مقدمه

پس از تولید نفت‌خام و حمل آن، جهت تبدیل این ماده خام، نفت خام تحویل بخش میان‌دستی (پالایشگاه‌ها) می‌شود. نفت خام را پس از آنکه از دل خاک بیرون آوردند با لوله کشی و غیره به پالایشگاه حمل می‌کنند تا در آنجا پالایش و به ترکیبات مفید و قابل استفاده تبدیل شود زیرا نفت خام را به همان صورت اولیه نمی‌توان استفاده کرد. نفت خام مخلوطی از هیدروکربورهای مختلف بوده که در آن مواد سبک مانند بنزین و مواد سنگین مانند قیر وجود دارد که در هم حل شده‌اند. برای استفاده باید این مواد از هم تفکیک گردند و به این جهت لازم است که عمل تفکیک روی نفت خام انجام گیرد. عملیاتی که در تولید و تصفیه بر روی نفت خام انجام می‌گیرند عبارتند از: روش‌های گوناگون تقطیر، روش‌های فیزیکی و شیمیایی تصفیه و تفکیک و روش‌های تغییر و تبدیل مواد در واحدهای مربوطه. بنابراین یک پالایشگاه، مجتمعی از واحدهای مختلف تولید، تصفیه و تغییر و تبدیل مواد خواهد بود که هر واحد آن مجهز به سیستم‌های آماده نمودن شارژ، تماس، تفکیک فازها و جمع‌آوری حلال یا حرارت می‌باشد و در هر واحد آن فرآورده‌های مختلفی بدست می‌آید.

انواع نفت خام به لحاظ دسته‌بندی

نفت خام را در سه دسته نفت خام سبک، نفت خام سنگین و فوق سنگین طبقه‌بندی می‌کنند. این دسته‌بندی بر اساس وزن مخصوص یا چگالی و میزان گوگرد است.

معرفی محصول

محصولات طرح حاضر نفتا، نفت سفید و gas oil می‌باشد.

نفتا

یکی از مهمترین و کلیدی‌ترین محصولات میانی صنعت پالایش نفت خام، برش نفتا (Naphtha) است. این محصول به عنوان خوراک در واحدهای پتروپالایش از جمله کراکر با بخار، تبدیل کاتالیستی و ایزومریزاسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد. انواع برش نفتا در فرایندهای پالایشگاهی تولید و عرضه می‌شود.نفتا شامل هیدروکربن‌های دارای ۵ تا ۱۲ اتم کربن می‌شود که نقطه جوش آنها از ۳۰ تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد متغیر است. یعنی اگر نفت خام را از ۳۰ درجه تا ۲۰۰ درجه سانتی گراد حرارت دهیم و بخش جوشیده را جدا کنیم نفتا به دست خواهد آمد. معمولا ۱۵ تا ۳۰ درصد نفت خام در این حرارت به جوش می‌آید در نتیجه همین میزان از نفت خام را می‌توان به طور مستقیم به نفتا تبدیل کرد. اما نفتا در بازار معمولاً در دو نوع نفتای سبک (هیدروکربن‌های ۵ و ۶ کربنی) و نفتای سنگین (هیدروکربن‌های ۶ تا ۱۲ کربنی) عرضه می‌شود.

بررسی بازار

با توجه به روند افزایش تولید میعانات گازی در کشور توسط مجتمع گازی پارس جنوبی، صادرات میعانات گازی کشور افزایش یافته است که این به معنای افزایش قابل توجه خام فروشی میعانات گازی است. بنابراین با احداث پالایشگاهایی نظیر طرح حاضر می‌توان شاهد به صفر رسیدن صادرات میعانات گازی و تبدیل آن به فرآورده های با ارزش افزوده بیشتر در داخل کشور بود.با توجه به جدول تحلیل موازنه محصولات مذکور طرح در قسمت قبل و میزان پیش‌بینی عرضه و تقاضا در آینده، ایران با مازاد فرآورده‌های ارزشمند نفتی روبرو است از طرفی بازار هدف این طرح صادرات به کشورهای عراق، پاکستان، هند و افغانستان است و با بررسی بازار واردات این کشورها در قسمت‌های قبل این نتیجه حاصل شد که روند واردات فرآورده‌های نفتی به این کشورها صعودی بوده است. بنابراین با توجه به تقاضای خوبی که برای این محصولات ارزشمند در خارج کشور وجود دارد می‌توان اظهار داشت احداث این مینی پالایشگاه برای کشور از جنبه اقتصادی و پتانسیل صادراتی خوبی برخوردار است.

سرمایه گذاری مورد نیاز

برای احداث مینی پالایشگاه بازدهی طرح حدود ۲۱درصد می باشد و با گذشت ۳ سال می توانید سرمایه اولیه خود را برداشت نمایید

مزایای اجرای طرح

مهمترین دلایل توجیه یک طرح بر ملاحظات اقتصادی آن استوار است. کسب سهمی مناسب از بازار، گسترش بازار هدف و برخورداری از شاخص‌های مناسب مالی، اقتصادی مانند نرخ بازگشت سرمایه و غیره، از مهمترین اهداف یک بنگاه اقتصادی برای ایجاد یا توسعه یک طرح صنعتی می‌باشد و در کنار این موارد، از جنبه‌های ملی و کلان اقتصادی نیز باید ویژگی‌های طرح مورد بررسی قرار گیرد.

خوراک اصلی این واحد تولیدی میعات گازی می‌باشد که در داخل کشور تامین می‌گردد از طرفی در سال ۱۳۹۶ روزانه حدود ۵۰۰ الی ۷۰۰ هزار بشکه میعانات گازی به خارج کشور صادر می‌شود. راه‌اندازی این مینی پالایشگاه در داخل کشور علاوه بر ایجاد ارزش افزوده برای این ماده با ارزش، مانع خام فروشی این محصول به خارج از کشور می‌شود که این امر از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه می‌باشد.