مجموعه:بیماری ها و راه درمان

نشانه های خاص عوارض چشمی بیماری گریوز در بیشتر بیماران وجود دارد

گریوز یا بیماری بازدو ( Graves-Basedow disease) نوعی پرکاری اتوایمیون تیروئید است که معمولاً همراه بااگزوفتالمی (بیرون زدن چشم از حدقه) است. گریوز به صورت هیپرپلازی سلول‌های تیروئیدی تظاهر پیدا می‌کند و در اثر تقلیدی آنتی بادی IgG بر روی گیرنده هورمون محرک تیروئید (TSH) و فرایند آپپتوزیس در تیروسیت‌ها ایجاد می کنند.

چه کسانی به این بیماری مبتلا می‌شوند؟

هم زنان و هم مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند، ولی زنان چند برابر مردان در معرض خطر این بیماری قرار دارند. در همه سنی رخ می‌دهد، ولی بیشتر در سنین 20 تا 30 سالگی شروع می‌شود.

افرادی که به این بیماری مبتلا می‌شوند، زمینه ژنتیکی در خانواده‌شان دیده می‌شود و اقوام نزدیک آن‌ها سابقه ابتلا به بیماری‌های تیروئید یا بیماری‌های خودایمنی را دارند.

معمولاً این بیماری با بیماری‌هایی مانند ویتیلگو (برص)، آدیسون، دیابت نوع یک و لوپوس همراه است. شدت این بیماری در افراد سیگاری بیشتر است.

گریوز نوعی پرکاری اتوایمیون تیروئید است که معمولاً همراه با بیرون زدن چشم از حدقه است

علایم سندروم گریوز

•بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

•اختلال خواب

•لرزش دست

•ریزش مو

•افزایش تعریق

•ضربان قلب سریع و نامنظم

•کاهش وزن

•افزایش اشتها

•اسهال

•خستگی یا ضعف عضلانی

•اضطراب

•عصبانیت و کج خلقی

•مشکلات بارداری

•تعداد کمی از بیماران هم علایم ضخیم شدن و قرمز شدن پوست ساق پا را دارند.

بارداری بر غده تیروئید اثر دارد و 30 درصد زنان دوازده ماه قبل از این بیماری باردار بودند

چه عواملی نقش مهمی را در بروز این بیماری ایفا می‌کند؟

♦ ژن‌ها:افراد بيمار استعداد ژنتیکی برای ابتلا دارند.

♦ جنسیت:هورمون‌های جنسی نقش دارند.

♦ استرس:استرس‌های روحی شدید منجر به آغاز این بیماری می‌شود.

♦بارداری:بارداری بر غده تیروئید اثر دارد و 30 درصد زنان، دوازده ماه قبل از این بیماری، باردار بودند.

♦ عفونت:ممکن است عفونت آغازگر این بیماری باشد، ولی هنوز بیماری خاصی در این رابطه شناخته نشده است.

برای درمان پرکاری تیروئید که بر اثر بیماری گریوز ایجاد شده، سه راه وجود دارد

عوارض چشمی گریوز

نشانه های خاص عوارض چشمی بیماری گریوز در بیشتر بیماران وجود دارد و پزشک میتواند این نشانه ها را با نگاه دقیق در بیمار مشاهده نماید.

این علایم گاه قبل از شروع پرکاری تیروئید یا حتی بعد از اولین معالجه موفقیت آمیز پرکاری تیروئید بروز می کنند. اغلب یکی از چشم ها بیشتر از دیگری تحت تأثیر قرار می گیرد.

چگونه متوجه این بیماری شویم؟

اگر علایم بیماری گریوز را داشته باشید، پزشک به شما یک سری آزمایش می‌دهد تا به تشخیص قطعی برسد. این آزمایش‌ها عبارتند از:

آزمایش هورمون تیروئید در خون عکس رادیوگرافی تست آنتی بادی تشخیص بیماری گریوز طی دوران بارداری مشکل می‌باشد، زیرا علائم آن با برخی علائم طبیعی بارداری مانند خستگی و اختلال ضربان قلب مشترک است. همچنین پزشک نمی‌تواند برای فرد رادیوگرافی تجویز کند.

پر کاری تیروئید چگونه درمان می‌شود؟

هدف از درمان طبیعی کردن سطح هورمون های تیروئید است. برای درمان پرکاری تیروئید که بر اثر بیماری گریوز ایجاد شده، سه راه وجود دارد که عبارتند از:

* درمان دارویی

* درمان جراحی

* درمان با یُد رادیواکتیو

* درمان دارویی

داروهایی مانند پروپرانول برای تسکین علائم پرکاری تیروئید به کار می رود

داروهای ضد تیروئید خوراکی که شامل متی مازول که برای بیماران با بیماری گریوز به مدت طولانی و برای علل دیگر پرکاری تیروئید به مدت کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد . با مقدار مناسب دارو کنترل پرکاری تیروئید در عرض چند هفته میسر است. این داروها عوارض جانبی نیز دارند از جمله بثورات پوستی، خارش، تب و بندرت التهاب کبد یا کاهش گلبول‌های سفید خون.

بیماران باید جهت شناخت این عوارض آموزش داده شوند و اگر دچار زردی پوست و کهیر یا خارش شدید،‌ تب بالا یا گلو درد شدید شدند، باید داروها را قطع نموده به پزشک خود مراجعه کنند. با قطع داروی ضد تیروئید احتمال برگشت پر کاری تیروئید وجود دارد.

داروهایی مانند پروپرانول برای تسکین علائم پرکاری تیروئید به کار می رود تا سایر درمان ها اثر خود را بگذارند.

* درمان جراحی
جراحی تیروئید یک درمان دائمی دیگر برای پرکاری تیروئید است. امروزه این درمان کمتر توصیه می شود زیرا نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و ایجاد مشکلات پس از جراحی از جمله ایجاد بدشکلی در گردن می‌شود.

بیماری گریوز

* درمان با یُد رادیواکتیو

ید رادیو اکتیو باعث از کار افتادن گواتر یا کوچک شدن گره های سمی که تولید کننده هورمون تیروئید می باشند، می گردد. این درمان بدون خطر است و در بالغین با پر کاری تیروئید بطور گسترده استفاده می شود.

اشعه تولید شده توسط این مقدار ید باعث تخریب سلولهای تیروئید می شود، ولی به علت آنکه غلظت آن در تیروئید بیش از نقاط دیگر است، اشعه به سایر نقاط بدن آسیب نمی‌رساند. ید رادیو اکتیو بطور خوراکی به بیمار سر پایی تجویز می‌شود.

با اینکه مقدار زیادی از فعالیت ماده رادیو اکتیو ظرف مدت چند روز از بدن خارج می شود، اثرات آن روی غده تیروئید ممکن است ظرف یک تا سه ماه طول بکشد. عارضه جانبی این درمان کم کاری تیروئید است.

مدارکی وجود ندارد که این درمان باعث ایجاد سرطان در تیروئید یا دیگر قسمتهای بدن شود. در زنان ایجاد نازائی نمی‌کند. امروزه در بسیاری از مراکز دنیا تجویز ید رادیو اکتیو برای درمان پرکاری تیروئید در نوجوانان نیز استفاده می شود.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته

منابع:asriran.com