خودروسازان تولید محصولات ناقص را بار دیگر آغاز کردند. به دنبال افت تولید، حالا برخی شواهد از بازگشت خودروی ناقص به خطوط تولیدی خودروسازان حکایت دارد. کمبود نقدینگی به‌دلیل ۱۴ماه فریز قیمتی، عدم تخصیص ارز و نبود قطعات مورد نیاز در خط تولید، بار دیگر تولید محصولات دپویی را کلید زد.

به گزارشخودروتکبه نقل از دنیایاقتصاد، خودروی ناقص بار دیگر به خطوط تولیدخودروسازانبازگشت. اظهارات برخی از فعالانصنعتقطعه و همچنین مستندات بورسی، ازرشدرسوب خودروهای ناقص در کف کارخانه‌ها حکایت دارد. این پدیده نگران‌کننده از سال ۹۰ و همراه با تحریم‌های اولیه گریبانگیر خودروسازی کشور شد و بیش از یک دهه گذشته بر صنعت خودرو سایه افکنده است. با‌این‌حال از سال ۱۴۰۱ و با ورود نهادهای بازرسی و قضایی، خودروهای دپویی از پارکینگ خودروسازان خارج شدند و به بازار ورود کردند. حالا اما عنوان شده که از ابتدای سال جاری روند دپویخودروبه دلیل نقص قطعه، بار دیگر در شرکت‌های خودروساز روند رو‌به‌رشدی گرفته است.

«دنیای اقتصاد» به استناد اظهارات یک فعال صنعت قطعه و دو گزارش مستند از سامانه کدال، آغاز تولید محصولات ناقص در شرکت‌های خودروساز را اعتبارسنجی کرده است. در این زمینه محمدرضا نجفی‌منش، رئیس انجمن صنایع همگن قطعه‌سازی، با تایید اوج‌گیری محصولات غیرتجاری در شرکت‌های خودروساز به «دنیای اقتصاد» گفت که پیش از ورود به سال جدید، دو یا سه‌هزار خودرو به دلیل عدم تامین قطعه در کف کارخانه‌ها می‌ماند؛ این در شرایطی است که این عدد هم‌اکنون به ۱۰هزار دستگاه رسیده است.

مستندات دیگر به گزارش‌های مربوط به سامانه کدال برمی‌گردد؛ به‌طوری‌که در گزارش بورسی ایران‌خودرو که در سامانه کدال منتشر شده، این شرکت تاکید کرده که در اردیبهشت‌ماه ۶هزار و ۶۷۷ خودروی تجاری‌نشده در سایت ایران‌خودرو موجود است. مشخص است که به دلیل عدم تامین قطعه، تولید بیشتر در مرکز (جاده‌مخصوص)، متمرکز شده است و سایت‌های تولیدی این خودروساز، محصولات «تجاری‌نشده» یا ناقص تولید می‌کنند.

اما سند سوم به تفاوت آمار تولید و فروش خودروسازان برمی‌گردد.

در این زمینه نیز بررسی «دنیای اقتصاد» گویای این نکته است که در دوماهه سال جاری تولید به ۱۳۹هزار و ۱۷۴ دستگاه رسیده؛ این در شرایطی است که فروش ۱۱۹هزار دستگاه بوده است، بنابراین تفاوت ۱۴درصدی تولید و فروش بیانگر این نکته است که از ابتدای سال جاری تولید محصولات ناقص اوج گرفته است.

اما همان‌طور که عنوان شد خودروسازی کشور با این پدیده نگران‌کننده ناآشنا نیست؛ به‌طوری‌که در سال‌هایی انباشت محصولات ناقص به بالای ۲۰۰هزار دستگاه نیز رسیده است. این پدیده با این گستردگی البته مختص خودروسازیایراناست، چرا که از یک سو تولیدکننده نمی‌تواند خط تولید را متوقف کند و از سوی دیگر قطعه‌ای برای تکمیل خودرو ندارد. نتیجه آن نیز دپوی محصولات در پارکینگ خودروسازان به دلیل تولید ناقص است.

اما یکی از دستاوردهایدولتسیزدهم تکمیل محصولات ناقص و انقراض نسل دپویی‌ها است. در سال ۱۴۰۰ به‌دلیل مشکلنقدینگیو عدم تامین تراشه‌هایالکترونیککه بخشی از آن به همه‌گیری کرونا بر‌می‌گشت، تولید محصولات ناقص به قله رسید؛ به‌طوری‌که دو شرکت ایران‌خودرو وسایپابخش زیادی از خودروهای خود را بعد از خروج از خط تولید، روانه پارکینگ‌ها می‌کردند.

با فشار نهادهای نظارتی و قضایی و همچنین عزم دولت در پایان دادن به تولید چنین محصولاتی، ناقصی‌ها کم‌کم و به‌تدریج تکمیل شدند تا مقطعی که شرکت‌های خودروساز اعلام کردند دیگر محصول ناقصی تولید نخواهند کرد. با‌این‌حال ابتدای سال ۱۴۰۳ را می‌توان نقطه آغاز تولید محصولات ناقص نامید.

در این زمینه پیش‌بینی می‌شد که با توجه به فریز ۱۴ماهه قیمت‌ها و از سوی دیگر رشد بدهی به قطعه‌سازان، هم تولید افت کند و هم تولید محصولات ناقص افزایش یابد. حال در شرایطی قرار داریم که این پیش‌بینی‌ها درست از آب درآمده و ناقصی‌ها همراه با افت تولید در شرکت‌های خودروساز به جریان افتاده است.