خط تولید بطری‌های پلی‌اتیلن از چه بخش‌هایی تشکیل می‌شود؟

امروزه خدمات و محصولات کارخانه‌های بزرگ پلاستیک‌سازی به جزئی غیرقابل ‌تفکیک از زندگی ما تبدیل ‌شده‌اند. این یعنی اکثر مواد اولیه و مصارف روزمره؛ مسیر خود از خط تولید تا درب منزل را با استفاده از بطری‌های پلاستیکی طی می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود تا زندگی بدون پلاستیک و محصولات وابسته آن تقریباً غیرممکن یا حتی‌المقدور سخت باشد. از همین رو بد نیست تا با اهمیت پلاستیک و بطری‌های پرمصرفی چونپلی‌اتیلنآشنا شوید و بدانید پشت هر خط تولید آن چه می‌گذرد. در این بخش با ما همراه باشید تا شما را با این فرایند آشنا کنیم.

بطری‌های پلاستیکی به‌ صورت کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ بطری‌های پت و بطری‌های پلی‌اتیلن. تولید بطری‌های پت عموماً در دو مرحله و توسطدستگاه‌های تزریق پلاستیکانجام می‌شود. این دستگاه‌ها معمولاً دستگاه‌های پت زن و باد کن بودند و در ابتدا گزینه ایده‌آلی نیز به نظر می رسیدند. اما با این حال ساخت، خرید و یا نگهداری از این دستگاه‌ها فوق‌العاده هزینه‌بر و مشکل است. از همین رو، دستگاه‌های تولید بطری پلی‌اتیلن مدت زیادی است که جای تکنولوژی‌های گران و قدیمی را گرفته‌اند و مراحل ساخت را هم به‌ موازات، کوتاه کرده‌اند. همچنین، این دستگاه‌ها نیازمند نیرو انسانی کمتری هستند.

تعریف کلی

این دستگاه‌ها از نظر ساخت شباهت بسیاری به دستگاه‌های تزریق پلاستیک دارند. این تشابهات بعضاً به ‌اندازه‌ای زیاد می‌شوند که برخی آن‌ها دستگاه‌های تزریق بادی نام گرفته‌اند. البته این تشابهات هرچقدر هم زیاد باشند، به یک تفاوت عمده می‌رسند و آن‌هم چیزی نیست جز گیره و نازل تزریق. در فرایند تولید انواع بطری، دبه‌های نگهداری، ظروف پلاستیکی و ... معمولاً از این دستگاه‌ها استفاده می‌شود. از نظر اقتصادی، دستگاه‌های بادی بسیار ارزان‌تر از دستگاه‌های تزریق و یا باد کن بطری پت هستند. این تفاوت تا حدی است که هزینه روزانه یک خط تولید پت تقریباً یک و نیم برابر دستگاه‌های پلی‌اتیلن تخمین زده می‌شود.

از پلاستیک‌های رایجی که از این خط تولید بهره می‌برند، می‌توان به بطری‌های تولید مواد شوینده نیز اشاره کرد که به خاطر شفافیت، بعضاً با بطری‌های پت اشتباه گرفته می‌شوند. این هم در حالی است که شفافیت این بطری‌ها تنها به جنس مواد اولیه آن‌ها مربوط است و هیچ ارتباطی به نحوه تولید آن‌ها ندارد. البته دستگاه‌هایی که برای تولید این ظروف استفاده می‌شوند همچنان بادی هستند اما مواد اولیه تولید آن‌ها پروپیلن است. این دستگاه‌ها به خاطر این بهره‌بری به دستگاه‌های پ.پ بادی نیز معروف هستند.

خط تولید بطری پت

به‌ طورکلی، تمامی بطری‌های حامل نوشیدنی‌های گازدار آب‌معدنی، آب رادیاتور و... از جنس پت(پلی اتیلن ترفتالات) هستند. بطری پت می‌تواند در سایزهای مختلفی از جمله 250 سی‌سی و حتی تا 4 لیتر و حجم‌های بالاتر نیز تولید شود.

خط تولید بطری‌های پت شامل ماشین‌آلاتی چون تزریق پریفرم، باد کن پت و تزریق درب بطری می‌شود که اهمیتشان تقریباً به یک اندازه بالاست:

• تزریق پریفرم :

این ماشین در حقیقت یک دستگاه تزریق پلاستیک به‌حساب می‌آید. عمده‌ترین تفاوت‌های دستگاه‌های پت و تزریق عادی بزرگی بدنه دستگاه است که نشان از قدرت اسکترودر آن دارد. به‌ همین نسبت ؛ سیلندر ماردون دستگاه و گیره‌های کنترل‌کننده نیز بزرگ‌تر خواهند بود و به ‌طورکلی، کیفیت دستگاه را بالا می‌برند. البته این حجم با قیمت بالایی همراه می‌شود و از همین رو انتخاب آن را سخت می‌کند. تصمیم این انتخاب معمولاً بر اساس تعداد حفره در قالب‌ها و بودجه اولیه برای خرید گرفته می‌شود.

نمونه‌های ایرانی این دستگاه‌ها هم اکنون در کشورمان تولید می‌شوند و گنجایشی تا حدود 24 حفره را نیز به خریداران ارائه می‌کنند. البته این حفره‌ها به ‌صورت صعودی افزایش پیدا می‌کنند و حالت پایه این دستگاه‌ها عموماً برای تزریق 200 تن پریفرم طراحی‌ شده‌اند. حالت‌های 32 حفره‌ای برای 300 تن و حالت‌های 48 حفره‌ای برای تزریق پلاستیک در حدود 500 تن نیز پیشنهاد می‌شوند.

• دستگاه‌های باد کن:

وظیفه این دستگاه‌ها تبدیل پریفرم به بطری است. این دستگاه‌ها با استفاده از حرارت متصاعد شده از دستگاه، پلاستیک را باد کرده و آن را به شکل بطری در می‌آورد. این دستگاه‌ها در حالت دستی، نیمه ‌خودکار و یا خودکار طراحی می‌شوند و بسته به پروسه کلی کار متفاوت‌ هستند.

• تزریق درب بطری:

برای تولید درب بطری از دستگاه تزریق با قالب مخصوص استفاده می‌شود و بیشتر کارخانه‌ها از یک دستگاه تزریق همه کاره برای تولید آن استفاده می‌کنند. معمولاً با توجه به وزن کلی بار و تعداد درب، تولید محموله نهایی مشخص ‌شده و توسط دستگاه همه‌کاره وارد مراحل نهایی تولید می‌شود.

در نهایت هم همه مراحل طی شده به خط جمع آوری می‌رسند که در آن‌جا بطری‌ها را به‌صورت آماده به کارخانه‌های تولیدات مواد غذایی هدایت می‌کنند.البته به علت حجیم بودن بطری (بخصوص بطری های پت)و هزینه ی بالای جابجایی ،مرحله قالب گیری بادی در خود کارخانه و قبل از مرحله پر شدن انجام میشود. امروزه مواد شوینده و نوشیدنی‌های گازدار بیشترین استفاده از این پلاستیک‌ها را دارند و دستگاه‌های تزریق پلاستیک را به ارتقای کلی وادار کرده‌اند. همین دستگاه‌ها با افزایش کاربری می‌توانند ظروفی با حجم بیشتر تولید کنند که مواد شوینده را تا حدود 20 لیتر نیز در خود جای می‌دهند.

امروزه بطری‌های پلاستیکی کاربردهای گسترده‌ای در زندگی روزمره ما دارند؛ همچنین هزینه و انرژی بسیار زیادی صرف تولید این بطری‌ها می‌شود. از این رو، هرگز نباید بصورت زباله دور ریخته شوند. ماشین‌آلات بازیافت پلاستیک آماده‌اند تا با این قطعات پلاستیکی، بطری‌های جدیدی تولید کنند. با این کار، هم هزینه‌های تولید گرانول را کاهش داده‌ایم و همچنین محیط‌زیست را از آلودگی‌های روز افزون نجات می‌دهیم.