حسگری که سطح هورمون استرس را اندازه گیری می کند

به گزارش ایسنا و به نقل از ساینمگ، پژوهشگران موسسه "Skoltech" روسیه، نخستین نمونه از یک حسگر مبتنی بر فلورسنس را برای تشخیص مداوم غلظت هورمون "کورتیزول"(Cortisol) ابداع کرده‌اند که می‌تواند به بررسی بیماری‌های گوناگون کمک کند.

کورتیزول، یک هورمون استروئیدی است که معمولا به عنوان هورمون استرس شناخته می‌شود و نقش قابل توجهی را در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی از سطح گلوکز گرفته تا فشار خون و التهاب بر عهده دارد. کاهش یا افزایش سطح کورتیزول، با بیماری‌ها و نشانه‌های گوناگونی در ارتباط است اما نظارت دقیق و قابل اطمینان بر سطح کورتیزول بدن هنوز امکان‌پذیر نیست. روش‌های آزمایشگاهی کنونی مانند "الایزا"(ELISA) اگرچه قابل اعتماد هستند اما به خاطر نیاز به آماده‌سازی نمونه نمی‌توانند با نظارت در لحظه سازگار شوند.

"ولادیمیر دراچف"(Vladimir Drachev)، از پژوهشگران این پروژه گفت: ابتدا باید بگویم که بررسی درون‌کشتگاهی هر نوع "آنالیت"(Analyte)، یک چالش است. دوم این که کورتیزول، یک مولکول نسبتا کوچک است و نهایتا این که گرفتن آزمایش خون از موش و انسان همیشه مخرب است زیرا هر نوع آزمایشی، به آغاز استرس منجر می‌شود، غلظت کورتیزول را بالا می‌برد و آزمایش را بی‌نتیجه می‌کند. هدف ما، ابداع یک حسگر قابل کاشت کورتیزول است که در لحظه کار کند و در جریان خون قرار بگیرد.

دراچف و همکارانش با استفاده از نانوذرات طلا، نخستین نمونه از یک حسگر ایمنی را برای نظارت بر کورتیزول ابداع کردند.

فلورسنس می‌تواند به عنوان یک نشانه تراکم کورتیزول، در نمونه اندازه‌گیری شود. 

این حسگر جدید در آزمایش‌های درون‌کشتگاهی، کمترین میزان تشخیص کورتیزول را در مقایسه با سطوح معمولی در پلاسمای انسانی نشان داد. واکنش برگشت‌پذیر نیز در بررسی‌ها درون‌کشتگاهی نشان داده شد. پژوهشگران امیدوارند که روش آنها، به ابداع یک حسگر قابل کاشت برای بررسی مداوم غلظت کورتیزول در لحظه بیانجامد. این حسگر قابل کاشت، مانند یک فیبر نوری است که در یک غشای نیمه‌تراوا قرار می‌گیرد و در یک سوزن نازک گذاشته می‌شود. این سوزن، چندین لایه داخلی دارد و به واسطه فیبر نوری، به یک طیف‌سنج قابل حمل متصل می‌شود.

دراچف گفت: ما باید یک حسگر قابل کاشت را ابداع کنیم که با یک لایه نیمه‌تراوا، از مایع بیولوژیکی جدا می‌شود. در حال حاضر، چنین ابزارهایی برای بررسی گلوکز وجود دارند؛ با وجود این هنوز چالش‌های بزرگی پیش رو است.

این پژوهش، در مجله "Talanta" به چاپ رسید.