علت و درمان زخم دهانه رحم،عفونت رحم،فریز کردن رحم،محل قرارگیری دهانه رحم همگی مواردی هستند که در این مقاله به آنها می پردازیم

دهانه ی رحم کجاست ؟

انتهای واژن ، توسط گردن رحم (دهانه ی رحم ،یا سرویکس ) به جسم رحم راه دارد . در نتیجه در معاینات زنان با اسپکلوم ، بخش بیرونی آن کاملا قابل مشاهده و ارزیابی است . هم چنین هنگام نزدیکی ، آلت با قسمت بیرونی دهانه رحم برخورد میکند .

در عکس زیر ، موقعیت دهانه رحم به خوبی نشان داده شده است :

دهانه ی رحم در معاینه با اسپکلوم :

زخم دهانه ی رحم چیست ؟

زخم دهانه ی رحم، یک عبارت آشنا و ترسناک برای خانمهای ایرانی است !

اما این اصطلاح کاملا عامیانه وغیر علمیاست . این اصطلاحِ زخم ، نشان دهنده ی هر گونه تغییر شکل دهانه رحم ، از مخاط صورتی به بافت مخملی و قرمز می باشد. غالبا، این قرمزی زمانی رخ میدهد کهلایه داخلیدهانه رحم ، تا بیرون آن کشیده شود . به عکس زیر نگاه کنید تا متوجه شوید :

از زخم دهانه رحم نترسید...

این بافت قرمز و مخملی که بسیاری از شما را آشفته ونگران کرده ، چیست ؟ علت آن چه چیز است ؟

یکی از شایعترین علل این مخملی شدن ،" اکتروپیون سرویکس " یا " بیرون زدگی " بافت دهانه رحم است که می تواند یک حالت کاملا طبیعی در خانمهای جوان باشد ! این مساله مخصوصا در خانمهایی که باردار هستند یا هورمون مصرف میکنند (مثل قرصهای ضد بارداری ) به وفور دیده می شود. در واقع این بافت، فقط قرمز تر و نازک تر از بافتهای اطرافش است و بنابراین در معاینات چشمی ، نام هولناک "زخم " را برای آن بکار می برند.

در صورتیکه حین معاینه ، خروج موکوس چرکی از داخل دهانه رحم دیده نشود ، یا این زخم باعث ایجاد خونریزی در هر نزدیکی نشود ، و پاپ اسمیر از نظر وجود سلولهای پیش سرطانی و ...منفی باشد ، وجود این بافت قرمز و مخملی ، اهمیتی ندارد .

عکس زیر ، یک دهانه رحم را نشان میدهد که در آن زخم دهانه رحم مشخص است .

دکتر فاطمه قائم مقامی(عضو هیئت علمی دانشگاه تهران ) در مصاحبه ای بیان کردند :

" متاسفانه برخی پزشکان به بیمارانشان می گویند: بهزخم دهانه ی رحممبتلا شده ای . بدون اینکه توضیح بدهند واقعا زخمی در کار نیست! و با کرایو (انجماد )(فریز) دهانه رحم ، اقدام به از بین بردن این بافت قرمز مخملی میکنند . از عوارض فریز دهانه ی رحم ، از بین بردن سلول های طبیعی آن ناحیه رخ داده و دقت تست پاپ اسمیر را کاهش داده و ممکن است نتایج منفی و مثبت کاذب را افزایش دهد ".

علایم زخم دهانه رحم

چون این اکتروپیون در بسیاری از خانمهای طبیعی و سالم وجود دارد ، در نتیجه اکثر خانمها خیلی اتفاقی طی معاینه زنان با اسپکلوم، متوجه آن می شوند . یعنی در واقع هیچ علامتی ندارند ، و در مراجعه جهت چکاپ ، ناگهان با تشخیص " زخم " روبرو می شوند !

همینجا از همکاران خودم خواهش میکنم در این طور مواقع ، مبالغه نکنند و زندگی بیمار را تحت تاثیر یک اکتروپیون ساده قرار ندهند. افرادی را می شناسم که فقط بدلیل همین اکتروپیون، ماه هاست که رابطه ی زناشویی خود را قطع کرده اند...

درمان زخم دهانه رحم

با توجه به اینکه این بافت مخملی ، بافت طبیعی خود دهانه رحم است که فقط کمی به بیرون کشیده شده است ، اگر هیچ عفونتی بر آن سوار نباشد ، نیازی به اقدام خاصی نیست .

اما اگر زخم دهانه رحم دچار ترشح چرکی و عفونت شود یا باعث خونریزی پس از هر بار نزدیکی شود، بهتر است درمان با دارو انجام شده و تست پاپ اسمیر نیز انجام شود . در پاپ اسمیر ، اگر سلولهای غیر طبیعی دیده شد ، اولین اقدام ، کولپوسکوپی است . هرگز چشم بسته ، فریز نکنید .

درمان زخم دهانه رحمِ عفونی (سرویسیت) ، به راحتی با دارو امکان پذیر است. در صورت جواب ندادن به یک دوره، می توان برای بار دوم از داروهای دیگری استفاده کرد . مثل هر عفونت دیگری در بدن (عفونت گلو...دندان و ...) ، دهانه ی رحم هم به دارو جواب خوبی میدهد . در نهایت اگر علایم آزار دهنده داشتید و با 2-3 دوره درمان دارویی درمان صورت نگرفت ، می توان اعمالی مثل فریز(کرایو) یا سوزاندن (کوتر)را انجام داد . (بعید است که چنین عفونتی به 2 دوره دارو جواب ندهد.)

کرایو (فریز یا انجماد دهانه رحم ) چیست ؟

فریز یا کرایو، یک روش درمانی جهت از بین بردن یک لایه از بافت دهانه ی رحم است. در مواردی استفاده می شود که لازم باشد یک یا چند لایه از بافت دهانه ی رحم بطور کامل تخریب شود . در این روش با استفاده از گاز ، با ایجاد دمای بسیار پایین ، سولهای سطحی از بین رفته و پس از مدتی انتظار رشد سلوهای طبیعی را داریم. استفاده ی اصلی کرایو ، در تغییرات پیش سرطانی دهانه ی رحم است . اما خب ، مورد استفاده ی فرعی ِ کرایو ، همین زخم دهانه ی رحم می باشد .

دستگاه فریز :

صحنه ای از انجام دادن فریز دهانه ی رحم برای درمان زخم دهانه رحم:

کرایوتراپی دهانه رحم ، معمولا در مطب و بدون بیهوشی و ...انجام می شود و در کل بیش از 2-3 دقیقه طول نمی کشد. در روز انجام کرایو ، نیاز است که یک همراه داشته باشید .ممکن است تا 1 هفته بعد از کزایو ، ترشحات زیاد و خونابه ای داشته باشید . معمولا پانسمانی در محل تعبیه می شود و به شما توصیه می شود نهایتا تا 2-3 هفته نزدیکی واژینال نداشته باشید .

یکی از شایعترین عارضه های فریز ، بد شکل شدن دهانه ی رحم و هم چنین تداخل در نتایج پاپ اسمیر خواهد بود . چون سلولهای طبیعی از بین می رند و سلولهای جدید که جایگزین می شوند هیچ گاه مثل اول نخواهند شد . بنابراین با نمونه برداری از این ناحیه ی و تهیه پاپ اسمیر ، در نتایج پاپ اسمیر ، تداخل ایجاد خواهد شد .

علاوه بر آثار روحی روانی حاصل از این کار ، اگر این حرکت ، بدرستی انجام نشود ، یا بیش از حد انجام شود ، می تواند باعث تنگی دهانه ی رحم ومشکلات بعدی ناشی از آن شود . ضمن اینکه رابطه ی زناشویی فرد نیز تحت تاثیر این قضیه ، رو به سردی می رود و اعتماد بنفس خانم در برابر همسرش از بین می رود .

کوتر (سوزاندن ) زخم دهانه ی رحم

در این روش ، با استفاده از جسمی با دمای بالا ،بافتهای به نظر غیر طبیعی ، کاملا سوزانده می شوند . عوارض آن ، مانند کرایو می باشد . البته استفاده از کوتر رایج نمی باشد .