کلیسا هفتوان یادگاری از دوره صفوی تصاویر

آذربایجان غربی در شمال غربی کشور علاوه بر طببعت زیبایش به رنگین کمان اقوام و ادیان نیز شهره است استانی که با کلیساهای متعدد زیبایش انسان را به قعری از تاریخ سوق می‌دهد.
برای دیدن کلیسا هفتوان باید به سلماس در ۹۲ کیلومتری مرکز استان سفر کرد. سلماس دارای ۲۴ کلیسا تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی است که متعلق به جامعه ارمنیان ایران است که این کلیساها شامل هفتوان، سرنیق، سور، پکاچیک، قلعه سربنا، مارسرگیز، درشک، قزلجه، گلزان، آفتارخان، زاویه جیک، گیلذان، تازه شهر، سوره، آخته خانه، چهریق، شیطان آباد، گلشان، محلم (دو مورد)، سرای ملک، عیان، کوچشمک و پته ویر است.

برای بازدید از این کلیسای دوره صفوی، پس از طی حدود یک ساعت و ۱۰ دقیقه از ارومیه (مرکز استان آذربایجان غربی) به سلماس وارد می شویم و برای دیدن این کلیسا به روستایی به همان نام در دهستان زولا چای می رویم.
کلیسای گئورگ مقدس به همراه بقایای تئاتر هفتوان در هسته اولیه روستا در محوطه وسیعی که دور تا دور آن حصار کشی شده واقع شده است.

در خصوص تاریخچه اثر در منابع مختلف به دوره های متفاوتی اشاره شده است اما در جبهه ورودی بنا چندین کتیبه به خط ارمنی در دیوار کار گذاشته شده است و بنای اولیه آن به قرن سیزدهم و چهاردهم میلادی می‌رساند. اما در دوران صفوی بازسازی شده است. (رحمانی اهرنجانی؛ مهرداد، یادگارهای تمدن‌های کهن سلماس، سلماس: نوبل، ۱۳۸۵، صص۸۱ و ۸۲)

«در وب سایت فرمانداری سلماس سال تأسیس بنا را ۱۶۵۲ میلادی دانسته‌اند.
در وب سایت کلیساهای آذربایجان غربی قدمت کلیسا را به سال ۱۶۲۵ میلادی نسبت داده‌اند.
در مطالعات آرشیو سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری استان، قدمت بنا با استناد به گفته‌ افراد محلی ساکن در روستا، ۱۲۰۰-۹۰۰ هجری قمری ذکر شده است.
در وبلاگ توحید ملک‌زاده‌دیلمقانی، نویسنده کتاب تاریخ ۱۰ هزار ساله سلماس در این‌باره چنین آمده است: این کلیسا به امر شاه عباس احداث شد و در زلزله سال ۱۳۰۹ سلماس تخریب و چند سال بعد مرمت شد. (طرح تعیین حریم کلیسای هفتوان ، مهندسین مشاور پندار پایدار، ۱۳۸۷ ، ص ۳۴ )
با مقایسه تطبیقی این کلیسا با کلیساهای مشابه منطقه به لحاظ الگوی پلان، شیوه ساخت و مصالح به کار رفته به احتمال قریب به یقین تاریخ احداث بنا به قرن ۱۷ میلادی ومقارن دوره صفویه می‌رسد.

کلیسا هفتوان؛ یادگاری از دوره صفوی + تصاویر

در جوار این کلیسا بقایای سر در تئاتر هفتوان نیز واقع شده است. این بنا در اثنای اشغال روس‌ها در جنگ جهانی اول و بعد از سال ۱۹۱۴ میلادی ساخته شده است و از آن به عنوان محل برگزاری تئاتر استفاده می‌شده است.

در سال‌های اخیر در مجاورت این محل بشقاب‌های چینی و ظروف فلزی با آرم تزار به‌دست آمده است.

از بنا جز یک سر در زیبا به فرم سنتوری و چند دیوار و پایه‌های مخروبه چیزی باقی نیست. ( بی‌نام، گزارش کلیسا هفتوان، آرشیو سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی،‌ سال ۱۳۸۰)
پلان کلی بنا به شکل دو مستطیل مجاور هم است. ابعاد خارجی مستطیل بزرگ‌تر که شامل سالن اصلی کلیساست ۱۵ × ۳/۱۳ متر است و مستطیل کوچک‌تر نیز که شامل محراب و فضاهای پیرامون آن بوده مربعی به ابعاد ۵/۹ × ۷/۹ متر است.
الگو پلان از از فرم بازیلیک تبعیت می‌کند.در پلان‌های با الگو بازیلیک محور طولی تعیین‌کننده شالوده فضایی کلیسا محسوب می‌شود.

کلیسا هفتوان؛ یادگاری از دوره صفوی + تصاویر

قرارگیری محراب این کلیسا در منتهی‌الیه شرقی بدنه کلیساها اصلی است که بسیاری از کلیساهای جهان از آن تبعیت می‌کنند.
ورودی بنا در ضلع غربی پلان واقع شده که شامل دو طاق نمای تو در تو به ارتفاع ۸/۴ متر و ۳/۴ متر است. در داخل طاق نماها درب ورودی واقع شده و از طریق آن وارد سالن اصلی کلیسا می شویم.

برای عبور از در ورودی کلیسا کمی باید سر خم کنی تا وارد محوطه داخلی کلیسا شوی،نقل شده است که علت کوچک درست کردن درب ورودی کلیساها نسبت به سایر درب ها، حالت تعظیم گونه داشتن و احترام به محل مقدس است.

با ورود از در کلیسا به فضا داخلی، چهار ستون موجود نظر هر بیننده‌ای را جلب می کند، بر روی این ستون‌ها و دیوار‌های پیرامون طاق‌هایی با قوس جناغی اجرا شده است.

در قسمت مرکزی و بر روی چهار ستون ذکر شده یک گنبد رک دوازده ترک اجرا شده است. در ساقه گنبد دوازده نورگیر اجرا شده است که هنگام بازسازی مجدد گنبد بعد از زلزله ۱۳۰۹، ساقه آن را با مصالح چوبی و پوشش گنبد را بسیار سبک اجرا کرده‌اند.

پوشش سایر قسمت‌های بنا (ناوهای جانبی و قسمت محراب و سرودخوان) از نوع طاق و تویزه است.
در ضلع غربی این گنبد برج ناقوس کلیسا قرار دارد که این برج نیز گنبد رک کوچکتری تا کف پشت بام است.

کلیسا هفتوان؛ یادگاری از دوره صفوی + تصاویر

در ضلع شرقی سالن اصلی فضایی است که در کلیساهای ارامنه این فضا محلی برای دعا خواندن و سرود خوانان است.

در دو ضلع شمالی و جنوبی فضای سرود خوانان طاق نماهایی تعبیه شده و در منتهی علیه این فضا محراب کلیسا و اطاق های طرفین آن قرار گرفته اند.
تفکیک حریم سه بخش اصلی کلیسا یعنی محل عوام، محل سرود خوانان و محراب با ایجاد اختلاف سطح ما بین آنها صورت گرفته چنان که محل سرود خوانان بالاتر از محل عوام و محراب بالاتر از محل سرود خوانان قرار دارد.
محراب بنا دارای پلان نیم دایره‌ای است و در دو طرف آن دو درب کوچک با قوس هلالی تعبیه شده است که به فضا پشت محراب راه دارد در جناحین محراب همچون اکثر کلیساهای منطقه، دو اتاق تعبیه شده است. در زبان ارمنی به این اتاق‌ها آونداتون (Avandaton) به معنی محل امانت می‌گویند. معمولاً در اتاق جانبی جنوبی وسایل کشیش و در اتاق جانبی شمالی اشیاء و لوازم مورد استفاده در مراسم مذهبی نگهداری می‌شود.

کلیسا هفتوان؛ یادگاری از دوره صفوی + تصاویر

نماهای داخلی بنا تا ارتفاع ۶۰ سانتی متر ازاره سنگی و پس از آن اندود گچ است و تزئینات خاصی در آن‌ها انجام نشده است.

نماهای خارجی نیز با سنگ‌های آهکی و در قسمت طاق نماهای ورودی با سنگ‌های سیاه آذرین اجرا شده است.

کلیساها علاوه بر این‌که مکان مقدسی برای ارامنه هستند،برای ما مسلمانان نیز حرمت و قداست دارند. با بازدید از کلیساهای تاریخی انگار به همان دوران سفر کرده ای و زمان از حرکت ایستاده است.
ایسنا نوشت، در مسیر حرکت به سلماس در آذربایجان غربی دیدن این کلیسا زیبا را از دست ندهید.



#‌گردشگری منبع: دیده بان گردشگری

بیشتر...


تبلیغات

تبلیغات

مطالب مرتبط

تقسیم ارث زوجه به چه صورت است ، که زن و شوهر بتوانند وارث هم شوند عقد نکاح دائم است و براساس بیان بهترین وکیل مهریه تهران توارث در ازدواج

5 ماه پیش

سرویس بین‌الملل: طبیعت، مکانیسم تثبیت بیولوژیکی نیتروژن را فراهم کرده است که در آن میکروب‌ها N2 اتمسفر را به NH3 تبدیل می‌کنند که می‌تواند توسط اکثر موجودات از جمله گیاهان، متابولیزه شود. ترکیبات نیتروژن معدنی برای بیوسنتز اسیدهای آمینه و پروتئین‌ها، نوکلئوزید تری فسفات‌ها و اسیدهای نوکلئیک که برای حیات روی زمین ضروری هستند، استفاده […]

5 ماه پیش

تعمیر ماشین لباسشویی و معرفی برنامه‌های ماشین لباسشویی ، در دنیای امروز که تکنولوژی در همه‌ی ابعاد زندگی به نوعی وارد شده، ماشین لباسشویی

5 ماه پیش

اقتصادسبز آنلاین: وزیر جهاد کشاورزی از آمادگی ایران برای تبدیل به مرکز توزیع (هاب منطقه‌ای) و مسیر اصلی انتقال کود پتاس بلاروس به مقاصد منطقه‌ای و بین‌المللی خبر داد. محمد علی نیکبخت، وزیر جهادکشاورزی با اشاره به سفر معاون اول رئیس جمهوری و هیات همراه به بلاروس گفت: ظرفیت بلاروس در تولید کودهای کشاورزی به […]

5 ماه پیش

اقتصادسبز آنلاین: درست است که گاوها در مکان‌های پهن یا باریک کوتاه یا بلند یا حتی روی پهلوی خود شبیه یک گاو مرده استراحت می‌کنند ولی برای فراهم کردن محیط استراحت طبیعی برای آنها بایستی آزادی‌های زیر را برای آنها تأمین نمود: – آزادی در دراز کشیدن پاهای جلویی به سمت جلو – آزادی در […]

5 ماه پیش

اقتصادسبز آنلاین: دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج از پیشنهاد طرح خرید ۱۰۰ هزارتن برنج ایرانی در ازای واردات ۲۰۰ هزارتن برنج به منظور تنظیم بازار خبر داد. مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج از استمرار ممنوعیت واردات برنج خبر داد و گفت: واردات برنج تا اول آذر ممنوع است‌، امت […]

5 ماه پیش

اقتصادسبز آنلاین: رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران گفت: صادرات محصولات کشاورزی به عراق چند روزی می‌شود که آغاز شده است. سیدرضا نورانی، رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، با اعلام خبر از سرگیری صادرات محصولات کشاورزی به عراق گفت: عراق به دلیل حمایت از تولید داخل ممنوعیت واردات محصولات کشاورزی ایجاد کرده بود اما […]

5 ماه پیش

میدونی به چه پاکت‌هایی ایستاده می‌گویند و اصلا به چه دردی می‌خورند ، پاکت‌های بسته بندی چی هستند و به چه دردی می‌خورند ، همه محصولاتی که

5 ماه پیش

جالب و خواندنی از نحوه پیدایش قهوه ، تاریخچه بوجود آمدن قهوه ، این نوشیدنی عالی برای شروع صحبت با یک فرد و به دلیل فواید سلامتی متعدد

5 ماه پیش

بیشتر...