تیتربرتر:جنگنده های برتری هوایی یک سلاح مهم در زرادخانه هرنیروی هواییهستند که به دنبال ایجاد تسلط بر هوا هستند. جنگ جهانی دوم در طول جنگ برای برتری هوایی کل نیروهای هوایی را نبرد کرد:مانند نبرد بریتانیا با سوپر مارین اسپیت فایر. جنگنده های برتری هوایی اغلب برای کشورهایی که نیازی به ایجاد تسلط هوایی ندارند و بیشتر بر بازیگران غیردولتی تمرکز دارند، دارای ارزش کمی هستند. اما این هواپیماها در درگیری بین دولت های بزرگ که برای کنترل هوا با یکدیگر رقابت می کنند بسیار مهم است.

جنگنده های برتری هوایی امروز بیشتر از هواپیماهای جنگنده نسل چهارم تشکیل شده اند که جنگنده های نسل پنجم شروع به ورود به فضای جنگ کرده اند. بسیاری از جنگنده های برتری هوایی مدرن جهان توسط آمریکا، اروپا، روسیه یا چین ساخته و طراحی شده اند. در اینجا همهجت های جنگندهبرتر برتر هوایی جهان رتبه بندی شده اند.

8- F -14 Tomcat - ایالات متحده

051105-F-5480T-005 خلیج فارس (5 نوامبر 2005) Ð یک F-14D Tomcat که به «اسکادران جنگنده سه» (VF-31) اختصاص داده شده است، ماموریتی را بر فراز منطقه خلیج فارس انجام می دهد. VF-31 به Carrier Air Wing Eight (CVW-8) اختصاص داده شده است، که در حال حاضر سوار ناو هواپیمابر کلاس نیمیتز USS Theodore Roosevelt (CVN 71) شده است.

هنگام بازنشستگی در ایالات متحده، حرفه F-14 Tomcat هنوز به طور کامل انجام نشده است. F-14 Tomcat همچنان در نیروی هوایی ایران خدمت می کند.

F-14 Tomcat به دلیل داشتن بال های جارو متغیر مشهور است و هواپیمای اصلی فیلم Top Gun تام کروز بود. آنها از نیروی دریایی ایالات متحده بازنشسته شده و بوئینگ F/A-18E/F Super Hornet با قابلیت بیشتری جایگزین آنها شد.

7- MiG -29 - اتحاد جماهیر شوروی/روسیه

میگ 29 از اوایل دهه 1980 تولید شده و بیش از 1600 هواپیما در آن ساخته شده است. این جنگنده برتری هوایی شوروی یک هواپیمای صادراتی محبوب بوده و حدود 30 کشور در سراسر جهان از آن استفاده می کنند.

MiG-29 تجربه رزمی در نیروی هوایی روسیه، نیروی هوایی اوکراین، نیروی هوایی سوریه و دیگران را تجربه کرده است. امروزه MiG-29 برای انجام وظایف چند منظوره اصلاح شده است و پیشرفته ترین نوع ارتقا یافته MiG-29SMT است.

6- F -15 Eagle - ایالات متحده

F-15 Eagle یکی از اصلی ترین جنگنده های برتری هوایی آمریکا بوده است. اگرچه به اندازه F-22 Raptor پیشرفته یا مخفیانه نیست، اما بسیار ارزان تر است و هنوز در حال تولید است در حالی که F-22 نیست. این هواپیمای جنگنده نسل چهارم بیش از آنکه بتواند در برابر اکثر تهدیدات سراسر جهان برای آسمان مبارزه کند.

F-15 Eagle برای اولین بار در سال 1976 وارد خدمت شد و هنوز هم توسط نیروی هوایی ایالات متحده خریداری می شود. امروزه 1188 عقاب ساخته شده است و یکی از موفق ترین هواپیماهایی است که تاکنون ساخته شده است. همچنین حدود 100 پیروزی بدون هیچ گونه ضرر و زیان (در بیشتر موارد در نیروی هوایی اسرائیل) کسب کرده است.

5- Su -30MKI - اتحاد جماهیر شوروی/روسیه

Su-30MKI یک جنگنده چند منظوره و برتری هوایی است که تحت مجوز در هند ساخته شده است. Su-30MKI در سال 2002 به نیروی هوایی هند معرفی شد و آنها در حال حاضر حدود 272 جنگنده با 12 هواپیمای دیگر سفارش داده اند.

Su-30MKI یک جنگنده دوربرد است که به طور خاص برای نیازهای هند طراحی شده است. همچنین تعدادی از اجزای اسرائیلی و فرانسوی در هواپیما گنجانده شده است و انتظار می رود ستون فقرات نیروی هوایی هند را تشکیل دهد.

4- Typhoon - اروپایی

تایفون که در سال 2003 معرفی شد، جت جنگنده برتری هوایی اروپا است و بیشتر در نیروهای هوایی انگلیس،آلمان،ایتالیاواسپانیامورد استفاده قرار می گیرد. پس از پایان جنگ سرد، اروپایی ها هزینه های نظامی خود را کاهش دادند و Typhoon به عنوان یک جنگنده برتر هوایی در اولویت کمتری قرار گرفت.

حدود 623 تایفون ساخته شده است و این هواپیما بسیار چابک محسوب می شود و در نبردهای سگ هوا به هوا بسیار توانا است.

3- Su-27/Su-35S-اتحاد جماهیر شوروی/روسیه

Su-35S که در سال 2014 معرفی شد، یک جنگنده چند منظوره و برتری هوایی روسیه است که در نیروی هوایی روسیه مورد استفاده قرار می گیرد. Su-35S از جت جنگنده Su-27 به عنوان شکاف توقف توسعه یافت تا خلأ ناشی از تاخیرهای مداوم در برنامه سوء -57 نسل پنجم محاصره شده و گران قیمت روسیه را پر کند.

این نوسازی Su-27 توجه مصر و چین را به خود جلب کرده است؛ هر دو سفارش هواپیما را داده اند. Su-35S همچنین در جریان مداخله روسیه در سوریه شاهد نبردهای فعال بوده است.

2- چنگدو J -20 - چین

J-20 جت جنگنده نسل پنجم چین و یکی از دو جنگنده برتری هوایی نسل پنجم آنها است که امروز در خدمت است. J-20 در سال 2017 معرفی شد و چینی ها قبلاً بیش از 50 فروند از این جت های پیشرفته را ساخته اند.

همچنین سومین نسل پنجم عملیاتی جهان پس از برتری هوایی آمریکا F-22 Raptor و F-35 Lighting II چند منظوره است.

1- F -22 Raptor - ایالات متحده

F-22 Raptor اولین جنگنده عملیاتی نسل پنجم جهان است. F-22 Raptor یک جنگنده اختصاصی برتری هوایی است و بدون شک پیشرفته ترین هواپیمای جنگنده در این نقش در جهان است. به دلیل هزینه زیاد و عدم وجود تهدیدهای خارجی، برنامه لغو شد و از 187 برنامه ریزی شده تنها 187 فروند F-22 خریداری شد.

F-22 Raptor آنقدر پیشرفته و حساس تلقی می شود که ایالات متحده ممنوعیت صادرات این هواپیماهای جنگنده را حفظ کرده است. Raptor اولین بار در سال 2005 معرفی شد و تنها توسط نیروی هوایی ایالات متحده استفاده می شود.

به طور خلاصه، امروزه حدود هشت جنگنده برتر هوایی در جهان وجود دارد که بیشتر آنها توسط آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی یا روسیه ساخته شده اند.

نویسنده: فرید نادری