تیتربرتر؛مراقبت ها برایسلامت کودکانعلاوه بر اینکه باید به صورت جسمانی باشد به صورت روحی نیز باید از آنها مراقبت شود.

چه میزان خواب کافی است؟

ساعات خوابتوصیه شده در هر شبانه روز بسته به سن ممکن است متفاوت باشد. هر کودکی متفاوت است، بنابراین وقتی بگذارید تا بررسی کنید و بفهمید چه چیزی برای کودک شما بهتر است. در زیر یک فهرست راهنمای نمونه برای شما ارائه شده است:

• ۰-۱۱ ماه – ۱۴ تا ۱۸ ساعت در روز
• ۱-۲ سال – ۱۰ تا ۱۴ ساعت در روز
• ۳-۵ سال – ۱۰ تا ۱۳ ساعت در روز
• ۶-۱۳ سال – ۹ تا ۱۱ ساعت در روز
• ۱۸-۱۴ سال – ۸ تا ۹ ساعت در روز

تأثیر کمبود خواب و بی‌خوابی در کودکان

مشکلات خواب از رایج‌ترین موضوعاتی است که والدین با آن روبرو هستند. وقتی بچه‌ها به مدت کافی نخوابند،علائم رفتاری، ادراکی (ذهنی) وعاطفیزیر ممکن است رخ دهد:

• خواب‌آلودگی در طول روز
• مسائل مربوط به درس خواندن و معاشرت و روابط اجتماعی
• زودرنجی و بدخلقی
• دامنه توجه کوتاه‌تر
• عدم تمرکز و توجه
• افزایش مشکل فراموشی
• کاهش عملکرد تحصیلی
• عدم علاقه و انگیزه
• مشکل در یادگیری اطلاعات جدید
• مشکل در نظم دادن و کنترل احساسات
• افزایش مشکلات عاطفی
• ضعیف شدنسیستم ایمنی بدن
• ضعیف‌تر شدن حافظه
• افزایش تکانش گری
• خطر بالاتر بروز حوادث برای فرد
• افزایش استرس
• بالاتر رفتن احتمال و میزان چاقی
• ضعف در سلامت روان

چرا کودک بی خواب می شود؟

اگر کودک شما دائماً در بهخواب رفتن و در خواب ماندنمشکل دارد، سعی کنید به علت آن پی ببرید. در اینجا برخی از دلایل عمده‌ای که نشان می‌دهد کودکان ممکن است با خوابیدن مقابله کنند یا مشکلبی‌خوابیدارند، وجود دارد.

نیازهای مختلف خواب

همانند بزرگ‌سالان، هر یک از کودکان، بنا بر شرایط منحصربه‌فردی که هر یک از آن‌ها دارند، به مقادیر مختلفی از خواب نیاز دارند. در بعضی از آن‌ها ممکن است۹ ساعت خواب شبانه خوبباشد درحالی‌که بچه‌های دیگر برای داشتن یک استراحت کامل،حداقل به ۱۱ ساعت خواب یا بیشترنیاز دارند.

به طور متوسط​، بیشتر کودکان در سنین مدرسه به حدود۱۰ تا ۱۱ ساعت خوابنیاز دارند. مراقب علائمی باشید که نشان می‌دهد کودک شما خواب کافی ندارد، مانند اینکه صبح نمی‌تواند به راحتی از خواب بیدار شود، در تمرکز مشکل دارد یا بیش فعال باشد.

خستگی بیش‌ازحد

کودکان در سن مدرسه ممکن است در بین تکالیف، زمان‌های بازی و فعالیت‌های بعد از مدرسه، خیلی دیر به خواب روند. خستگی بیش‌ازحد در واقع می‌تواند در بسیاری از بچه‌ها منجر به بیش فعالی شود که می‌تواند خوابیدن را حتی دشوارتر کند.

اگر مرتباً ازساعت خواب کودکشما گذشته و او هنوز در حال انجام تکالیف باشد، روشهایی برای مدیریت سایر فعالیت‌های بعد از مدرسه پیدا کنید تا وقت بیشتری برای انجام تکالیف اختصاص دهید یا با معلمان در مورد چگونگی کمک به حجم کارهای مدرسه صحبت کنید. همچنین می‌توانید بلافاصله بعد از مدرسه تکالیف را برنامه‌ریزی کنید تا بچه‌ها قبل از اینکه فعالیت فوق‌برنامه‌ای داشته باشند، کارهای مدرسه را به پایان برسانند.

کودک به قدر کافی خسته نشده است

اگر کودک شما بعد از مدرسه تا بعد از ظهر و تادیروقتچرتمی‌زند، ممکن است در زمان خواب او اختلال ایجاد شود. نگذارید چرت بزند، او را وادار کنید که کارهای مدرسه را زود انجام دهد و شام را زودتر بکشید تا بتوانید او را زودتر برای خوابیدن آماده کنید. در آخر هفته‌ها یا در تابستان مطمئن شوید که کودک شما به قدر کافی فعال باشد و یک روز شلوغ داشته باشد تا او قبل از خواب به قدر کافی خسته شود.

استرس یا اضطراب

بچه‌ها ممکن است نگران چیزی در مدرسه مانند مشق شب، امتحان، مورد قبول بودن یا حتی زورگویی باشند. آن‌ها ممکن است نگران تغییر یا تحولی در زندگی خود مانند رفتن به مدرسه جدید، دوست پیدا کردن یا نداشتن وقت کافی با والدینی باشند که ساعات بیشتری را صرف کار کردن خود می‌کنند. یک فیلم یا کتاب که آن‌ها را می‌ترساند یا باعثافکار اضطراب‌آورمی‌شود چه یک داستان ترسناک باشد یا نه همچنین می‌تواند در خواب اختلال ایجاد کند.

اضطرابو نگرانی می‌تواند خواب بچه‌ها را مختل کند، همان‌طور که می‌تواند از استراحت شبانه نیز بزرگ‌سالان جلوگیری کند.

احساس رها شدگی

اگر بهکودکشما گفته شود که وقت خواب است اما بقیه اعضای خانواده و به ویژه خواهر و برادر بزرگ‌تر هنوز بیدار هستند و با تماشای فیلم یا صحبت کردن از آن لذت می‌برند، ممکن است فرزند شما احساس کند کنار گذاشته شده و رها شده است و نمی‌خواهد بخوابد.

راهکارهای درمان بی خوابی کودکان

برای پی بردن بهدلایل اصلی بی خوابی کودک، مشکلات مربوطه باید بر اساس الگوهای زندگی و توسط مشاوره کودک تحلیل شود. روانشناس کودک با برطرف کردن ریشه‌های مشکل زا، خواب راحت را برای کودکتان رقم خواهد زد. همچنین در ادامه برخی از راهکارهای ابتدایی برای برطرف کردن این مشکل را بیان خواهیم کرد.

تحرک کافی

لازم است کودکتان در طول روز به اندازهکافی تحرک و بازیکرده باشد تا شب راحت به خواب برود. باید تا می‌توانید از تلویزیون و موبایل برای سرگرم کردن کودک پرهیز کنید و به جای آن انرژی کودک را بگیرید.

محل خواب

سعی کنیدمحل خواب کودکثابت و بدون تغییر باشد. تغییر مکان خواب باعث احساس ناامنی در کودک می‌شود. یک چراغ خواب کوچک و موسیقی ملایم برای کودک فراهم کنید. بالای سر او باشید، او را نوازش کنید، برای او داستان تعریف کنید واحساس امنیت و آرامشبا خوابیدن را به او هدیه دهید. بسیار باید به فضای اتاق خواب دقت شود؛ دمای مناسب، دسترسی به والدین، راحتی تخت خواب و ... اهمیت دارند.

الگوهای رفتاری والدین

در بسیاری از مواردعلل بی خوابی کودکانالگوهای اشتباه رفتاری والدین است. فرزندان به هر حال از والدین الگو می‌گیرند. تادیروقت تلویزیوندیدن، دیر شام خوردن، استفاده از موبایل در تختخواب و ... می‌تواند باعث آسیب دیدن خواب کودک شود.

توافق با کودک

دربارهساعت خواببا کودک صحبت کرده و به توافق برسید. کودک باید لزوم خوابیدن در ساعت مقرر را درک کند و سر همان ساعت به تخت خواب برود. به هیچ وجه به کودک اجازه بیشتر بیدار ماندن برای تلویزیون دیدن، شام خوردن و حتی انجام تکلیف را ندهید. زمان خواب فقط برای خواب باید باشد.

وقتی خواب آلود است به رختخواب برود

وقتی حس کردید کودکتان خواب آلود است او را فورا به تخت خوابش ببرید. از بغل کردن و سرگرم کردن کودک در آن هنگام به هر دلیلی پرهیز کنید. در رخت خواب کنار او بنشینید و شرایط آرامبخش برای خواب را فراهم کنید.

گردآورنده:مریم طلوع