ظرفیت های سازمان همکاری اقتصادی اکو برای توسعه ترانزیت خراسان رضوی شهرآرانیوز

به گزارششهرآرانیوز؛ «تیم مارشال» نویسنده کتاب «در اسارت جغرافیا» آسیای مرکزی را منطقه‌ای می‌داند که به دلیل دسترسی نداشتن به آب‌های آزاد در خشکی محصور شده است و در بن بست استراتژیک قرار دارد. این مسئله نشان می‌دهد که خراسان رضوی به دلیل همسایگی با کشور‌های آسیای مرکزی، می‌تواند به پل ارتباطی این کشور‌ها به آب‌های آزاد تبدیل شود.

خراسان رضوی دارای سه گذرگاه مرزی فعال شامل دوغارون با افغانستان و لطف آباد و سرخس با ترکمنستان است که هر سه سهم مهمی از این تجارت را برعهده دارند. همچنین بر اساس اعلام مسئولان راه آهن خراسان، بیش از ۷۰ درصد ترانزیت ریلی کشور از گذرگاه ریلی سرخس می‌گذرد و همین نشان می‌دهد که ایستگاه راه آهن سرخس، معبر مهم ترانزیت ریلی ایران است. همچنین خراسان رضوی به دلیل موقعیت جغرافیایی نقش مهمی در توسعه ترانزیت منطقه‌ای و همکاری‌های سازمان اکو دارد.

این استان به عنوان یکی از محور‌های اتصال ایران با کشور‌های آسیای مرکزی و افغانستان می‌تواند در تسهیل ترانزیت و تجارت بین المللی نقشی کلیدی ایفا کند. خراسان رضوی در مسیر کریدور‌های مهم ترانزیتی، از جمله کریدور شمال-جنوب و کریدور شرق-غرب قرار دارد. این موقعیت، امکان ارتباط با کشور‌های آسیای میانه (ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان) و افغانستان را فراهم می‌کند.

ظرفیت‌های ترانزیت خراسان رضوی

کریدور شرق-غرب یا جاده ابریشم یکی از کریدور‌هایی است که از خراسان رضوی می‌گذرد. مسیر ایرانی کریدور شرق-غرب از مرز‌های شمال شرقی ایران شامل: دوغارون، سرخس، باجگیران، لطف آباد و اینچه برون، به مرز‌های خروجی غربی و شمال غربی شامل جلفا، بازرگان، سرو، رازی، تمرچین، باشماق، خسروی و برعکس است. این مسیر افزایش ترانزیت از چین به ترکیه و کشور‌های اروپایی و همچنین درجهت معکوس را هدف گذاری کرده است.

گذرگاه ریلی چابهار-سرخس با اتصال به سواحل مکران با هدف توسعه استان‌های شرقی، ایجاد شاخه جدید در کریدور شمال- جنوب در دست احداث است. ایران با تکمیل خط آهن چابهار-سرخس می‌تواند نقشی پررنگ در صنعت ترانزیت ایفا کند که علاوه بر درآمدزایی، منجر به استحکام روابط با کشور‌های آسیای میانه می‌شود.

خراسان رضوی از نظر موقعیت ترانزیتی در ارتباط زمینی و مستقیم با پنج کشور قرار دارد. درمجموع ۳۵کشور در دنیا هست که این‌ها دسترسی به آب‌های آزاد و دریا ندارند و از این میان، پنج کشور همسایه خراسان رضوی هستند.

چالش‌های ترانزیت خراسان رضوی

• کمبود شبکه بزرگراهی
• فرسوده بودن ناوگان‌های حمل و نقل استان
• کمبود تجهیزات مدرن در گمرکات
• نوسانات نرخ ارز
• صدور بخشنامه‌های خلق الساعه
• نبود متولی واحد در حوزه ترانزیت.
• طولانی بودن فرآیند‌های تشریفات گمرکی در مرز‌ها
• مشکل تبادل ارزی در اخذ کرایه حمل

راهکار‌های توسعه ترانزیت خراسان رضوی

• توسعه زیرساخت‌های جاده‌ای و ریلی
• نوسازی ناوگان‌های حمل ونقل
• ایجاد متولی واحد برای ترانزیت
• تدوین قانون‌های مشترک بین ایران و کشور‌های اکو در حوزه ترانزیت و گمرک
• حذف رویه‌ها و ابلاغیه‌های زائد قانونی و اداری
• بهره گیری از فناوری‌های نوین در حوزه حمل ونقل
• حمایت از شرکت‌های حمل ونقل داخلی و بین المللی
• کاهش زمان و هزینه‌های تشریفات
• گمرکی و اداری