بعد از آن به علت مصادف بودن انقلاب اسلامی ایران این تلاش ها متوقف و پس از سال 1372 مجدداً همزمان با امضاء موافقنامه ترانزیت بین‌ ایران و کشورهای قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و قرقیرستان آغاز شد. در واقع خطوط ریلی یکی از مولفه های اصلی صنعت حمل و نقل می باشد که این امر در منطقه ویژه اقتصادی سرخس به خوبی امکان سنجی و اجرا شده است. این موسسه برای نخستین بار در سطح کشور بر روی خطوط ریلی این منطقه، کراس احداث کرده است که در گفت و گو با احمد صادقی گلمکانی؛ مدیر عامل منطقه ویژه اقتصادی سرخس در این خصوص گفت و گویی داشته ایم.

ابتدا بفرمایید که به چه علتی خطوط ریلی عریض و نرمال در منطقه ایجاد شده است؟
از آنجا که خطوط راه آهن کشورهای آسیای میانه و روسیه عریض تر از خطوط نرمال و رایج سایر کشـورها می باشد، لذا مسئله انتقال کالا از طریق این مسیر با مشکلات فراوانی روبرو بوده است. به همین دلیل منطقه ویژه اقتصادی سرخس برای رفع این مشکل و رفاه حال تجار با صرف هزینه بالایی نسبت به ایجاد سایت تخلیه و بارگیری در منطقه اقدام کرد. در حال حاضر نیز از 51 کیلومتر خط ریلی در نظر گرفته شده در منطقه ویژه اقتصادی سرخس، 34 کیلومتر ریل عریض و نرمال ساخته شده که در حال استفاده است.

علت ساخت کراس چه بود ؟
کراس در واقع تقاطعی است که خطوط عریض و نرمال می تواند به صورت واحد از آن استفاده کند. در طراحی و ساخت کراس، نوع ریل موجود در محل اهمیت چندانی ندارد و کراس این قابلیت را دارد که از همه مسیرهای
خطوط ریلی عریض و چه نرمال به راحتی مسیر عبور را هموار کند.

مزیت کراس چیست؟ نصب و استفاده از آن چه مشکلی را حل خواهد کرد؟
معمولاً موقعی که در سایت تخلیه و بارگیری خطوط نرمال و عریض وجود دارد، خطوط عریض و نرمال در قسمت هایی یکدیگر را قطع می کند و به خاطر خروج از بن بست عریض و نرمال از کراس استفاده می کنیم؛ در واقع عملیات تهیه و نصب این کراس یا به عبارتی دیگر چهارراه، توانست مشکلات به وجود آمده را رفع کند. معتقد هستم نصب کراس، خلاقیتی بود که توانست هزینه دسترسی به خطوط ریلی به وسیله پل یا زیرگذر را به طور چشمگیری کاهش دهد، چرا که در صورت عدم استفاده از کراس، نیاز به احداث پل روگذر یا زیرگذر وجود داشت.

با نصب کراس چه تفاوتی در حمل و نقل و صادرات و واردات از منطقه ویژه اقتصادی سرخس ایجاد شده است؟
با وجود آماده بودن بسیاری از زیرساخت های ریلی در منطقه و عدم دسترسی آسان به این خطوط که عمدتا در مجاورت کریدور ترانزیتی واقع شده اند و سال ها بلااستفاده مانده بودند، با نصب کراس، اکنون به شبکه ریلی متصل شده اند. در حال حاضر نیز تعدادی زیادی از واگن های صادراتی و ترانزیتی بر روی این ریل ها قرار گرفته شده که تا حدود زیادی از حجم ترافیک واگن ها در مسیر سکوهای تخلیه و بارگیری کاسته شده است.

کراس برای نخستین بار در سطح کشور آن هم در منطقه ویژه اقتصادی سرخس نصب شده، بفرمایید که این نمونه خارجی است یا داخلی؟
این کراس یا همان چهارراه اتصالی خطوط ریلی به صورت زاویه 90 درجه برای اولین بار در کشور به سفارش منطقه ویژه اقتصادی سرخس توسط شرکت توس کاوه آهنگر و همکاری مشاور راه آهن موسسه ساخته و در محل مناسب نصب شده و مورد بهره برداری قرار گرفته است. در واقع این موسسه با رویکرد حمایت از تولید داخل و رونق تولید و در راستای فرمایشات رهبر معظم انقلاب در سال جهش تولید، به متخصصان داخلی اعتماد کرده که در نهایت محصولی با کیفیت را ساخته و تحویل داده اند.این اولین نمونه کراس ایرانی می باشد که می تواند با زوایای مختلف اجرا شود، البته در حال حاضر یک عدد کراس هم در راه اندازی اینچه برون استفاده می شود که از خارج از کشور خریداری شده است.

به کیفیت اشاره کردید، آیا کیفیت کار به همان اندازه نمونه های خارجی است؟
این کراس که خود نوعی نوآوری و وسیله ای جدید محسوب می شود، نسبت به مشابه خارجی دارای قدرت، استحکام و کارایی بیشتری است و هزینه ساخت آن نیز به مراتب از مشابه خارجی اش کمتر می باشد. استفاده از نمونه خارجی به دلیل پر هزینه بودن و ارزبری در دستور کار نبوده، از طرفی نمونه ایرانی را هم می توان به صورت ثابت درآورد و هم به شکل مکانیکی استفاده کرد، در حالی که نمونه خارجی آن ثابت است. ناگفته نماند که دستگاه ساخته شده، توسط گروه نظارت راه آهن خراسان تایید شده است.

تهیه و تنظیم: هدی زاهدی