به گزارش سلامت نیوز،دکتر محمد اعظمیمتخصص رادیولوژی در سایت خود نوشت: اسکنتیروئیدروش تصویربرداری تخصصی برای بررسی تیروئید، غده ای است که متابولیسم شما را کنترل می کند، است. به طور معمول، اسکن با پزشکی هسته ای برای ارزیابی نحوه عملکرد تیروئید است. یک ماده رادیواکتیو به نام رادیوایزوتوپ یا رادیونوکلئید قبل از آزمایش به فرد داده می شود. این ماده ممکن است از طریق تزریق، مایع یا قرص دریافت شود. ردیاب هنگامی که در بدن شما باشد، اشعه گاما را منتشر می کند. یک دوربین گاما یا اسکنر می تواند این نوع انرژی را از خارج از بدن شما تشخیص دهد.

دوربین، ناحیه تیروئید را اسکن می کند، ردیاب را ردیابی می کند و نحوه پردازش تیروئید را اندازه گیری می نماید. این دوربین با یک کامپیوتر کار می کند تا تصاویری را ایجاد کند که ساختار و عملکرد تیروئید را بر اساس نحوه تعامل آن با ردیاب شرح دهد. پزشک از نتایج این آزمایش برای ارزیابی عملکرد تیروئید شما استفاده خواهد کرد. اسکن تیروئید می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دهد که آیا مشکل تیروئید دارید یا خیر. همچنین ممکن است برای اندازه‌گیری تیروئید، آزمایش جذب ید رادیواکتیو (RAIU) را با اسکن انجام می دهند.

کاربرد اسکن تیروئید

از اسکن تیروئید می توان برای ارزیابی ناهنجاری های یافت شده در معاینه فیزیکی یا آزمایش آزمایشگاهی استفاده کرد. از تصاویر این آزمایش می توان برای تشخیص موارد زیر استفاده کرد:

• توده ها، ندول تیروئید (کیست ها) یا سایر رشدها
• التهاب یا تورم
• تیروئید پرکار یا پرکاری تیروئید
• گواتر که بزرگ شدن غیر طبیعی تیروئید
• بررسی گره های غدد تیروئید
• کمک به تشخیص بیماری های غده تیروئید مانند پرکاری تیروئید یاسرطانتیروئید یا دیگر توده ها
• بررسی تغییرات غده تیروئید بعد از استفاده از دارو، جراحی، رادیوتراپی و شیمی درمانی

مزایای اسکن تیروئید

• معاینات پزشکی هسته ای اطلاعاتی را شامل می شود که معمولاً با استفاده از سایر روش های تصویربرداری غیرقابل دستیابی است. اسکن های پزشکی هسته ای مفیدترین اطلاعات تشخیصی یا درمانی را برای بسیاری از بیماری ها ارائه می دهند.
• اسکن پزشکی هسته ای هزینه کمتری دارد و ممکن است اطلاعات دقیق تری نسبت به جراحی اکتشافی در اختیار پزشک قرار دهد.
• از آنجا که فقط دوز کمی از مواد رادیواکتیو استفاده می شود، برای آزمایشات تشخیصی قابل قبول است؛ بنابراین در مقایسه با مزایای بالقوه، خطر تابش بسیار کم است و هیچ عوارض جانبی طولانی مدت ناشی از قرار گرفتن در معرض دوز کم روش های تشخیصی پزشکی هسته ای با بیش از پنج دهه استفاده وجود ندارد. واکنش های آلرژیک به مواد رادیواکتیو بسیار نادر و معمولاً خفیف هستند.

اسکن تیروئید چگون انجام می شود؟

اسکن تیروئید معمولاً به صورت سرپایی در بخش پزشکی هسته ای یک بیمارستان انجام می شود. قبل از هرگونه اسکن تیروئید، رادیونوکلوئید به صورت قرص، مایع یا تزریق دریافت خواهید کرد. در اسکن تیروئید، بیمار روی میز معاینه باید دراز بکشد. سپس از اسکنر یا دوربین استفاده می شود تا حداقل از سه زاویه مختلف از تیروئید بیمار عکس گرفته شود. از بیمار خواسته می شود در هنگام عکس گرفتن آرام بماند. این روند حدود 30 دقیقه طول می کشد.

روش RAIU

از 6 تا 24 ساعت پس از مصرف رادیونوکلئید انجام می شود. برای این آزمایش بیمار باید به صورت ایستاده روی صندلی بایستد. تکنسین یک اسکنر بر روی غده تیروئید بیمار قرار می دهد، جایی که میزان رادیواکتیویته موجود را اندازه گیری می کند. این آزمایش چند دقیقه طول می کشد.

روش بررسی متاستاتیک

برای بررسی متاستاتیک ید به صورت قرص دریافت داده می شود. بیمار باید دو تا هفت روز صبر کنید تا ید بتواند در تمام بدن بیمار حرکت کند. در روز بررسی، اسکن بدن بیمار از جلو و پشت گرفته خواهد شد.

آمادگی قبل از اسکن تیروئید

1. در صورت وجود احتمال بارداری یا شیردهی، باید به پزشک و تکنسین خود اطلاع دهند.
2. انواع آلرژی ها، بیماری های اخیر و سایر شرایط پزشکی را ذکر کنید.
3. اگر در حال مصرف داروها و یا بلع سایر مواد حاوی ید، جلبک دریایی، شربت هایسرفه، مولتی ویتامین ها یا داروهای قلبی هستید اطلاع دهید.
4. اگر طی دو ماه گذشته آزمایشاتی مانند عکسبرداری با اشعه ایکس یا سی تی اسکن، جراحی یا درمان با استفاده از ماده حاجب یددار را انجام داده اید را ذکر کنید.
5. در روزهای قبل از معاینه، ممکن است آزمایش خون برای اندازه گیری سطح هورمون های تیروئید در خون انجام شود.
6. ممکن است به شما گفته شود که چندین ساعت قبل از آزمایش غذا نخورید؛ زیرا غذا خوردن می تواند بر دقت اندازه گیری جذب تأثیر بگذارد.
7. جواهرات و سایر لوازم فلزی را در خانه بگذارید یا آنها را قبل از آزمایش بردارید. چنین اشیائی ممکن است در روند کار اختلال ایجاد کنند.

مراقبت های بعد از اسکن تیروئید

1. پس از اسکن تیروئید، برای راهنمایی در مورد چگونگی از سرگیری مصرف داروی تیروئید باید با پزشک خود تماس بگیرید. ید رادیواکتیو موجود در بدن هنگام دفع ادرار دفع می شود. ممکن است به شما توصیه شود مایعات اضافی بنوشید و مثانه خود را غالباً تخلیه کنید تا رادیونوکلوئید را بیرون بریزید.
2. بعد از اسکن شما میتوانید رژیم دارویی، غذایی و فعالیت نرمال روزمره خود را داشته باشید. نوشیدن مایعات می تواند دفع دارو را تسهیل کند. البته در خوردن مایعات افراط نفرمایید.
3. با توجه به حساسیت جنین و کودکان به اشعه، خانمهای باردار حتی الامکان باید از انجام اسکن های هسته ای اجتناب نمایند.
4. مادران شیرده تا چند ساعت بعد از انجام اسکن باید از شیر دادن به فرزند خود خودداری نمایند.
5. افرادی که کودکان زیر ۸ سال دارند بهتر است تا دوازده ساعت از تماس نزدیک با آنها خودداری کنند.

محدودیت های اسکن تیروئید

• در بیمارانی که باردار هستند به دلیل خطر قرار گرفتن جنین در معرض اشعه، اسکن تیروئید و جذب تیروئید انجام نمی شود.
• همچنین این آزمایشات برای زنان شیرده نیز توصیه نمی شود.

نتایج اسکن تیروئید

پزشک متخصص در تصویربرداری هسته ای، تصاویر و نتایج اسکن تیروئید شما را ارزیابی می کند. نتایج شما در گزارشی به پزشک شما ارسال می شود. اسکن تیروئید طبیعی هیچ ناهنجاری در اندازه ، شکل و محل غده تیروئید را نشان نمی دهد. تیروئید شما رنگی یکنواخت روی تصویر خواهد داشت. لکه های قرمز رنگ روی تصویر نشان دهنده رشد غیر طبیعی در تیروئید است. نتایج عادی ناشی از اسکن متاستاتیک، نشانگر عدم وجود بافت تیروئید و عدم گسترش سرطان تیروئید است. اسکن غیر طبیعی تیروئید ممکن است یک تیروئید بزرگ یا خارج از موقعیت داشته باشد که این نشانگر تومور احتمالی است.

عوارض اسکن تیروئید

• در رادیونوکلئید که در هر اسکن تیروئید استفاده می شود، مقدار کمی اشعه وجود دارد. قرار گرفتن در معرض اشعه شما حداقل و در محدوده قابل قبول برای معاینات تشخیصی خواهد بود. هیچ عارضه طولانی مدت شناخته شده ای از انجام یک روش پزشکی هسته ای وجود ندارد.
• واکنش های آلرژیک به مواد رادیونوکلئید بسیار نادر است. فقط اثرات خفیف ممکن است رخ دهد. در صورت تزریق رادیونوکلئید ممکن است برای مدت کوتاهی درد و قرمزی خفیف در محل تزریق را تجربه کنید.
• حتی اگر قرار گرفتن در معرض اشعه حداقل و کوتاه مدت است، اسکن تیروئید برای زنان باردار یا شیرده توصیه نمی شود. اگر اسکن متاستاتیک انجام داده اید، ممکن است پزشک توصیه کند که تا شش ماه پس از آزمایش از باردار شدن یا فرزندآوری خودداری کنید.

هزینه اسکن تیروئید

هزینه اسکن می‌تواند بر اساس عوامل مختلفی متغیر باشد و به شرایط مکانیکی و جغرافیایی مربوطه بستگی دارد. مواردی که می‌تواند در هزینه اسکن تیروئید مؤثر باشد عبارتند از:

1. هزینه تجهیزات
2. هزینه مواد رادیواکتیو
3. هزینه ویزیت و تشخیص
4. هزینه مربوط به مراکز درمانی