ید یکی از مواد معدنی مهم برای سلامت بدن است. این ماده در مواد غذایی بسیاری یافت می‌شود و مصرف کافی آن در رژیم غذایی ضروری به حساب می‌آید. در این مطلب قصد داریم بهنقش ید در بدنو تمام خواص آن اشاره کنیم. بامجله دلتاهمراه باشید.

ید چیست و چه کاربردی دارد؟

ید نوعی ماده معدنی است که به صورت طبیعی در خاک زمین و آب دریا یافت می‌شود. آب شور و مواد غذایی گیاهی معمولا به عنوان مهم‌ترین منابع غذایی ید شناخته می‌شوند و این ماده معدنی به وفور در نمک ید دار یافت می‌شود.

نقش ید در بدن چیست؟

همانطور که عنوان شد، کاربرد ید در بدن بسیار گسترده است که مهم‌ترین موارد آن عبارتند از:

رشد مناسب جنین در دوران بارداری

زنان باردار به میزان بیشتری از ید نیاز دارند زیرا مصرف ید با رشد مغز جنین رابطه مستقیمی دارد. در یک مطالعه نشان داده شد کودکانی که مادران آن‌ها در دوران بارداری با کمبود ید مواجه بوده‌اند، معمولا با ضریب IQ و سایر معیارهای هوش پایین‌تری متولد می‌شوند.

بهبود سلامت تیروئید برای کاهش خطر گواتر

غده تیروئید که در جلوی گلو انسان قرار دارد، به تنظیم هورمون‌ها کمک می‌کند. این هورمون‌ها هستند که متابولیسم، سلامت قلب و بسیاری از موارد دیگر را کنترل می‌کنند. غده تیروئید برای تولید هورمون تیروئید به ید نیاز دارد و بدون ید ممکن است که میزان این هورمون در بدن کاهش پیدا کرده و به کم‌کاری تیروئید منجر گردد.

مواد غذایی حاوی ید

جلبک دریایی (Seaweed) بیشتر از هر ماده غذایی دیگری دارای ید است به طوری که یک گرم از آن می‌تواند بیش از چندین برابر نیاز روزانه انسان را برآورده سازد. از دیگر منابع غنی از ید می‌توان به ترتیب از ماهی کاد (Cod)، ماست ساده (plain)، شیر، پنیر، تخم مرغ، میگو و سایر غذاهای دریایی نام برد. منابع گیاهی دارای مقادیر کمتری از ید هستند.
به علت اهمیت ید در رژیم غذایی، این ماده نه تنها به نمک طعام افزوده می‌شود (نمک ید دار)، بلکه به مواد غذایی دیگری مانند نان، ماکارونی و غلات صبحانه نیز اضافه می‌گردد. بیشتر ید اضافی موجود در رژیم روزانه، در غده تیروئید ذخیره می‌گردد. در صورت عدم دریافت ید کافی، این ذخیره می‌تواند تا چندین ماه نیاز بدن را تامین نماید اما پس از آن، علائم کمبود ید ظاهر می‌گردند.

میزان مورد نیاز روزانه ید برای بدن

این نیاز بر اساس سن متفاوت است اما به طور کلی بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میکروگرم متغیر است. نیاز هر دو جنس به ید یکسان است ولی نیاز زنان در زمان حاملگی حدود ۲۲۰ میکروگرم و در زمان شیردهی بیشتر و در حدود ۲۹۰ میکروگرم در روز است.

عوارض کمبود ید

کمبودید در دوران حاملگی باعث اختلال در رشد و تکامل جنین می‌گردد و متاسفانه کمبود ید، شایع ترین علت تولد کودکان با عقب افتادگی ذهنی (Mental Retardation) در جهان است که به سادگی قابل پیشگیری است. کمبود این ماده در دوران نوزادی و کودکی نیز باعث اختلالات رشد و تکامل می‌گردد.

در سنین بالاتر، کمبود ید باعث بزرگ شدن غیرطبیعی غده تیروئید و برجستگی آن در ناحیه جلوی گردن می‌شود که به آنگواتر(Goiter) می‌گویند. بزرگ شدن غده تیروئید (بر اثر کمبود ید) به این علت صورت می‌گیرد که با افزایش میزان خونی که از این غده می‌گذرد، کمبود ید را جبران کند. در صورت ادامه کمبود ید، فرد دچار کم کاری غده تیروئید یا Hypothyroidism می‌شود.

پیشنهاد مطالعه: مطلبچرا بدون دلیل چاق می‌شویدرا در مجله دلتا بخوانید.