قطعی بی پرده با رئیس جمهور منتخب، پزشکیان

عصر ایران؛ علیرضا سلطانی (استاد دانشگاه)- جناب آقای پزشکیان ، شما در یکی از حساس ترین ، و سخت ترین شرایط سیاسی ، اجتماعی و اقتصادی ایران و در یکی از رقابتی ترین و متفاوت ترین انتخابات ، به ریاست جمهوری اسلامی ایران انتخاب شده اید. به احتمال قوی در هنگام ثبت نام برای انتخابات و حتی قبل از اعلام اسامی نامزدها از سوی شورای نگهبان، شانسی برای انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهوری برای خود قائل نبودید اما هرچه اسم آن را بگذارید چه شانس و اقبال ، چه تقدیر و چه عقلانیت و اراده آگاهانه مردم، شما الان رئیس جمهوری اسلامی ایران هستید .

به طور قطع می دانید که با توجه به شرایط امروز ایران ، چه مسئولیت سنگین و سختی را بر دوش گرفته اید و چه نگاه ها ، امیدها و انتظارات در ایران و خارج از ایران به شما دوخته شده است.

جناب آقای رئیس جمهور منتخب ، شما از یک طرف مسئول اجرای وظایف تعیین شده رئیس جمهوری در قانون اساسی و رفع مخاطرات و چالش های اجرای آنها هستید و از طرف دیگر مسئول رتق و فتق چالش ها و بحران های انباشت شده و به ارث رسیده از دولتهای قبل می باشید.

به طور قطع می دانید که در مقایسه با دولت های بعد از جنگ ، شما در سخت ترین ، پرچالش ترین و پراضطراب ترین شرایط، مسئولیت اجرایی کشور را بر عهده گرفته اید . شاخص های اقتصادی در پایین ترین سطح ، فقر و شکاف های اجتماعی در بدترین شرایط ، شکاف میان حاکمیت و مردم در بالاترین میزان ، توامندی ها و ظرفیت های توسعه ای در پایین ترین حد و تنش ها و چالش های خارجی هم در بالاترین سطح قرار دارد. در عین حال کشور با چالش های حل نشده بسیاری در حوزه های سیاسی و فرهنگی از جمله حقوق اقلیت ها, حقوق زنان , مساله حجاب و همچین رابطه با آمریکا در حوزه خارجی مواجه است که عدم تعیین تکلیف آنها می تواند کشور را با تلاطم زیادی مواجه کند و بار مسئولیت حل آنها بر دولت شما سنگینی می کند.

آقای پزشکیان به خوبی می دانید که شما با رای تنها 27 درصد واجدان حق رای به این سمت انتخاب شده اید و در واقع حدود 73 درصد واجدان رای به شما رای نداده اند. طبعا شما به عنوان رئیس جمهور باید بیش از آنکه به فکر رای دهندگان به خود باشید ، باید به فکر جذب 73 درصدی باشید که رای نداده اند. رای 27 درصدی شما ، خللی قانونی در مسیر ریاست جمهوری شما نیست اما تداوم بی تفاوتی و قهر 60 درصد مردمی که در مرحله اول پای صندوق رای نیامدند ( که اگر فقط 5 درصد از آنها آمده بودند در مرحله اول پیروز می شدید ) ، یک خطر جدی برای دولت شما و برای آینده کشور و جمهوری اسلامی است .

شما باید در برنامه ریزی کلان دولت خود ، جذب و جلب درصدی هرچه بیشتر از این تحریم کنندگان و بی تفاوتهای اکثریت را در اولویت قرار داده و در فکر آشتی دوباره این اکثریت با نظام سیاسی و حاکمیت باشید . این آشتی طبیعتا با شعار و حرف امکان پذیر نیست چه اینکه دولت های قبل با شعارها و حرف های جذاب تر ، نه تنها توفیقی در پرکردن این شکاف نداشتند بلکه به تشدید آن کمک کردند. جذب اکثریت خاموش و بی تفاوت طبعا در موفقیت دولت در اجرای سیاست های داخلی و مهمتر در حوزه سیاست خارجی آنهم با دولت احتمالی آینده آمریکا بسیار تاثیر گذار خواهد بود .

آقای رئیس جمهور منتخب, حتما می دانید که13/5 میلیون نفری که به رقیب جدی با سیاست ها و برنامه های کاملا متضاد رای دادند ، به لحاظ فکری و ایدئولوژیک از انتخاب شما راضی نیستند و بهتر است بگوییم بسیار ناراحت هستند . بخشی از این 13/5میلیون نفر شاید در گذر زمان و در نتیجه آشنایی بیشتر با خلق و خو و صداقت شما ، همراهی کنند اما واقعیت این است که بخشی مهمی از این طیف که در نگاه سیاسی و ایدئولوژیک خود بسیار مصر و مصمم بوده و بعضا در قالب تشکل های خاص و اتصال به مراکز و عناصر رسمی و غیررسمی قدرت، از قدرت مانور و تاثیرگذاری بالا در روندها و مسائل کشور برخوردارند ، به راحتی با شما و دولت شما کنار نیامده و تلاش خواهند کرد در مسیر برنامه های دولت اخلال ایجاد کنند .

هرچند این واقعیت را نیز نباید از یاد برد که کشور به سطحی از بحران و چالش رسیده که برخی زعمای گروه مذکور نسبت به ادامه این وضعیت ابراز نگرانی کرده و بر ضرورت تغییراتی در ریل حکمرانی کشور برای عبور از بحران ها و چالش ها جهت حفظ حاکمیت و جامعیت نظام سیاسی اذعان دارند.

بر این مبنا می توان امیدوار بود که سطحی از همکاری و شاید اخلال کمتر در روند حکمرانی دولت چهاردم از این گروه ، مشاهده گردد که البته این رفتار نیز مستلزم هوشمندی و مدیریت موثر دولتمردان در همکاری و تعامل با آنها ست .

اما عقل و منطق حکم می کند که نباید به جماعت یا جریانی که با تفکر حجتیه کار می کند و به پایداری در افکار و علقه های خاص ، واپس گرا و متحجرانه اعتقاد دارد، نباید اعتماد کرد و چه بسا برای جلوگیری از نهادینه شدن این تفکر و تاثیرگذاری منفی بر روند رشد و پیشرفت کشور و جامه عمل پوشاندن به شعارهای اعلامی در جریان انتخابات ، مبارزه با آنها ضرورتی اجنتاب ناپذیر باشد.

جناب آقای رئیس جمهور ، خوب می دانید که سالهاست مردم ایران با جریان های غالب سیاسی ایران که به اصولگرا و اصلاح طلب خوانده می شود ، فاصله گرفته و امید خود را برای نقش آفرینی آنها در جهت تامین و تحقق حقوق مردم از دست داده اند .

شرایط به گونه ای شده که طیف های اصیل و ریشه دار این دوجریان اصیل خود نیز از نقش آفرینی مثبت در جهت توسعه و پیشرفت کشور و جلب رضایت مردم ناامید شده و به کنج عزلت و انزوا خزیده و طیف هایی جدیدی با عناوین جدید و پرطمطراقی وارد میدان شده اند اما آنها نیز جز اقلیتی در جذب و جلب اکثریت مردم ناتوان ظاهر شده اند. قهر 60 درصدی با صندوق های رای در انتخابات اخیر و 3 انتخابات پیش از آن به خوبی گویای این امر است.

درست است که شما با کمک و حمایت جریان سیاسی اصلاحات به پیروزی در این انتخابات رسیدید اما بپذیرید حرکت در مدار جریان های سیاسی با توجه به باورهای عمومی ، جز توقف ، اختلاف ، ناکاآرمدی و از دست رفتن زمان، نتیجه ای برای دولت شما نخواهد داشت.

خود و دولتتان را محدود به جریان های سیاسی نکنید و تلاش نماید بر مبنای شعار محوری که در جریان تبلیغات انتخابات به مردم دادید ، کابینه ای جوان و پرتلاش با وزرا و همکارانی متخصص ، کارشناس و باتجربه بدول ملاحظات و پایگاه سیاسی آنها و صرفا بر مبنای تعهد و اعتماد به جنابعالی ، دولت و مردم ، تشکیل دهید.

طیف وسیعی از افرادی که شناسنامه سیاسی مشخصی ندارند اما سرشار از انگیزه ، توانمندی ، نوآوری و خلاقیت می باشند که می توانند بار اصلی عبور کشور از بحران ها و مخاطرات را بر دوش کشند . دولت و بدنه مدیریتی آن را از اقلیتی طماع ، پرافاده و بی خاصیت رها سازید .

گروهی که در دهه های اخیر همواره صاحب منصب و مدیریت بوده اند اما جز رکود و توقف و افزایش فساد نتیجه ای برای کشور نداشتند . بدنه مدیریتی آلوده به سیاسی کاری کشور نیازمند پوست اندازی است. با این کار سرمایه اجتماعی کشور را با بازکردن درهای مدیریتی کشور به روی جوانان ، متخصصان و صاحبان فکر و اندیشه نو ، ارتقا ببخشید . این مهم از اقدامات ماندگار دولت شما خواهد بود .

آقای پزشکیان شما در جریان تبلیغات انتخابات ، صادقانه و مکرر اعلام نمودید برنامه مشخص و مدونی برای اجرا جز برخی سیاست های کلی در برای اصلاح روندها در حوزه فرهنگی ، سیاسی ، مدیریتی و سیاست خارجی ندارید و بر خلاف نامزدهای دیگر که برنامه های جزئی در حوزه های معیشتی و اقتصادی داشتند ( که اتفاقا علی رغم جذاب بودن مانند اعتبار طلا و طرح های معیشتی ، مورد اقبال مردم واقع نشد ) ، بر برنامه هفتم توسعه و سیاست های کلی نظام در حوزه های مختلف به عنوان مبنای کار دولت چهاردهم تاکید کردید.

مردم نیز علی رغم جذابیت برنامه ها و وعده های رقبا در جریان رقابت های انتخاباتی و مناظره ها ، رویکرد شما را ترجیج دادند و شما را انتخاب کردند اما واقعیت این است که کشور با توجه به جمع چالش ها و بحران هایی که با آن دست به گریبان است و انتظارات طبیعی و اولیه مردم برای برخورداری از یک زندگی عادی ، صرف تاکید بر برنامه هفتم و سیاست های کلی نظام ، چرخ مملکت و کشور نمی چرخد.

شما به خوبی می دانید برنامه هفتم توسعه با 2 سال تاخیر و با چه شرایط سخت و طولانی در اختلافات دولت و مجلس ، شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید و اخیرا برای اجرا ابلاغ شد .

جدای از نقدی که به روند برنامه ریزی توسعه ای به شکل سنتی 5 ساله وارد است (که نظام برنامه ریزی توسعه ای ایران همچنان به آن گرفتار است )، برنامه هفتم در زمره ضعیف ترین برنامه های توسعه ای ایران قبل و بعد از انقلاب است . این برنامه فاقد چارچوب راهبردی ، اهداف و رویکردهای عملیاتی و کیفی و الزامات اجرایی است . بخش اعظم برنامه هفتم کپی برداری از برنامه های قبل و تکرار مکررات است و به بازار ، فعالان اقتصادی و کارآفرینان نقشه راه مشخصی برای پیشبرد اهداف توسعه ای نمی دهد.

این برنامه از ابتدا در دولت ناقص و ضعیف متولد شد و این مساله باعث گردید که اختلاف میان دولت و مجلس بر سر محتوا و ساختار برنامه بالا گرفته و بارها این برنامه بین دولت و مجلس رد و بدل گردد و حتی پای شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت هم به ماجرا باز گردد. نهایت بعد از 2 سال متنی به عنوان برنامه مصوب شده که فاقد جهت گیری های مشخص رشد و توسعه کشور است و مبناقرار گرفتن آن برای کشور در این مقطع خاص ، هزینه های زیادی در پی دارد.

درخواست می گردد با شروع به کار دولت ضمن بررسی دقیق و کارشناسی برنامه هفتم ، نقاط قوت و ضعف احصا شده و لایحه ای برای اصلاح ان متناسب با سیاست های کلی دولت چهاردهم به مجلس ارائه گردد.

سیاست های کلی نظام در حوزه های مختلف که در سال های گذشته به تناوب از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده نیز به نظر می رسد به دلیل گذشت زمان و بی توجهی دولت ها ، اثر گذاری خود را از دست داده و لازم است این سیاست ها مورد بازبینی و بازتعریف قرار گیرند تا در صورت مبناقرارگرفتن ، اثربخش و قابل اجرا باشند.

علاوه بر این انتظار است بلافاصله بعد از تشکیل و استقرار دولت چهاردهم ، تیم کارشناسی و سیاستگذاری دولت ، برنامه های عملی و واقعگرایانه برای تعیین نقشه راه حرکتی دولت و بازار و همچنین عناصر و شرکت های خارجی ، تدوین و ارائه نماید. برنامه هایی که با برند دولت چهاردهم همراه باشد.

جناب آقای رئیس جمهور، به خوبی می دانید که سیاست خارجی پاشنه آشیل دولت ها در حوزه های اقتصادی و سیاسی داخلی بوده است .تجربه دو دهه گذشته ایران که مشخصا نشان از سایه سنگین پرونده هسته ای بر مناسبات خارجی و به دنبال آن بر اقتصاد کشور و معیشت مردم دارد، این اجماع را در بین نخبگان ، کارشناسان و دوستداران واقعی ایران ایجاد کرده که زمان برای کوتاه کردن سایه پرونده هسته ای از سر ایران و روابطش با دنیا فرا رسیده است.

حال که تیم عملگرا، دوراندیش و حرفه ای سیاست خارجی به رهبری دکتر ظریف در کنار شما قرار گرفته، با اتخاذ سیاست های عملی، توسعه گرا و بدون شعارپردازی ، گام در مسیر رفع تنش های خارجی و بهبود مناسبات سیاسی و اقتصادی با همه کشورها دنیا با شاخص منافع ملی برداشته و بدون در نظر گرفتن فشارهای داخلی و خارجی ، سیاست خارجی ایران را به مسیر درست ، عقلانی و متناسب با منافع ملی کشور هدایت کنید. این مهمترین و حساس ترین کارکرد دولت چهاردهم است که باید از فرصت آن استفاده کرد.

جناب آقای رئیس جمهور ، ایران فقط محدود به مرزهای سیاسی تعیین شده امروزی نیست ، ایران یک جغرافیای بزرگ فرهنگی ، تمدنی و تاریخی است که متاسفانه در دهه های اخیر این دامنه و گستره جغرافیایی و تاریخی در پرتو ملاحظات و تنگ نظری های خاص سیاسی و ایدئولوژیک مورد فراموشی قرار گرفته و از ایران بزرگ چیز بزرگی باقی نمانده است . جدای از مردمانی که امروزه در جغرافیای رسمی ایران زندگی می کنند ، چشم امید بسیاری از دوستداران ، وابستگان ایران فرهنگی و تمدنی بزرگ به ایران برای بالندگی و زندگی دوباره دوخته شده است . این فرصت را نیز دریابید و به فکر احیای ایران بزرگ باشید.

و نکته پایانی اینکه جناب آقای پزشکیان شما قطعا از شخصیت و ظرفیت بزرگی برخوردار بوده و هستید که مردم به شما اعتماد کرده و به مسند ریاست جمهوری انتخاب نمودند اما بدانید ظرفیت و پشتوانه اصلی شما، اعتماد و حمایتی است که از مردم و رای دهندگان دارید. پس با توکل به خدا و با اعتماد به نفس به تکیه بر ظرفیت کارشناسی کشور در مسیر مدیریت اجرایی قرار گیرد و در این مسیر به پشتوانه مردم تردید و هراسی به خود راه ندهید. مردم به شما برای اصلاح نظام حکمرانی و بهبود شرایط معیشتی امید بسته اند . با صداقت ، شفافیت و عقلانیت امید مردم را محقق کنید.