این کلیشه‌ها مخلوطی از درست و غلط هستند. دربی تهران همواره پر از اتفاقات عجیب و غریب و غیرقابل پیش‌بینی بوده است. اشتباهات فردی تاثیرگذار، ذهن‌های نا‌آماده، بازیکنان ترسو یا فوتبالیست‌های شجاعی که به دربی‌بازها معروف شده‌اند. این‌ها همگی به قدرت گرفتن این باورها کمک کرده‌اند. ولی همچنان نباید از یاد ببریم که فوتبال مدرن بیش از هر چیزی متکی به استراتژی‌ها و تاکتیک‌های مربیان است. و سهم مربیان در شکست و پیروزی، حتی در دربی تهران کم نخواهد بود. در این یادداشت تلاش شده است که از زاویه دید کادر فنی استقلال دربی را قبل از شروع مسابقه پیش‌بینی کنیم.

استقلال در فصل اخیر با دو مشخصه مهم شناخته می‌شود. جسور در فاز حمله و بی دقت و سهل‌گیر در فاز دفاع. پرسپولیس تیمی متوازن‌تر و سازمان‌یافته‌تر در چهار فاز بازی نشان داده است. اما همچنان نقطه قوت و تکیه‌گاه تیم یحیی در زمان انتقال مثبت (از دفاع به حمله) است. پرسپولیس با توجه به کیفیت‌های متنوع پنج بازیکن بالای زمینش برای اجرای تاکتیک‌های پرس و ضد پرس، در انتقال‌ها فراتر از لیگ ایران عمل می‌کند.

برای از کار انداختن و یا گرفتن زهر پرسپولیس در انتقال مثبت، چند راهکار تئوری و استاندارد می‌توان بکار بست.

اولین و مهم‌ترین فاکتور برای استقلال در فاز دفاع و مخصوصا انتقال منفی(از حمله به دفاع)حفظ برتری عددی در زمین خودی است. این برتری عددی می‌تواند با اتخاذ آرایش متکی بر سه دفاع مرکزی مثلا ۳-۵-۲ اجرا شود. که در فاز دفاع استقلال را صاحب یک عرض دفاع ۵ نفره می‌کند. و در فاز حمله نیز با عقب نگه داشتن یکی از هافبک‌ها همواره حداقل چهار نفر را در زمین خودی و پشت توپ در اختیار خواهند داشت. از سویی با حضور قایدی در خط حمله به جای سمت چپ، آزادی عمل و شعاع حرکتی قایدی تغییر خواهد کرد، و برنامه‌های از پیش تعیین شده کادر فنی پرسپولیس برای مهار قایدی کم تاثیر خواهد شد.

این تصمیم با توجه به چیدمان مشابه استقلال در مقابل ذوب آهن محتمل به نظر می‌رسد.

البته با چیدمان متکی بر دفاع چهار نفره هم استقلال می‌تواند، با تکیه بر بکی از بازوهای کناری خود در حمله، و نگاه داشتن یکی از فولبک‌ها در عقب زمین به صورت غیر متقارن طراحی حمله کند. و برتری عددی خود در عقب زمین را حفظ کند.

دومین فاکتور تاثیرگذار در دربی مالکیت است.

احتمالا تصمیم منطقی و عمل‌گرایانه کادرفنی استقلال واگذاری مالکیت توپ در دقایق زیادی از بازی به حریف است. استقلال با واگذاری توپ و ساختن یک سازمان فشرده دفاعی در میانه زمین (mid-block) فضا و زمان را از بازیکنان خلاق و سرعتی پرسپولیس در جلوی زمین می‌گیرد. و با فشردگی و برتری عددی در نیم‌فضا‌ها از شکل‌گیری ترکیب‌های سه نفره پرسپولیس در کناره‌ها جلوگیری خواهد کرد. با توپ داشتن و جلو آمدن پرسپولیس، فضای لازم برای استقلال مهیا خواهد شد، تا در ضد حملات با تکیه بر توانایی فرشید اسماعیلی در ارسال پاس کلیدی و ساخت موقعیت، کیفیت دیاباته در بازی پشت به دروازه و سرعت و خلاقیت فردی قایدی، بتواند ضربه نهایی را به پرسپولیس وارد کند.

سومین عامل تعیین کننده در شهرآورد پیش رو نبردهای فیزیکی خواهد بود.

استقلال در خط میانی با محرومیت رضاوند میانگین قدی پایین‌تری نسبت به پرسپولیس دارد، و در نبردهای هوایی احتمالا تسلط با قرمزها خواهد بود. برای مقابله با این نقص‌ که در دربی نیم‌فصل اول هم استقلال را خیلی آزار داد، احتمالا تکیه کادر فنی استقلال بر تمرکز هافبک‌ها برای در اختیار گرفتن و بردن توپ‌های دوم خواهد بود. ریگی، مهدی‌پور و اسماعیلی با توجه به درک خوبی که از فضا و محیط بازی دارند، مسئولیت ریکاوری توپ‌های دوم را به عهده خواهند داشت. اگر بازیکنان خط میانی استقلال بتوانند در طول ۹۰ دقیقه ذهنیت متمرکز خود را برای پیروزی بر سر توپ‌های دوم حفظ کنند، نگرانی مجیدی و کادرش از ضعف در نبردهایی هوایی تا حدودی مرتفع خواهد شد.

به نظر روی کاغذ کلید پیروزی استقلال در شهرآورد فشردگی مناسب در فاز دفاع و انتقال سریع در ضد حملات خواهد بود. البته فرهاد مجیدی نشان داده که اهل ریسک کردن است و دربی‌های گذشته هم که مسئولیت فنی استقلال را به عهده داشته است، هم در انتخاب تاکتیک‌ها و هم در تعویض‌ها و تغییرات حین بازی میانه‌ای با واگذاری توپ به حریف نداشته است.

این دربی اما با توجه به ابزار نامتوازن دو تیم، و فرم خوب فنی و روانی حریف، شاید فرهاد را هم کمی محافظه‌کار و پراگماتیک‌تر کند. گواردیولا یورگن کلوب و تمام مربی‌های ایده‌آل‌گرا هم بازی‌هایی را داشته‌اند که کمی از فلسفه خود عقب نشینی کرده‌اند، تا در یک بازی خاص سربلند از زمین مسابقه بیرون بیایند. البته در بیشتر موارد هم نان جسارت خود در اجرای ایده‌های جنون آمیزشان را خورده‌اند. فرهاد مجیدی در شهروآورد ۹۵ انتخابی سخت بین واقع‌گرایی یا اصرار بر فلسفه مالکانه خود دارد. انتخابی که شاید نتیجه‌اش، در نهایت قهرمان این فصل لیگ را مشخص کند.

احسان صدری