اقتصادسبز آنلاین:‌ دکتر محمدحسین شهسوار متولد 1348 در آبادان است وی دانش‌آموخته رشته حقوق بین‌الملل و رشته مدیریت اجرایی در مقطع کارشناسی ارشد است، وی همچنین دارای مدرک دکتری مدیریت استراتژیک و دکترای مدیریت کسب و کار (در مرحله دفاع) نیز هست. در رزومه کاری وی مدیرعاملی شرکت هپکو، مدیرعاملی شرکت هواپیمایی جم ایر، دبیر کمیته املاک گروه صنعتی ایران خودرو و… به چشم می‌خورد.

دکتر شهسوار همچنین عضو موظف هیأت مدیره گروه کشاورزی کوثر معاون اقتصادی و امور بین‌الملل گروه کشاورزی کوثر نیز هست در همین رابطه بی‌مناسبت ندیدیم تا گفت‌وگویی با وی در رابطه با چالش‌های بخش کشاورزی و صنایع غذایی کشور داشته باشیم که با هم ماحصل، آن را می‌خوانیم:

مهمترین دلیل این همه آشفتگی تولیدکنندگان صنعت دام و طیور و التهاب در بازار گوشت مرغ و قرمز چیست؟
عدم یکپارچگی در تصمیم‌گیری و چند بخشی شدن حوزه سیاستگزاری، تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری، اجرا و تعدد بخشنامه‌ها و دستور‌العمل‌های صادره باعث شده است که مجریان این امر دچار آشفتگی شوند در صنعت دام و طیور به‌دلیل حساس بودن و جایگاهی که در امنیت غذای کشور دارد بایستی یک شورا مرکب از همه دست‌اندرکاران برای تصمیم‌گیر عالی خوراک تهیه و تصمیم‌گیری را تسهیل کنند، جایگاه هرکس و هر نهادی بایستی تعریف شده باشد و در مواقع لزوم مورد بازتعریف قرار گیرد، حاشیه‌های بازار و تصمیم برای صادرات یا عدم صادرات باید منطقی و به موقع باشد تا به آشفتگی دامن نزند.
وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صمت، سازمان‌ها و معاونت‌های تابعه این وزارتخانه‌ها، تشکل‌های مردمی، اتحادیه‌های کشوری و استانی همه اینها باید با تفکری یکپارچه و عاقلانه تصمیم‌سازی کنند تا بحران ایجاد نشود. تصمیمات فوری و آنی بدون فکر، بدون عقبه و برنامه به نتایج این تصمیم‌ها باعث شده است که تولید‌کننده سر‌در‌گم شود و این سر‌در‌گمی واکنش‌های زیادی را به همراه دارد که باعث آشفتگی صنعت دام و طیور می‌شود.

التهاب در بازار نهاده، بی‌ثباتی بازار مرغ، نبود نقدینگی در واحدهای تولیدی، کمرنگ‌ بودن بازار صادرات و ناکارآمدی سامانه بازارگاه از مهمترین مشکلات فعالان صنعت طیور است، در سال پشتیبانی و مانع‌زدایی از تولید برای برون رفت از شرایط موجود و مرتفع شدن هریک از معضلات نامبرده چه پیشنهاداتی دارید؟
انحصار همیشه فساد می‌آورد امروز دنیا در پی انحصار‌شکنی و تجارت و اقتصاد آزاد می‌باشد باید برای همه افراد و گروه‌های ذیربط که سابقه و تجربه دارند و از فیلترهای سلامت و درستی عبور می‌کنند مقدمات را تهیه نمود تا بتوانند به‌عنوان بازوی اجرایی در حل معضلات کمک کنند، بانک‌ها بایستی از دلالی مسکن و ارز و سهام خارج شوند و برای امنیت کشور و جامعه صنعت غذا را که حامی بزرگ امنیت است تقویت کنند، سامانه بازارگاه به‌جای خود، بایستی تولید‌کنندگان واقعی و اشخاص حقیقی و حقوقی که سال‌هاست در این صنعت خاک خورده‌اند خود در نقش بازارگاه برای تولید واحدهای خودشان ظاهر شوند، دولت بایستی به بانک‌ها دستور دهد که بخشی تقویم شده و مشخص از تسهیلات اعطایی را برای پشتیبانی و مانع‌زدایی در صنعت غذا اختصاص دهند، دولت بایستی حوزه حمل و نقل دریایی و ریلی در اختیار خود را بدون چشم داشت و بدون توجه به سود و سود‌آوری در اختیار این حوزه استراتژیک و مهم قرار دهد تا مانع نابسامانی شود، اصلاح تعرفه‌های صادرات و حمایت لجستیکی و حدف موانع مرزی برای صادرات در هنگام تولید مازاد باید تسهیل شود تا در زمان‌های خاص ایجاد ارز آوری و ذخیره آن برای خرید نهاده‌های دامی گردد.

صنعت مرغداری از صنعتی سودآور و پربازده، در طول دو سال گذشته تبدیل به صنعتی زیان‌ده شده است، دلیل این افول و افزایش لجام گسیخته قیمت‌ها را تشریح کنید.
وقتی اقتصاد در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد در اذهان جامعه نگرانی‌های با مورد و بی‌مورد نقش گرفته و جامعه اقتصادی غیر‌متخصص و کسانی‌که تحمل روزهای سخت را ندارند سریع مراجعه می‌کنند برای تبدیل سرمایه خود به نقد و شبه نقد و سرمایه‌های خود را از تولید خارج می‌کنند تا پول خود را حفظ کنند و اولین اتفاقی که می‌افتد تولید کننده‌هایی که خیلی متعهد نیستند پشت بازار و تولید را خالی می‌کنند و تغییر سرمایه‌گذاری می‌دهند می‌ماند یک عده تولید کننده زحمتکش واقعی و معتقد که باید جور آنها را هم به دوش بکشند و حالا دو حالت پیش می‌آید به‌دلیل فشار افزاینده و عجله و این‌که کار از نظام واقعی تولید خارج می‌شود تولید افول می‌یابد و هم تولید کننده متضرر می‌شود و هم قیمت‌ها لجام گسیخته افزایش پیدا می‌کند در این مرحله هیچکس نمی‌تواند در آرامش به تولید ادامه دهد و درآمد کسب نماید، شاید این نکته در ذهن متبادر شود که رقیب از دور خارج شده و آنان که مانده‌اند می‌توانند سود بیشتری را کسب نمایند در‌صورتی که اینگونه نیست و در بحران و عملیات خارج از قاعده برای تولید کننده متعهد واقعی شرایط سخت می‌شود و قطعاً زیان خواهد دید.

مهمترین اولویت‌های دولت سیزدهم برای احیای صنعت دامپروری را تشریح کنید.
توجه کافی و حمایت از تولید استراتژیک در واحدهای تولیدی وصنعت حمایت از تولید دامپروری با ایجاد نژادها‌ی جدید و بومی، توجه به تأمین به‌موقع خوراک و احیاء حمایت قوی از تولید به‌صورت تقویت شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآوری می‌تواند اولویت‌های دولت سیزدهم باشد یکی از مهمترین کارهای دولت سیزدهم باید تقویت حوزه Ramp;D و پژوهش باشد که دو منفعت عمده دارد در حوزه پژوهش می‌تواند خوراک‌های جدید و متنوع را تولید نمود که هم در بحث افزایش شیر و گوشت مؤثر باشد و هم این‌که وابستگی به ارز و خارج برای تأمین نهاده را محدود می‌کند، اصلاح نژاد که اینک هم در برخی واحد‌های تولید ی پیگیری می‌شود باعث افزایش بهره‌وری و کاسته شدن در مصرف نهاده‌ها می‌شود.

برای مرتفع شدن بحران تأمین نهاده‌ها چه پیشنهادی دارید؟
تجارت و اقتصاد آزاد راهکار تقویت این حوزه است باید اجازه دهیم تولیدکننده‌های بزرگ و کوچک و افراد حقوقی و حقیقی که سلامت کاری آنها تأیید شده است خودشان به جهت تأمین نهاده اقدام کنند و از انحصار و انقباض خارج شویم. الان در کشور مجموعه‌هایی داریم که خودشان یک پایه و چرخ تولید کشور هستند ولی به آنها اجازه نمی‌دهم که وارد عمل شوند انحصار واردات نهاده در اختیار دولت و یک شخص یا دو شخص خاص باشد در نهایت بحران امروز را منجر می‌شود.

بیشتر بخوانید:ساخت جدیدترین مکش‌سنج دیجیتالی آبیاری مزارع

هم‌اکنون قیمت تمام شده واقعی هر کیلوگرم گوشت مرغ و گوشت قرمز در کشور چقدر باید باشد؟
اجازه بفرمایید در این حوزه به‌علت شناور بودن قیمت‌های مواد اولیه بجز نهاده‌ها شامل دارو، واکسن، مکمل و کمبود ارز خیلی ورود نکنیم اما در حال حاضر تولیدکننده‌های ما با حمایت‌هایی که از آنها می‌شود با هزاران سختی در حد قیمت تمام شده کالای تولیدی خود را می‌فروشند و تقریباً هیچ سودی برای آنها متصور نیست اما اگر امروز تولید کننده‌ای بتواند با این مشکلات مرغ زنده را در محدوده بیست هزار تومان و دام زنده را در محدوده 40 هزارتومان تولید و عرضه نماید باید از آنها قدردانی شود.

با توجه به نقشی که تلقیح مصنوعی و اصلاح ژنتیکی دام در افزایش توان ژنتیکی و تولید در کشور ایفا می‌کند، آیا این فناوری در کشور ما آنگونه که باید و شاید موردتوجه قرار گرفته است؟
این مورد به تازگی خیلی مورد توجه قرار گرفته و یکی از مجموعه‌های تولیدی نهادی انقلابی کشور با متخصصین خود به‌طور جد این مسأله را پیگیری می‌کند که به جاهای خوبی هم رسیده‌اند و باید از آنان تقدیر شود.

پایین بودن بازده سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی را چگونه ارزیابی می‌کنید‌؟
در بخش کشاورزی از قدیم موضوع سودآوری مطرح نبوده است در گذشته که برای ارتزاق خانواده خود کشاورزی می‌کردند و به مرور اقتصاد و بازار شکل گرفت و اضافه تولید خود را به فروش می‌رسانند و هیچ گاه به قیمت تمام شده یا قیمت فروش توجهی نمی شد و این روال ادامه پیدا کرد تا این‌که امروز کشاورزی یک کار جهادی است و عشق می‌خواهد از منظر اقتصادی کار کشاورزی و تولید محصولات کشاورزی یک نوعی ایثار و یک خدمت محسوب می‌شود سرمایه‌گذاری در کشاورزی بین بخش‌های دیگر تولید کمترین بازده را دارد.

فساد در وزارت جهاد‌کشاورزی و دلال‌‌پروری این وزارتخانه در یکسال گذشته چه تبعاتی را بر بخش دام و طیور داشته است‌؟
به نظرم این سؤوال پاسخش تصویر زنده جامعه امروز هست که همه داریم این فیلم زنده را مشاهده می‌کنیم، افزایش آسانسوری قیمت مرغ و گوشت و به تبع آن محصولاتی که از این دو کالای استراتژیک تولید می‌شود، امروز هرجا که نگاه کنیم در حوزه غذا رستوران، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، رستوران‌های زنجیره‌ای، فست فود، کنسرو و طباخی، تالارهای مراسم تأثیر این دلال‌پروری و فساد را به عینه می‌بینیم قیمت‌ها آنقدر افزایش پیدا کرده که فقط می‌توان گفت با آسانسور صعود کرده‌اند.

ارزیابی جنابعالی از وضعیت فعلی صنعت دام و طیور کشور چیست و چه دورنمایی را برای این بخش متصور هستید؟
امروز باید به جامعه زحمتکش و تولید‌کنندگان صنعت دام و طیور بها بدهیم، آنها را تکریم کنیم، از آنها تشکر و قدردانی کنیم به حرمت زحمتشان برایشان کارهای ویژه انجام دهیم که تا امروز با این همه مشکلات همین وضعیت را حفظ کرده‌اند، امروز شرایط دام و طیور بغرنج و بحرانی است، اگر به‌طور ضربتی به این صنعت رسیدگی شود اوضاع بهبود پیدا می‌کند و به رشد می‌رسیم ولی اگر نگاه دولت نگاه فعلی باشد و خودش را رقیب این صنف بداند و با آنها مدارا نکند و بخش‌نامه‌ها و دستور‌العمل‌های شبانه و بدون منطق و پشتوانه به آنها ابلاغ کند در آینده نزدیک این صنعت هم مثل فرش ماشینی و نساجی و سایرین تعطیل می‌شود و در این حوزه یک وارد کننده محض خواهیم شد.

برخورد کلی بخش کشاورزی ایران با چه چالش هایی مواجه است و چه پیشنهاداتی برای رفع موانع موجود در این بخش دارید؟
مهمترین چالش بحران کم‌آبی، عدم مدیریت منابع آب، به مرور و با سرعت نابود کردن زمین‌های کشاورزی و باغات و تبدیل آنها به جاده و ساختمان و ویلا و عدم ورود متخصصین جدید و جوانان به این حوزه به‌دلیل بازده نامناسب سرمایه و عدم توجه بانک‌ها به این حوزه، عدم نگاه استراتژیک و با آینده‌نگر به این صنعت به صرف تأمین مصرف امروز، آمدن و رفتن مدیران بی‌تجربه خام و غیرجهادی که فقط مدتی عنوان مدیر را یدک می‌کشند و می‌روند.برای رفع موانع باید قانونگذار وارد عمل شود و قوانین این حوزه را به روز کند به دولت ارایه و دولت برای آن بخشنامه و آئین‌نامه اجرایی تهیه کند، باز هم عرض می‌کنم از سرچشمه و از بالا باید به بانک‌ها تکلیف شود که فلان درصد تسهیلات متعلق به حوزه کشاورزی است و باید مصروف آن شود، نیروهای جدید و با انگیزه جهادی خوش فکر و با عشق نیاز مبرم این حوزه است که باید آنها را وارد این صنف بنماییم و فراموش نکنیم که زنجیره تولید نقش اساسی در حل مشکلات دارد.