مرجان حسین‌زاده در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص روش‌های آموزش شاهنامه به کودکان اظهار کرد: در عصر سرعت که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی انسان را از همه سو احاطه کرده‌اند، تمامی ما مکررا در روزمرگی‌مان در مواجهه با چالش‌ها ومسائل گوناگون قرار می‌گیریم و همواره فقدان مهارت حل مسئله مسیرمان را ناهموار می‌کند.

وی افزود: بر این اساس در عصر میکروثانیه یکی از اساسی‌ترین نیازهای ما که باید در سیستم آموزش برای رفع آن از کودکی برنامه‌ریزی شود، مهارت حل مسئله است که یکی از مهم‌ترین روش‌های آموزش این مهارت، تقویت تفکر انتزاعی در کودکان است.

شاهنامه خلاء تفکر انتزاعی در شاکله آموزش را پر می‌کند

این روزنامه‌نگار با اشاره به آموزش شاهنامه‌خوانی به کودکان و اهمیت آن در پرورش تفکر انتزاعی کودک خاطرنشان کرد: تفکر انتزاعی به کودکان کمک می‌کند توانایی تجزیه و تحلیل، ایده‌پردازی و حل مسائل را داشته باشند و شاهنامه فردوسی به دلیل ظرفیت‌های فراوان که در داستان، تصویرسازی، تخیل، ماجراجویی و... دارد، می‌تواند این خلا را در شاکله آموزش پر کند.

حسین‌زاده ادامه داد: تحقیقات در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نشان داده که توانایی به کار بردن تفکر انتزاعی در کودکان، در بزرگسالی به آن‌ها کمک می‌کند تا در مواجهه با چالش‌های مختلف اجتماعی، کاری، عاطفی و... بهتر و کارآمدتر عمل کنند.

این مدرس شاهنامه‌خوانی کودک در خصوص روش‌های مناسب آموزش شاهنامه به کودکان گفت: همواره در کلاس‌های شاهنامه‌خوانی از کودکان می‌خواهم تا به عنوان مثال قبل از خواندن داستان «اکوان دیو» تصور ذهنی‌شان را از این داستان بر اساس اسم این قصه و تصاویری که از قبل از شخصیت‌های شاهنامه در ذهن دارند به تصویر بکشند و یا بر اساس انگاره‌های ذهنی‌شان بگویند که حدس می‌زنند این داستان چیست.

حسین‌زاده به روش‌های به کار گرفته شده در تدریس شاهنامه به کودک اشاره و اظهار کرد: از این روش تدریس، یعنی پرسش از کودکان قبل از ارائه داستان یا شعر خیلی جواب گرفته‌ام، چرا که این‌گونه خیال و خرد کودک، ذهن او را سرشار از ماجراجویی‌های خلاقانه می‌کند و تفکر انتزاعی کودک را تقویت می‌کند. کودک در این روش پس از ارائه داستان، ایده‌های جدید را برای حل مسائل و گره‌های داستان ارائه می‌دهد و بعضا خیال‌پردازی‌های آنان که همواره سورئال هستند مرا هم به حیرت وا می‌دارد.

وی در پاسخ به این سوال که با چه روش‌هایی می توان کودکان را با داستان‌های شاهنامه آشنا کرد، گفت: ترکیب داستان‌های شاهنامه و تئاتر همواره برای کودکان هیجان‌انگیز و جذاب است، از سویی دیگر استفاده از فناوری‌های نوین نظیر پخش بخش‌هایی از داستان‌های شاهنامه در قالب انیمیشن و عکس از طریق ویدئو پرژکتور در حین آموزش، توجه کودکان را بیشتر به داستان‌ها جلب می‌کند.

حسین‌زاده با بیان اینکه می‌توان با استفاده از فضای مجازی به کودکان شاهنامه‌خوانی را آموزش داد، عنوان کرد: از طرفی دیگر من معتقد هستم ما باید از فضای مجازی به نفع خودمان استفاده کنیم، به این گونه که باید برای جلوگیری از پرسه‌زنی‌های بی‌هدف در فضای مجازی با همکاری والدین از کودکان بخواهیم به سمت تولید محتوای آگاهانه بروند؛ یعنی با نرم‌افزارهای موبایلی پادکست شاهنامه درست کنند تا مهارت فن‌بیان‌شان تقویت شود.

وی ادامه داد: از کودکان می‌خواهیم ویدئوهایی کوتاه از قصه‌های شاهنامه را ضبط کنند تا توانایی قصه‌گویی‌شان پرورش پیدا کند، گمان می‌کنم وقتی نمی‌توانیم کودکان را از موبایل و فضای مجازی دور کنیم بهتر است از این تکنولوژی استفاده آگاهانه کنیم و شاهنامه به دلیل پتانسل‌ بالایی که دارد برای این کار بهترین فرصت است.

برگزاری تنها چند رویداد شاهنامه‌خوانی در سال کافی نیست

این مدرس شاهنامه‌خوانی با بیان اینکه سازمان و نهادهای دولتی باید اهمیت بیشتری برای شاهنامه‌خوانی و رواج آن در جامعه قائل شوند، افزود: این اتفاق می‌تواند حتی از مقیاس کلاس شاهنامه‌خوانی گسترده‌تر شود و در مقیاس شهری توسط شهرداری‌ها در طول سال مکررا برگزار شود؛ ما همسایه‌ فردوسی هستیم و باید از ظرفیت‌های شاهنامه بیشتر از این‌ها استفاده کنیم. برگزاری چند همایش و رویداد شاهنامه‌خوانی و نقالی در طول سال خوب است اما کافی نیست، ضمن آنکه بسیاری از این رویدادها توسط بخش خصوصی صورت می‌گیرد و متولیان فرهنگی و شهری در برگزاری آن نقشی ندارند.

وی با گلایه از بی‌توجهی رسانه ملی به آموزش شاهنامه اظهار کرد: در شهرهای مختلف کشور به صورت پراکنده شاهد رویدادهایی هستیم، اما این رویدادها در مقایسه‌ با جامعه‌ آماری علاقه‌مندان به شاهنامه بسیار اندک است، حتی در حال حاضر نیز از تلویزیون ملی‌مان افسانه‌ شخصیت‌های تاریخی و بعضا ساختگی کشورهای کره و چین را پخش می‌کنیم و دستمایه تولیدات سینمایی ما برگرفته از هالیوود است، در میان انبوه تولیدات تئاتری سالانه که در کشور به صحنه می‌روند به تعداد انگشت‌های دست به تئاتری که برگرفته از مضامین شاهنامه باشد بر می‌خوریم.

شخصیت‌های هالیوودی و خارجی از قهرمانان شاهنامه در میان کودکان پیش گرفته‌اند

حسین‌زاده اضافه کرد: تمام کودکان ما حتی در این دهه شخصیت «سوباسا» را می‌شناسند، اما هنوز انیمیشن‌های داستانی مرتبط با شاهنامه ساخته نشده است. روی اغلب تولیدات پوشاک کودک و نوجوان، کیف‌های مدرسه و... عکس قهرمان و ضدقهرمان‌های هالیوودی است، اما هیچگاه ردپایی از قهرمانان شاهنامه دیده نمی‌شود.

ما حتی اسم کودکانمان را از میان شخصیت‌های شاهنامه انتخاب نمی‌کنیم

وی خاطرنشان کرد: در فضای مجازی انواع اینفلوئنسرها در حوزه‌های مرتبط با غذا، لباس، پوشاک، گردشگری، چوب، طلا، حیوانات و... را داریم، اما هیچ‌کس روی خوشی به شاهنامه نشان نمی‌دهد. کافی‌شاپ‌ها و کافه‌کتاب‌های ما پر از نقوش مرتبط با افسانه‌های غربی و شرقی می‌کنند، اما هیچ‌کجا ردی از المان‌های شاعرانه شاهنامه نیست، ما حتی هنوز اسم کودکان‌مان را از میان شخصیت‌های شاهنامه انتخاب نمی‌کنیم.

این مدرس شاهنامه‌خوانی کودک ادامه داد: ما نیازمند مراکز نوآوری، ایده‌پردازی و استارتاپ‌ در حوزه‌های مرتبط شاهنامه هستیم، اینکه هر سال تنها چند روز مانده به روز بزرگداشت فردوسی به سراغ او می‌رویم کافی نیست، اگر با همین شیوه پیش برویم چیزی از شاهنامه به جا نمی‌ماند و دیگر کشورها فردوسی را نیز مانند رودکی و مولانا مصادره خواهند کرد.

انتهای پپام