رضا آریاراد

عصر خودروسازی در جهان با موتورهای محرکه استفاده از سوخت‌های فسیلی در سال۱۸۸۵ انقلابی در صنعت خودرو به‌پا کرده و دنیا را به سرعت شیفته خود کرد که بی‌شک می‌توان آن را تحولی انکارناپذیر و گسترده در زندگی مدرن امروزی بشر به حساب آورد.

افزایش تقاضا برای استفاده از این تکنولوژی، به سرعت در سراسر دنیا گسترش پیدا کرده و خودروسازی‌های متعددی با برندهای خاص خود پا به عرصه ظهور نهادند. امروزه در دنیا بیش از ۴۰ کشور فعال در حوزه خودروسازی چیزی حدود ۹۵ میلیون و ۶۰۰ هزار دستگاه انواع خودروهای سواری را تولید و روانه بازار می‌کنند. که این نشان از کشش و تقاضای روز افزون برای خودروهای سواری در دنیا بوده و از این رو، اینصنعتپر سود علاوه بر ایجاد میلیون‌ها شغل، رونق در کسب‌وکارها وتجارتبین‌المللی، میلیاردهادلارنصیبخودروسازانمی‌کند.

در این خصوص کشورمان بنا بر آمار سال ۲۰۱۸ سازمان بین المللی سازندگانوسایل نقلیهموتوری (International Organization of Motor Vehicle Manufacturers) در زمینه تولید انواع خودروهای سواری رتبه ۱۸ را به خود اختصاص داده و نسبت به کل خودروهای تولید شده در دنیا سهم ۱.۱۴ درصد را دارا است.

در این‌جا این سوال قابل طرح است که با توجه به میزان بالایاشتغالزایی صنایع خودروسازی، گردش مالی میلیارد دلاری و سود بالایی که این صنعت نصیب خودروسازان جهان می‌کند؛ ضمن اینکه خودروهای با سوخت‌های فسیلی، آلایندگی‌های بسیاری به همراه داشته و خسارات و زیان‌های اقتصادی بالایی برای کشورها به دنبال داشته است، حضور موفق در آینده این صنعت از آن چه خودروسازانی خواهد بود؟

به نظر می‌رسد روند تولید حداکثری خودروهای با سوخت فسیلی، با وجود بهینه کردن مصرف و توجه به کاهش میزان آلایندگی‌های آن در مراکز تحقیق و توسعه دنیا، رو به کاهش نهاده و به تدریج شاهد روی کار آمدن خودروهای باسوخت جایگزینباشیم.

مطابق پیش بینی تحلیلگران بازار خودرو در جهان، خودروهای برقی تا سال ۲۰۴۰ با بیش از ۵۷ درصد تولید، سهم بزرگی از خودروهای مورد استفاده در جهان را به خود اختصاص داده و از میزان استفاده از سوخت‌های فسیلی روزانه ۱۸ میلیون بشکه کاسته خواهد شد. که با توجه به فرض افزایش تقاضا برای خودرو که به افزایش میزان سه برابری نیاز به سوخت‌های فسیلی تا سال ۲۰۳۰ می‌انجامد، تمایل و رغبت کشورها به منظور کاهش هزینه‌های تامین سوخت و کاستن از آلایندگی‌های ناشی از مصرف آن، بدین وسیله به سمت و سوی تولید، توسعه و استفاده از وسایل حمل و نقل‌های برقی پایدار روند جدی تری به خود گرفته و رسیدن به اهداف پیش بینی شده تولید خودروهای برقی را مورد نظر قرار داده اند.

با توجه به اینکه حدود یک سوم تقاضای جهانینفتاز طریق خودروها است و ۴۰ درصد ازرشدتقاضا، از سال ۲۰۰۰ به بعد توسط خودروها ایجاد شده است، می‌توان نتیجه گرفت که در صورت تداوم روند تولید خودروهای با سوخت فسیلی یقینا شاهد تاثیر قابل توجهی بر افزایش تقاضای نفت و افزایش میزان آلایندگی‌هایزیست محیطیباشیم.

بنا براین، تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۲۰ پابرجا مانده و میزان ۱.۳ میلیون بشکه در روز رشد پیدا کند. و پس از آن با توجه به افزایش میزان تقاضا و تولید وسایل نقلیه الکتریکی و همچنین صرفه اقتصادی و اثرات مثبت رشد خودروهای برقی بر کاهش مصرف سوخت‌های فسیلی، رشد تقاضای نفتی از سالهای ۲۳-۲۰۲۱ به سرعت کاهشی شده و به میزان ۸۰۰ هزار بشکه در روز برسد.

با توجه به آمارهای بالا می‌توان پیش‌بینی کرد که بدون شک آینده بازار خودرو در جهان از آن خودروسازانی خواهد بود که با انجام تحقیقات گسترده برای تولید خودروهای با سوخت جایگزین و برقی قدم برداشته و در این زمینه فعالیت خود را گسترش داده‌اند.

از این رو، خودروسازان کشور نیز می‌باید در کنار تولیدات خودروهای با سوختبنزیننسبت به اختصاصبودجهمناسب برای مراکز تحقیق و توسعه داخلی که در زمینه توسعه و تولید خودروهای برقی و هیبریدی فعالیت می‌کنند، اقدام و در این حوزه برنامه ریزی‌های منسجم اتخاذ نموده و جایگاه خود را در سطح بین‌المللی تثبیت کنند.

یکی از شیوه‌های مرسوم و معمول در صنعت خودروسازی، قراردادهای مشترک همکاری بین‌المللی تحقیقاتی و پژوهشی در زمینه خودرو است که می‌تواند سرعت دستیابی به فن‌آوری و تکنولوژی‌های بروز در تولید خودروهای برقی و هیبرید را تسهیل کند.

به نظر می‌رسد با توجه به زیان‌های اقتصادی و زیست‌محیطی خودروهای بنزینی که به دلایل آلایندگی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بر کشور تحمیل می‌کنند و همچنین به منظور رسیدن به جایگاه بین‌المللی متناسب با توانمندی و پتانسیل مناسب خودروسازان کشور، هم پای خودروسازان مطرح جهانی، می‌باید در خصوص فعال کردن مراکز تحقیق و توسعه با چشم انداز اشتغال پایدار و درآمدهای جایگزین نفت و با اهداف بلند مدت پنج تا هفت ساله رسیدن به تکنولوژی تولید خودروهای برقی و هیبرید اقدام کرده و با کاهش تدریجی تقاضای بین‌المللی برای نفت، بتواناقتصاد کشوررا به همان میزان با تولیدات صادرات محور محصولات خودرویی و ایجاد درآمدهای ارزی جایگزین کرد.