تاثیر گویندگی و فن بیان در کار و زندگی چیزی نیست که بتوان آن را نادیده گرفت. امروزه شغل و حرفه گویندگی دیگر مثل قدیم محدود به دوبله فیلم‌ها و سریال‌ها (رادیو و تلویزیون) نمی‌شود و بازار کار آن گسترش چشم‌گیری داشته است. از روایت کتاب‌های داستان و شعر صوتی گرفته تا گویندگی برای ویدئوهای تبلیغاتی، آموزشی و نظایر اینها. اگر به این حرفه علاقه‌مند هستید و می‌خواهید بدانید راه ورود به دنیای گویندگی چیست، ادامه این مطلب را از دست ندهید. در ادامه شما را با فوت‌وفن‌های گویندگی حرفه‌ای آشنا خواهیم کرد و از بایدها و نباید‌هایی خواهیم گفت که هنگام انجام این کار باید رعایت کنید. همراه ما بمانید.

نکات و مسائلی که برای گویندگی حرفه‌ای باید رعایت کرد

۱. آشنایی کامل و دقیق با متنی که قرار است از روی آن بخوانید

در حرفه گویندگی بعضا برای‌تان پیش خواهد آمد که باید از روی متنی، در مقابل جمعی از افراد سخن‌وری کنید. یا فرضا شعر یا داستانی را روایت کنید. حتما متن موردنظر را چند بار بخوانید و اگر برای‌تان مقدور است، قسمت‌های کلیدی و مهم آن را حفظ کنید. انجام این کار تأثیر بسزایی درافزایش اعتماد به نفسشما خواهد داشت و تسلط شما بر موضوع موردنظر را به‌مراتب بیشتر خواهد کرد.

اگر قرار است داستان یا شعری را روایت کنید، صرف خواندن از روی متن برای جلب‌توجه مخاطب کفایت نمی‌کند. هنگام روایت داستان بر فرض مثال باید خود را جای شخصیت‌های آن بگذارید و جوری متن را بخوانید و روایت کنید که انگار در حال اجرای نقش هر یک از شخصیت‌های داستان هستید.

۲. کنترل لهجه، لحن و سرعت در گویندگی

کنترل لهجه، لحن و سرعت در گویندگی مسئله مهم دیگری است که حتما باید مدنظر قرار دهید. به‌ویژه اگر مایل به کار کردن در حوزه گویندگی هستید و می‌خواهید در بلندمدت فعالیت در این حرفه را پیش بگیرید. اگر از ابتدا تا انتها با لحن و صدایی یکنواخت صحبت کنید، به‌زودی حوصله مخاطب سر خواهد رفت و توجهی به آنچه می‌گویید نشان نخواهد داد.

برای برطرف‌کردن این مشکل لازم است گاهی لحن و بلندی صدای خود را به‌شکلی هوشمندانه تغییر دهید. یا فرضا اگر به نقطه‌ای حساس و کلیدی در روایت و متن خود می‌رسید، کمی مکس کنید تا مخاطب فرصت فکرکردن راجع‌به آن را داشته باشد.

وقتی برای گویندگی صحبت می‌کنید، بلندی صدا باید به‌حدی باشد که تا پایان حواس مخاطب پرت نشود و به شما و آنچه می‌گویید توجه کند. البته قرار نیست فریاد بزنید. نفس عمیق بکشید و بدون واردکردن فشار واسترسصدا را از دیافراگم خارج کنید. اجرای تکنیکی که در ادامه شرح داده می‌شود کمک می‌کند تا بلندی صدای مناسب برای گویندگی را پیدا کنید:

بایستید و با قراردادن دست‌ها بر روی شکم نفس بکشید تا بتوانید بالا و پایین رفتن شکم را احساس کنید. نفس عمیق بکشید و تا ده بشمارید؛ نفس‌تان را بیرون بدهید و اجازه دهید این کار هم ده ثانیه طول بکشد. پس از انجا این کار بلندی و تُن صدا در حالت ایدئال برای گویندگی قرار خواهد گرفت، چون به‌این‌شکل فشار از روی شکم و دیافراگم برداشته می‌شود.

۳. واضح صحبت‌کردن

اگر قصد پیدا کردن شغل گویندگی را دارید و می‌خواهید در این حرفه پیشرفت کنید، حتما باید کلمات و جملات را واضح و گویا ادا کنید. مِن‌مِن‌کردن و زیرلب سخن‌گفتن به‌شکلی چشم‌گیر از کیفیت کار گویندگی خواهد کاست و باعث پرت‌شدن حواس مخاطب می‌شود.

شمرده‌شمرده سخن بگویید و از قبل با تمامی کلمات متنی که قرار است آن را بیان کنید آشنا شوید. اگر در متن موردنظر به واژه‌ای جدید برخوردید که پیش از آن نمی‌دانستید، معنا و شیوه تلفظ صحیح آن را یاد بگیرید. حتی اگر لازم است کنار واژه‌های جدید نکاتی را که راجع‌به معنا و تلفظ آن لازم و ضروری می‌دانید یادداشت کنید که هنگام ادای آنها به مشکل برنخورید.

۴. شرکت در دوره‌های آموزش گویندگی و فن بیان

تهیه پکیج آموزش گویندگی یا شرکت دردوره آموزش غیر حضوری گویندگی و فن بیانراهکار خوب دیگری است برای کسانی که به این حرفه علاقه‌مند هستند. با کمک این پکیج‌های آموزشی و شرکت در دوره‌های مربوطه می‌توانید از تجربه‌های کسانی استفاده کنید که مدت‌ها است در این حرفه مشغول‌به‌کارند و به‌خوبی با فوت‌وفن‌های گویندگی آشنا هستند. آشنایی با این اساتید باتجربه برایغلبه بر کمرویی و خجالتهنگام صحبت‌کردن در گویندگی که در آغاز کار حرفه‌ای مسئله رایجی است نیز فوق‌العاده مؤثر خواهد بود.

اگر قصد انجام چنین کاری را داشته باشید، احتمال دارد سؤال‌هایی نظیر این در ذهن‌تان باشد که فرضا چطور کلاس گویندگی معتبر پیدا کنیم یا آنکه بهترین مدرس گویندگی و فن بیان چه کسی است و چنین شخصی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟ برای یافتن جواب این سؤال‌ها بهترین کار بررسی سوابق کاری مدرسین حرفه گویندگی و بازخوردهایی است که شرکت‌کنندگان در دوره انلاین گویندگی و فن بیان ارائه می‌کنند. کافی است به وب‌سایت گروه آموزشی موردنظرتان سر بزنید تا بتوانید اطلاعات بیشتری دراین‌باره پیدا کنید.

۵. پرهیز از دادن شاخ‌وبرگ اضافی به مطلب

فارغ از آنکه هدف از گویندگی روایت شعر یا داستان باشد و یا صحبت‌کردن بر روی ویدئوهای آموزشی، تبلیغاتی و نظایر اینها، برای آنکه حوصله مخاطب سر نرود و تا پایان همراه شما بماند، باید از دادن شاخ‌وبرگ اضافی به مطلب خودداری کنید؛ و فقط راجع‌به جزئیاتی صحبت کنید که احساس می‌کنید بدون آنها چیزی از ارزش مطلب شما کاسته خواهد شد.

به‌علاوه باید مراقب باشید که طول جلسه گویندگی خیلی طولانی نشود. داستان‌های کوتاه برای مثال انتخاب‌هایی عالی برای روایت در گویندگی هستند. اگر هم داستان یا روایتی که انتخاب می‌کنید طولانی است، ایده بدی نیست اگر بتوانید متن موردنظر را کمی خلاصه‌تر کنید و به‌قولی، گزیده‌گویی کنید و تنها از نکات و مطالبی برای مخاطب صحبت کنید که برای او ارزشمند و کاربردی خواهند بود.

۶. تمرین‌کردن و تسلط کامل بر موضوع موردبحث برای گویندگی

هرچه بیشتر از قبل تمرین کرده باشید و بر موضوع موردبحث برای گویندگی تسلط پیدا کرده باشید، بااعتماد به نفسبیشتری جملات و کلمات خود را ادا خواهید کرد؛ و هر چه بیشتر با اعتماد به نفس صحبت کنید، امکان آنکه مخاطب را علاقه‌مند و مشتاق به شنیدن صحبت‌های خود نگه دارید بیشتر خواهد شد. پس تمرین‌کردن را فراموش نکنید که مثل هر کار و حرفه دیگری، مهم‌ترین و کلیدی‌ترین اصل در رسیدن به ایدئالی است که در ذهن دارید.

۷. توجه به مزایای دیگری که گویندگی و داشتن فن بیان خوب می‌تواند به همراه داشته باشد

با توجه به این مسئله با انگیزه و علاقه بیشتری حرفه گویندگی را دنبال خواهید کرد، چون پیشرفت در آن صرفا به معنای کسب درآمد بیشتر نخواهد بود و مزایای دیگری نیز به همراه دارد. در ادامه به تعدادی از این مزایا اشاره خواهیم کرد:

• علاوه بر کار در حوزه گویندگی میتوان ازین توانمندی در کار حرفه خود مثل برگزاری جلسات کاری و ارتباط با مشتریان و … استفاده کرد؛
• داشتن صدا قوی و بیان جذاب میتواند در جهتتوسعه فردیشما مهم باشد و کمک می‌کند تا کار بهتر و مؤثرتری در برقراری روابط میان‌فردی داشته باشید.

با توجه به مزایایی نظیر اینها که حرفه گویندگی به‌دنبال دارد و پیشرفتی که در زندگی شخصی و کاری نصیب‌تان می‌کند، می‌توانید با عشق و علاقه بیشتری فعالیت در آن را از سر بگیرید و برای بهترشدن در این کار آموزش ببینید.

در پایان

به خاطر داشته باشید که برای گوینده شدن جنس صدای شما مهم نیست بلکه عشق و علاقه حرف اول رو میزنه. از نکات و مسائلی که در این مطلب راجع‌به آنها صحبت شد می‌توانید در آغاز مسیر حرفه‌ای کمک بگیرید و کم‌وبیش بدانید که در چه مسیری قدم خواهید گذاشت. برای پیشرفت در گویندگی و داشتن صدا و بیان خاص، مثل هر کار و حرفه دیگری نیاز به تمرین مداوم خواهید داشت و باید ثابت‌قدم باشید. اگر گاهی به مشکلی برخوردید و احساس ناامیدی به سراغ‌تان آمد، از تلاش‌کردن دست نکشید و به کارتان ادامه دهید. صحبت‌کردن با اساتید حرفه‌ای گویندگی و استفاده از تجربیات آنها نیز در این مسیر کمک شایانی به شما خواهد کرد و توصیه می‌کنیم از این مسئله نیز غافل نشوید.

شما بگویید

نظر شما چیست؟ تا چه اندازه با گویندگی آشنا هستید و چقدر به این حرفه علاقه‌مندید؟ تجربه شرکت در دوره غیر حضوری گویندگی را داشته‌اید؟ از تجربه خود راضی بوده‌اید؟ نکته یا توصیه دیگری به ذهن‌تان می‌رسد که برای پیشرفت در این حرفه به شمار مطالب گفته‌شده اضافه کنید؟

اگر مایل باشید می‌توانید در قسمت «ارسال دیدگاه» با ما و مخاطبان چطور از تجربه‌ها و نظرات خود بگویید که برایمان بسیار ارزشمند خواهد بود و به دانش‌مان خواهد افزود.

محمدرضا عاشوری