. همچنین از الکل، کافئین و سیگار تا حد امکان دوری کنید. تمرینات بدنی ریلکس کننده مانند یوگا، مدیتیشن و ماساژ را نیز امتحان کنید.

درمان های دارویی سندروم پیش از قاعدگی شامل دارو های بدون نسخه و نسخه دار می باشد. از جمله دارو های بدون نسخه می توان به مسکن هایی نظیر ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپیرین اشاره کرد. همچنین لازم به ذکر است که مصرف های بدون نسخه میزان درد و خون ریزی دوران قاعدگی را کاهش می دهد.

در صورتی که درمان های بدون نسخه پاسخگو نباشند پای دارو های نسخه دار به میان می آید:

دارو های ضد افسردگی می توانند علائم خلقی سندروم پیش از قاعدگی را تا حددودی کاهش دهند. از جمله دارو های رایج در این زمینه می توان به مهار کننده های انتخابی بازجذب سروتونین یا SSRI اشاره کرد. این دارو ها نوسانات خلقی و افسردگی ناشی از PMS را کاهش می دهند.

شاید این سوال برایتان پیش بیاید که دیورتیک ها چه کمکی به درمان PMS می کنند؟ دیورتیک ها می توانند علائمی مانند حساسیت به لمس سینه ها یا تورم شکم را تا حدود زیادی تسکین دهند.

این دارو ها نیز همان گونه که از نامشان پیداست میزان استرس و اضطراب ناشی از PMS را کاهش می دهند.

دقت کنید که هر کدام از این دارو ها عوارض جانبی مخصوص به خود را دارد. به همین علت لازم است که قبل از مصرف با پزشک و پرستار خود مشورت کنید.

مصرف مکمل هایی مانند ویتامین ها و مینرال ها ممکن است در بهبود علائم سندروم پیش از قاعدگی(PMS) موثر باشد. البته بهتر از سرخود آن ها را مصرف نکرده و حتما با پزشک خود مشورت کنید. از جمله این مکمل ها می توان به کلسیم، B6 و منگنز اشاره کرد. همچنین اسید های چرب امگا 3 و امگا 6 نیز می توانند موثر واقع شوند.

بله. علائم سندروم پیش از قاعدگی با افزایش سن و خصوصا دهه 30 و 40 زندگی فرد تشدید می یابند. شدت این علائم در نزدیک یائسگی به حداکثر خود رسیده و سپس از بین خواهد رفت. این امر در خصوص زنانی که خلق و خوی حساس تری در دوران قاعدگی دارند بیشتر صدق می کند.

در حالی که برخی علائم خود را با دارو های شیمیایی کاهش می دهند، برخی معتقد هستند که دارو های گیاهی در درمان سندروم پیش از قاعدگی موثر می باشد. البته قبل از مصرف چک کنید که این مکمل های گیاهی با دارو های دیگر تداخل نداشته باشند.

کوهوش سیاه به صورت تازه یا خشک شده و در فرم های کپسول، قرص و دمنوش وجود دارد. از آنجایی که برخی کوهوش سیاه را برای درمان علائم یائسگی استفاده می کنند، می توانند برای درمان PMS نیز موثر باشد.

گیاه پنج انگشت عموما با هدف ایجاد تعادل هورمونی استفاده می شود. همچنین می تواند در درمان علائم هورمونی سندروم پیش از قاعدگی به کار برده شود.