‌
روایت تصنیف‌های انقلاب اسلامی

سپیده (ایران ای سرای امید)
آهنگساز: زنده‌یاد محمدرضا لطفی
خواننده: زنده‌یاد محمدرضا شجریان
شعر: هوشنگ ابتهاج (سایه)
اجرا: گروه شیدا

تصنیفسپیدهکه در مجموعه آثار چاووش تحت‌عنوان چاووش ۶ انتشار یافت،در روزهای نخست انقلاب اسلامی ساخته‌شد، لطفی درباره ایناثر می‌گوید: «تصنیفسپیدهدیرتراز مقدمه آن ساخته شده‌است. چند ماه پیشاز نخستین کنسرت ایناثر، وقتی به منزل سایهرفتم و با سه‌تار، آهنگتصنیفرا برای او نواختم علاقه‌مند شد که شعر آن را بسراید. خواهش کردم هر چه زودتر اقدام کند چون کنسرت در راه بود و بدون اینتصنیف،کارمان ناقص می‌ماند. کار سرودن شعر طولانی شد و من نگران بودم، تا اینکه یکهفته مانده به اجرای کنسرت شعر آماده‌شد و من آنرا نزد شجریانبردم.»
همچنینایناثر در شب پیروزی انقلاب توسط لطفی به رادیوبرده‌شد و به عنوان سرود پیروزی انقلاب از رادیوی آن زمان پخش شد.
اجرایی که با صدای شجریانضبط و منتشر شد در آذرماه ۱۳۵۸ در دانشگاه شهیدبهشتی به شکل کنسرت اجرا شد که اینکنسرت به صورتاتفاقی توسط کیوانابتهاج ضبط می‌شود و بعد توسط مؤسسه چاووش انتشار می‌یابد.
ایناثر در همان سال‌ها با صدای شهرام ناظری نیزدر طی کنسرتی ضبط و اجرا شد که ویدئویی از آن به‌جا مانده‌است.
اینتصنیفسرآمد تصنیفاجتماعی و انقلابی در سال‌های پس از انقلاب است و تم اصلی آن از یکالگوی ملودیکدر ردیفاقتباس شده‌است و با وزن چهارتایی و پایه‌ای تکرار شونده، ملودی پرتحرک و کوبنده آغاز می‌شود.
سئوال و جواب‌های مکرر تار و گروه، رنگ‌آمیزی صوتی زیبایی در اینقطعه ایجادکرده‌است و فواصل منبسط ماهور از همان ابتدا احساس امیدو پیروزی را در شنونده ایجادمی‌کند. در روایات قدیم گفته شده‌است که دستگاه ماهور تداعی‌گر آغاز صبح و روشنی است و توصیهشده‌ که در آغاز روز نواخته شود.
اینویژگی با مضمون شعر که صبح پیروزی را نویدمی‌دهد در ساخت تصنیفو پیوندبا کلام به خوبی در نظر گرفته شده‌ و از نظر موسیقایی متن و موسیقی، پیوندمعنایی زیبایی با مفهوم سپیدهصبح ایجاد کرده‌ است.

پژوهشگر: امید انارکی با همکاری مهناز اسدی
تدوین: روابط‌عمومی مجموعه فرهنگی‌تاریخی نیاوران

#‌دهه_فجر
#‌کاخ_موزه_نیاوران #‌موزه #‌مجموعه_فرهنگی_تاریخی_نیاوران #‌سرود #‌تصنیف #‌سرود_انقلابی #‌محمدرضا_شجریان #‌محمدرضا_لطفی #‌موسیقی_انقلابی
@niavaran.mu