شیر مادر تضمین‌کننده‌ی رشد و تکامل نوزاد است و حتی می‌تواند تعیین‌کننده‌ی کیفیت مکانیسم‌های دفاعی بدن کودک در سال‌های بعدی زندگی او باشد، بنابراین مؤلفه‌ای اساسی در وضعیت سلامت کودک است.

ترکیبات آغوز و شیر مادر

شیر مادر نه تنها حاوی ریزمغذی‌ها و درشت‌مغذی‌هاست بلکه دارای مقدار زیادی از ایمونوگلوبولین‌هایی است که به کودک منتقل می‌شوند. تغذیه کودک با شیر مادر طی ماه‌های اول زندگی او می‌تواند به میزان چشمگیری ریسک ابتلا به آلرژی‌ها و مشکلات خودایمنی را کاهش دهد. این مسئله تا حدودی به وجود ایمونوگلوبولین‌ها مربوط می‌شود.
آغوز یا همان شیری که اولین بار بعد از زایمان ترشح می‌شود حاوی مقدار زیادی از این ترکیبات بیواکتیو است که خواص مفیدی دارند. در شیر مادر علاوه بر موادی که در بالا گفتیم، سیتوکین‌های بسیار باکیفیت و اسیدهای چرب چندغیراشباع نیز وجود دارند.

فواید تغذیه با شیر مادر برای سیستم دفاعی کودک

سازمان بهداشت جهانی اکیداً توصیه می‌کند که کودک طی شش ماه اول زندگی خود با شیر مادر تغذیه شود. زیرا فواید شیر مادر برای تکمیل سیستم ایمنی بدن او ثابت شده است.

تغذیه با شیر مادر می‌تواند احتمال بیماری‌های خودایمنی را کاهش دهد
همان‌طور که گفتیم آغوز و شیر مادر می‌توانند احتمال بروز مشکلات خودایمنی، مثلاً آلرژی‌ها، در کودک را کاهش دهند. تغذیه کودک با شیر مادر طی اولین سال زندگی او احتمال ابتلا به بیماری‌های مرتبط با نقص عملکرد سیستم ایمنی را در سال‌های بعدی پایین می‌آورد.


کاهش احتمال بیماری‌های عفونی با شیر مادر
تغذیه با شیر مادر می‌تواند احتمال مرگ ناشی از عفونت ریه را طی اولین مرحله از زندگی کودک به میزان زیادی کاهش دهد. کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند به احتمال زیاد از این بیماری‌ها جان سالم به در می‌برند و در برابر ابتلا به انواع بیماری‌های مزمن و پیچیده در سال‌های بعدی زندگی نیز ایمنی بیشتری دارند.

نقش شیر مادر در رشد بهتر سیستم ایمنی در نوزادان نارس
یکی از مشکلات اصلی نوزادان نارس این است که خیلی از سیستم‌های بدنشان رشد کامل نکرده است. در نتیجه این وضعیت می‌تواند عملکرد فیزیولوژی آن‌ها را ضعیف نماید، از این رو ممکن است دچار عوارضی شوند که سلامتی آن‌ها را به خطر می‌اندازد.
در این موارد، تغذیه با شیر مادر اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. شیر مادر می‌تواند عملکرد و کارآمدی سیستم ایمنی کودک نارس را بهبود ببخشد. در نتیجه ریسک ابتلا به مشکلات خودایمنی در کوتاه‌مدت کاهش خواهد یافت.

تغذیه کودک با شیر مادر تا چه سنی توصیه می‌شود؟

این موضوعی است که بحث‌های زیادی پیرامون آن می‌شود. کارشناسان می‌گویند مادران باید طی اولین سال زندگی کودک او را با شیر خود تغذیه کنند تا کودک از تمام فواید آن بهره‌مند شود.
هرچند درست است که تغذیه مکمل را می‌توان بعد از شش‌ماهگی شروع کرد اما بهتر است تغذیه با شیر مادر تا شش ماه بعدی نیز ادامه پیدا کند. اما دیگر متخصصین عقیده دارند کودک بعد از این مدت نیز می‌تواند با شیر مادر تغذیه کند. اما این امکان همیشه وجود ندارد، مثلاً به دلیل احساس ناراحتی که مادر تجربه می‌کند، یا حساس شدن و درد سینه. اگر قرار است شیر خشک را جایگزین شیر مادر کنید، خیلی مهم است که به ترکیبات آن که روی برچسب محصول ذکر شده توجه داشته باشید.
خیلی از شیرخشک‌های موجود در بازار دارای مقدار زیادی قند ساده در ترکیبات خود هستند که برای کودک مضر است. ضمناً باید مطمئن شوید که کودک به اندازه کافی با اسیدهای چرب غیراشباع تغذیه می‌شود.

تغذیه با شیر مادر به رشد و تکامل سیستم ایمنی او کمک می‌کند

تغذیه با شیر مادر، کلید عملکرد مناسب سیستم ایمنی نوزاد است که می‌تواند به میزان زیادی ریسک ابتلا به آلرژی‌ها و آسم و دیگر بیماری‌های مربوط به مشکلات خود ایمنی را کاهش دهد.
ضمناً شیر مادر احتمال بقای کودک را افزایش داده و ریسک ابتلا به پنومونی شدید را پایین می‌آورد. شیر مادر حاوی باکیفیت‌ترین پروتئین، اسیدهای چرب غیراشباع و تمام ویتامین‌هایی است که بدن انسان برای فرایندهای فیزیولوژیکی خود نیاز دارد.
درست است که در مورد اینکه تا چه زمانی باید با شیر مادر کودک را تغذیه کرد اختلاف نظرهایی وجود دارد اما تقریباً تمامی کارشناسان معتقدند کودک حداقل تا یک سالگی باید با شیر مادر تغذیه شود.

---