به گزارش خبرنگار اجتماعیخبرگزاری تسنیم، الهام اکبری دکتری یادگیری الکترونیکی از دانشگاه اوترخت هلند و عضو هیات علمیگروه علوم تربیتی دانشگاه تربیت مدرس در یادداشتی خطاب به وزیر آموزش و پرورش نوشت:

جناب آقای محسن حاجی میرزایی وزیر محترم آموزش و پرورش

با سلام و تحیت

همچنان که نیک مستحضرید، امروزه مباحث مربوط به یادگیری و آموزش دچار تحولات فراوانی شده است. چگونه یاد گرفتن، با چه کسی یاد گرفتن و با چه ابزاری یاد گرفتن، در چه زمانی و چه چیزی را یادگرفتن همه و همه دگرگون شده‌اند.

جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)

رسانه‌هایاجتماعی نوپدید، از ایمیل گرفته تا شبکه‌های اجتماعی، پیام‌رسان‌ها، وبسایت‌ها و بلاگ‌ها و سرویس‌های اشتراک ویدئو از عوامل این تحولات بزرگ بوده‌اند.

اکنون اشتراک‌گذاری و تولید دانش هم توسط یاددهنده و هم توسط فراگیر از طریق این رسانه‌ها، صورت میپذیرد و دیگر نه معلمان صاحبان قدرت بلامنازع در انتقال و یادگیری مفاهیم هستند و نه دانش‌آموزان دریافت کننده منفعل اطلاعات.

شکل‌های یادگیری نوین یا همان یادگیری الکترونیکی به دنبال ایجاد فرصت یادگیری فعال و پویا است و در اندک زمان به موفقیت‌هایی چشمگیر در دنیا دست یافته است. باید دانست که این رویکرد نسبتا جدید تفاوت‌هایی بنیادی با روش سنتی و حتی آموزش از راه دور دارد و یادگیری موفقیت آمیز در این محیط مستلزم تلاش فنی، اجتماعی و سازمانی متعدد است.

در این راستا وزارتخانه تحت مدیریت شما در اقدامی شتاب زده راه‌حلی با عنوان «شاد؛ شبکه اجتماعی دانش‌آموزان» ارائه نمود که البته این راه حل کمی متفاوت از پاسخ‌ها و استراتژیهای نظام‌های آموزشی پیشرفته دنیا بود.

سامانه شاد در حالی در ایران بهکار گرفته شد که زیرساختهای سخت افزاری لازم نه در زمینه دستگاه‌های الکترونیکی مورد نیاز خانواده‌ها، نه اینترنت و نه سرعت آن فراهم نبوده و نیست.

به لحاظنرم‌افزاری نیزهیچگاه نقش آفرینان این ماجرا اعم از مدیر، معلم، دانش‌آموز و والدین، برای نحوه کارگیری شاد؛ چگونگی تولید محتوای الکترونیکی؛ فعالیت و حضور در آن آموزشی مدون ندیدند و درخصوص ارتقای صلاحیت حرفه‌ای معلمان در این فضا کاملا بی‌توجهی شد.

با این همه، بی عنایت و اهتمام درخور به حل مشکلات و مسائل بنیادین یادشده، به یکباره از سامانه‌ایبهره‌برداریکردید که تا این لحظه آشکار نیست ماهیت آن سیستم مدیریت یادگیری (ال ام اس) است یا شبکه اجتماعی یا پیام‌رسان؟

درحالیکه نام آن را شبکه گذاشته‌ایداما ویژگی‌هایشبکه اجتماعی را ندارد و البته به ال ام اسهم شباهت کاملی ندارد. لذا مجهول‌الهویه بودن این سامانه، موجب کژکارکردهای متعددی در حوزه تدریس و یادگیری شده است.

شایسته و به‌جاست بدانید عموم مدارس خصوصی هرگز این سامانه را به کار نگرفتند و بسترهایمختلفی را جایگزین کردند و بسیاری از مدارس دولتی هم به سراغ شبکه‌های اجتماعیِ داخلی و خارجی رفتند تا شاید بتوانند در یادگیری و آموزش چاره‌ای بیندیشند.

سامانه‌ایکه شما مدارس دولتی را مجبور و ملزم به استفاده از آن کرده‌اید، حتی در قامت شبکه‌هایاجتماعی کارایی ندارد و خود به بخشی از مشکلات معلمان، دانش‌آموزان و والدین بدل شده است. با تحقیق و مطالعه‌ایساده میتوان دریافت که میزان رضایت معلمان و دانش‌آموزان از شبکه‌هایاجتماعیِ متداول به مراتب بیش از شاد است؛ اما شما همچنان به استفاده از سامانهای پای می‌فشارید که بنابر تجربه معلمان مشکلاتی متعدد دارد و در سنجش با شبکه‌های اجتماعی دارای کارایی بسیار کمتر و کاربری دشوارتری است.

گویی اصرار بر اختراع دوباره چرخ داشته‌اید! و در این راه البته موفقیت زیادی حاصل نشده است.

حال پرسش اینجاست که با وجود این مسائل و کاستیها و اتصال شاد به شبکه اینترنت مانند سایر شبکه‌هایاجتماعی و دسترسی دانش‌آموز به فضای ناامن اینترنت، چه اصرار و الزامی برای استفاده از شاد وجود دارد؟ با عنایت به اینکه بستر انتقالِ داده در شاد، اینترنت است و در حال حاضر امکان اجرای شبکه ملی اطلاعات وجود ندارد، چرا همچنان بر الزام استفاده انحصاری از شاد اصرار دارید؟

افزون بر نکات یادشده، پیشنهاد و راه حل ضربتی شما موجب شد معلمان یکباره کلاس خود را همچون آکواریومی در معرض دید همگان و به‌ویژه والدین و خانواده‌های دانش‌آموزان ببینند.

معلمانی که خود هیچ گونه آشنایی با این فضا ندارند و برای تدریس در این فضا آماده نشده‌اند، اما به یکباره تدریس آنها در این فضای نامأنوس در معرض دید والدین و قضاوت آنها قرار میگیرد و بعضا دانش‌آموزان به خاطر قضاوتهای والدین دچار بدبینی به معلم شده‌اند و اعتمادشان نسبت به معلمان و دانش آنها کاهش یافته است. آیا تا کنون به فشار و استرسی که در این محیط بر معلم وارد شده و میشود فکر کرده‌اید؟

آیا به پیامدهای این آکواریم‌سازی و دخالت‌های غیرحرفه‌ای والدین در تدریس اندیشیده‌اید؟ کدام مفهوم و کدام اصل در یادگیری الکترونیکی میگوید هم معلم و هم دانش‌آموز میتوانند همچون کلاس سنتی ساعتها در کلاس آنلاین باشند و کارایی آنها کاهش نیابد؟

بر اساس کدام اصلِ آموزشی در یادگیری الکترونیکی، ساختار و شیوۀ بسته آموزشِ سنتی را عینا در فضای آنلاین قرار داده‌اید؟ کدام متخصص به شما مجوز داده است تا از یادگیری الکترونیکی همزمان، برای ساعتهای متمادی استفاده کنید؟ آیا در کشورهایی که زیرساخت فنی آنها قطعا از کشور ما بهتر و شناخت و بهرۀ معلمان و دانش‌آموزان آنها ازیادگیری الکترونیکی بیشتر است نیز اینچنین و به یکباره الزام استفاده از یادگیری آنلاین، آن هم از نوع همزمان دیده می‌شود؟

جناب وزیر
شما سامانه‌ایرا به کار گرفته‌ایدکه تنها باعث تشدید مشکلات شده و نتوانسته است مشکل یادگیری و آموزش را در دوران کرونا حل کند.

چنانکه خانواده‌ها را در تهیه سخت‌افزارهای مورد نیاز به زحمت انداخته است و در این راستا،اخبارشگفت و متأثرکننده‌ای از گوشه کنار این کشور شنیده میشود. گفته شده است چندی قبل فرزندی از این مرزوبوم، به خاطر نداشتن گوشی خود را به دار آویخته است! هرچند هنوز صحت و سقم این خبر تایید نشده؛ اما قطعا فردا فرزندان دیگر این کشور، به سبب ضعفها و کاستیهای شاد به یأس و ناامیدی در یادگیری گرفتارخواهند آمد. خوب است بدانید که شاد نه تنها راه حل درست و صحیحی برای این دوران نیست؛ بلکه روح و جسم هزاران دانش‌آموز و حتی معلمان را آزرده و خسته نموده است.

در پایان، به عنوان متخصص این حوزه، به شما توصیه میکنم که مانند بسیاری از نظامهای آموزشی پیشرفته دنیا، تا حد ممکن از یادگیری الکترونیکی حذر کنید و به سمت یادگیری از راه دور حرکت نمایید. اما اگر همچنان بنا به هر دلیلی علاقه‌مند به استفاده از شاد هستید، دست کم یادگیری الکترونیکی ناهمزمان را بیازمایید و مهارت‌ها و آموزشهای لازم را در این باره به معلمان خود ارائه کنید.

انتهای پیام/