نمایش نقاشی عجیب که یک هنرمند زن را دوباره زنده کرد ایسنا

به گزارش ایسنا، پس از گذشت بیش از سه قرن، یکی از نقاشی‌های «ماریا فان استرویک» بالاخره در موزه‌ای در آمستردام به نمایش درآمده است.

«فان استرویک» در قرن هفدهم در میان برجسته‌ترین نقاشان شهر قرار داشت. «ریچل رویش» (Rachel Ruysch) و «ویلم فان آلبست» (Willem van Aelst) از همتایان او بودند و پادشاهان و امپراتوران اروپایی نقاشی‌های طبیعت بی‌جان او را جمع‌آوری می‌کردند.

با گذشت زمان، تغییر سلیقه‌های هنری و نادیده‌ گرفتن زنان در عرصه هنر، شهرت او کم‌رنگ شد. اما این وضعیت ممکن است در حال تغییر باشد؛ چراکه موزه ملی آمستردام در چهارم مارس از اثر تازه خریداری‌شده‌ به نام «طبیعت بی‌جان ونیـتاسVanitas» (حوالی ۱۶۹۰) پرده برداشت و به این ترتیب، پس از موزه مائریتشویس در لاهه، این موزه به دومین موسسه هلندی تبدیل شد که یکی از آثار «فان استرویک» را در اختیار دارد.

در نگاه نخست، این نقاشی نمونه‌ای استاندارد از یک اثر «ونیتاس» است؛ سبکی که بر طبیعت گذرا بودن زندگی تأکید دارد. در این تابلو نقاشی دسته‌ای از گل‌های رز، لاله و زنبق روی یک میز مرمرین قرار گرفته‌اند. در نزدیکی آن، یک جمجمه، دو پرتقال و یک انجیل چرمی دیده می‌شود، اما با دقت بیشتر، معمولی بودن این نقاشی رنگ می‌بازد. یک گل آفتابگردان طوری به سمت جمجمه خم شده که انگار در حال خیره‌شدن به مرگ است. همچنین، یک ابزار چوبی که جذامیان از آن برای هشدار به دیگران درباره‌ی حضور خود استفاده می‌کردند، در تصویر به چشم می‌خورد.

اما شاید ویژگی منحصربه‌فرد این نقاشی، برگه کاغذی نورانی باشد که از لبه‌ی میز آویزان است. این برگه، کلیدی است که تقریباً تمام عناصر نقاشی را از طریق ارجاع به آیات کتاب مقدس توضیح می‌دهد.

«ماریا فان استرویک» زنی عمیقاً مذهبی بود (پدر و پدربزرگش هر دو کشیش بودند) و در این اثر، با نمادهای تصویری، یک خطابه مذهبی ارائه می‌دهد. مخاطبان دیندار به‌طور غریزی پیام‌های مستتر در اثر را درک می‌کردند.

«تاکو دیبیتس»(Taco Dibbits)، مدیر موزه ملی آمستردام، در بیانیه‌ای عنوان کرد: «نقاشی‌های ماریا فان استرویک بسیار نادر هستند، زیرا آثار کمی از او به جا مانده است. ما خوشحالیم که با این نقاشی، می‌توانیم جایگاه شایسته‌ای را که او لایق آن است، به او اختصاص دهیم.»

رسیدن به این نقطه زمان برده است. در سال ۲۰۲۱، موزه ملی آمستردام یک پروژه تحقیقاتی را برای افزایش حضور هنرمندان زن در موزه راه‌اندازی کرد که شامل نمایشگاه‌ها، یک سمپوزیوم سالانه و خرید آثار بود. از جمله خریدهای قبلی این موزه، می‌توان به آثار «Thèrése Schwartze»، پرتره‌نگار هلندی در آستانه قرن بیستم و «Carrie Mae Weems» هنرمند معاصر آمریکایی اشاره کرد.

با وجود تلاش این موزه برای خرید اثری از «فان استرویک» این کار ساده‌ای نبود؛ او در طول عمرش تنها حدود ۳۰ اثر خلق کرد. اما در سال ۲۰۲۳، موزه ملی آمستردام موفق شد «طبیعت بی‌جان ونیـتاس» را به قیمت ۱.۳ میلیون یورو (۱.۴ میلیون دلار) از یک مجموعه‌دار آلمانی خریداری کند؛ مبلغی که در مقایسه با ۱۷۵ میلیون یورو (۱۹۸ میلیون دلار) که دولت هلند برای حفظ نقاشی «پرچمدار»(۱۶۳۶) اثر «رامبرانت» در کشور پرداخت کرد، ناچیز به نظر می‌رسد. با این حال، این نقاشی ونیتاس اثری خارق‌العاده است و تنها یکی از دو نقاشی «ونیـتاس» شناخته‌شده‌ی «فان استرویک» محسوب می‌شود. نقاشی دیگر که توسط امپراتور هابسبورگ، لئوپولد اول خریداری شد، در موزه تاریخ هنر وین نگهداری می‌شود.

پس از خرید، چندین ماه تحقیق و مرمت انجام شد. پژوهشگران موفق شدند با استفاده از اشعه ایکس، اصلاحاتی را که «فان استرویک» در نقاشی اعمال کرده بود، کشف کنند: گل‌ها جابه‌جا شده‌اند، یک ساعت شنی حذف شده و یک مار ناپدید شده است. نتیجه‌ی این بررسی‌ها این بود که این هنرمند سال‌ها روی این نقاشی کار کرده و آن را بارها تغییر داده است. در نهایت، لایه‌های وارنیش زردرنگ و بخش‌هایی از رنگ‌آمیزی‌های قبلی که در مرمت‌های گذشته اضافه شده بودند، پاک شدند.

انتهای پیام