دوست داشتن خود چیست و چرا باید خودمان را دوست بداریم؟

در این بخش از مجموعهرفتارشناسیحقوق نیوز به بررسی موضوع دوست داشتن خود و راهکارهای تقویت آن پرداخته شده است.

دوست داشتن خود فرآیندی پایان ناپذیر و همیشگی است، اتفاقی است که سرآغازش از درون خود ماست، با محبت کردن به خودمان شروع شده و هرگز تمام نمی‌شود.

برخلاف آنچه که قالب فرهنگ جوامع به انسان می‌آموزد در خصوص اینکه باید موفق باشد، ثروتمند باشد، زیبا باشد، تحصیلات عالی داشته باشد و... تا در زندگی خوشحال و راضی باشد و جایگاهی در میان هم نوعان خود داشته باشد این عشق ورزیدن به خود است که باعث حال خوب، زندگی خوب و احساس خوب خواهد شد.

موضوع علاقه مند بودن به خود یکی از مهم ترین مسائل در بخش روانی هر فردی است. شاید باورش سخت باشد اما باید بدانید که نود درصد از بزهکاری ها و مشکلات روانی افراد به دلیل عدم وجود دوست داشتن خود است. شاید در نگاه اول احمقانه به نظر برسد که کسی خودش را دوست داشته باشد و یا این گونه به نظر برسد که شخصی که خودش را دوست دارد، خودخواه و خودمحور می باشد. باید بگوییم این تصورات و افکار به کلی غلط است. کسی که خودش را دوست دارد خودخواه نیست.

برخی دوست داشتن خود را به معنای خودشیفته بودن می‌دانند در صورتیکه این دو کاملا با هم متفاوت هستند، فرد خودشیفته برخلاف تصور عموم، از عزت نفس پایینی برخوردار است، او تنها احساسی مبتنی بر ارزشمندی دارد و می‌اندیشد از دیگران برتر است، در نتیجه در ارتباطات و برقراری روابط دوستانه و صمیمی بسیار ضعیف عمل می‌کند.

هر چقدر ما خودمان را دوست داشته باشیم و حال‌مان خوب باشد به همان اندازه می‌توانیم این احساس را به دیگران نیز انتقال دهیم و به واسطه آن تاثیرگذاری ما روی آن‌ها بیشتر خواهد شد. هنگامی که شروع به دوست داشتن خود می‌کنیم توانمند و ارزشمند بودن خود را آشکارا حس می‌کنیم، در این زمان چیزی جز ذهن ما و نظر ما نسبت به خودمان تغییر نکرده است، دنیا مثل گذشته است اما خود را در رابطه با آن متفاوت می‌بینیم و به تدریج شکل‌گیری احساسات مثبت در ما تقویت می‌شود.

اکثر انسانها دوست دارند احساسات منفی را از خود دور کنند یا به قولی از افکار منفی رهایی پیدا کنند اما چگونه؟ برای مقابله با این احساسات نیاز به دست کاری ذهنی نیست بلکه آنها باید به موقع شناسایی و احساس شوند، هنگامی که لازم هست دیده شوند و با آغوش باز پذیرفته شوند و هرگز از آن‌ها اجتناب نشود. وقتی مقاومت کنار می‌رود انسان با خود واقعی خویش ارتباط برقرار می‌کند، گویا با رودخانه‌ای در جریان است، این اولین لحظه آگاهانه زندگی است.

راهکارهایی برای دوست داشتن خود

1- خودپذیری برای رسیدن به دوست داشتن خود

قدم اول در دوست داشتن خودپذیری است، پذیرفتن خود به همان صورت که هستیم با تمام ضعف‌ها و کاستی‌ها، با وجود عدم زیبایی‌های ظاهری، با وجود عدم تایید دیگران، با وجود شکست‌ها ، اشتباهات، زمین خوردن‌ها، نه شنیدن‌ها و...، پذیرفتن خود مانند تکیه گاهی جهت برداشتن قدم‌های بعدی به سمت تعالی و صعود به قله موفقیت است. توجه داشته باشید برای افرادی که برای مدت طولانی عادت به سرزنش خود و ایراد گرفتن از خود دارند، این موضوع یک شبه حاصل نخواهد شد بلکه تمرین و پشتکار زیادی نیاز دارد.

2- مراقب خودگویی باشید تا به دوست داشتن خود برسید

قدم دوم که از اهمیت بسیاری برخوردار است این است که مراقب مکالمات خودتان با خودتان باشید ( خودگویی ) همه ما انسان‌ها یک قاضی درونی داریم که بطور مداوم در حال سرزنش ما، محیط و دیگران می‌باشد و از هر فرصتی برای انجام این کار نهایت استفاده را می‌برد. او مولد بیشتر نگرانی‌ها، فشارهای روانی، خشم، ناامیدی، شرم و احساس گناه در ماست، همواره به ما یادآوری می‌کند که بابت آنچه هستیم ارزش دوست داشته شدن را نداریم، در نتیجه باید هوشیار باشیم که این خودگویی‌ها تاثیر ژرفی بر زندگی ما خواهد گذاشت.

3- خودتان را ببخشید تا به دوست داشتن خود برسید

بابت اشتباهات، خودتان را ببخشید و باور داشته باشید که همه انسان‌ها مرتکب خطا می‌شوند، اما این اشتباهات هرگز به معنای اینکه شما ناتوان و بی ارزش هستید نیست، شخصی که به معنای واقعی خود را دوست داشته باشد به هنگام انجام عملی اشتباه با خود همدلی کرده و سعی در بدست آوردن تجربه دارد، در اینجا نکته‌ای که ذکرش اهمیت دارد این است که با خود رو راست باشید هرگز از اینکه پیش خود اعتراف کنید خجالت زده نباشید، برعکس سعی کنید ضعف‌های خود را بررسی کرده و تلاش نمایید خود را بخشیده و در آغوش بگیرید.

4- خود را تشویق کنید تا دوست داشتن خود را تقویت کنید

از تشویق خود هنگام کسب موفقیت‌ها و پیشرفت خود، غافل نشوید، داشتن یک نظام تشویق برای خود از ویژگی بارز افرادی است که خود را به معنای واقعی دوست می‌دارند، این تشویق هرچه که باشد از خرید هدیه‌ای کوچک برای خود گرفته تا ترتیب دادن یک مهمانی بزرگ با دوستان مورد علاقه می‌تواند احساس دوست داشته شدن توسط خود را تقویت کند.

5- مدیتیشن و ذهن آگاهی و تاثیر آن بر دوست داشتن خود

تمرینات مدیتیشن، ذهن آگاهی و تنفس عمیق به شما احساس آرامش واقعی خواهد داد، هر روز حداقل 5-10 دقیقه را به این تمرینات اختصاص دهید، در طبیعت قدم بزنید و به صداهایی که از اطراف به گوش می‌رسد، هوایی که در ریه‌های شما جاری می‌شود، رنگ‌هایی که چشمان شما را نوازش می‌دهد دقت کنید این موارد ذهن شما را از افکار مخرب دور کرده و ذهن آگاهی شما را افزایش می‌دهد.

6- نه گفتن را یاد بگیرید

گفتن کلمه " نه " برای بسیاری از افراد دشوارترین کار ممکن است، اکثر آن‌ها به دلیل نوع تربیت خود مدام به فکر خشنود نگه داشتن دیگران هستند و گاهی از ترس طرد شدن و تنها ماندن تمام سعی خود را می‌کنند تا بقیه را راضی نگه دارند، این کار باعث می‌شود در تنهایی و در افکار خود حس بی ارزشی و بیزاری نسبت به خود پیدا کنند، بنابراین بهتر است از همین امروز نه گفتن را تمرین کنیم.

7- به دنبال تایید گرفتن از دیگران نباشید

مدام به دنبال تایید گرفتن از دیگران نباشید، افرادی که خود را دوست دارند و احساس عزت نفس در آن‌ها قوی است نظرات دیگران را در کمال احترام و شهامت می‌شنوند، اما در نهایت تصمیم گیری با خودشان است، چرا که مطمئن هستند ایرادی که از آن‌ها گرفته می‌شود، انتقادی که می‌شود و یا مخالفت با نظر آن‌ها به معنای بی‌ارزشی و ناتوانی آن‌ها نیست.

8- زمانی را به انجام کار مورد علاقه خود بدهید

در کنار برنامه‌های عادی زندگی، زمانی را به انجام کار مورد علاقه خود اختصاص دهید، تا جایی که امکان دارد در این زمینه برای خود هدف تعیین کنید، دقت کنید کار مورد علاقه کاری است که شما هنگام انجام آن گذر زمان را احساس نمی‌کنید و در واقع در آن جاری می‌شوید.

9- مشخص کردن ارزش‌های خود

ارزش‌های خود را در حوزه‌های مختلف زندگی مشخص کرده و بر اساس این ارزش‌ها برای خود نقشه راه مشخص کنید و برای ماندن و ادامه دادن در این مسیر تعیین اهداف کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت و همچنین اقدامات در جهت رسیدن به این اهداف از اهمیت زیادی برخوردار است.

10- باور کردن توانایی‌های خود

توانایی‌های خود را باور کنید و از ترس فاصله بگیرید، البته این فاصله گرفتن به معنای اجتناب کردن نیست بلکه به معنای دیدن و احساس کردن و پذیرفتن آن و سپس با آگاهی از حضور آن به سمت هدف حرکت کردن است، هنگامی که در انجام کارها به خودتان اعتماد می‌کنید موجب شکوفا شدن بیشتر استعدادهای خود خواهید شد.

11- ورزش کردن و رژیم غذایی سالم

مجموعه‌ای از فعالیت‌ها و عادات سالم را برای شاداب نگه داشتن جسم خود در نظر بگیرید، ورزش منظم را فراموش نکنید، استفاده از رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد غذایی تازه را در برنامه خود بگنجانید چرا که به شما احساس بسیار خوبی خواهد داد.

12- مطالعه داشته باشید

از غذای ذهن خود غافل نشوید، مطالعه مفید در زمینه‌ای که به آن علاقه‌مند هستید همچنین در مواردی که به بالا بردن سطح آگاهی شما از خودتان کمک کند، بسیار موثر خواهد بود.

13- با هر کسی دوست نشوید

نسبت به افرادی که اطراف خود را با آن‌ها شلوغ کرده‌اید آگاهی کافی داشته باشید، شما بیشترین تاثیر را از آن‌ها خواهید پذیرفت.

14- در صورت نیاز از یک مربی کمک بگیرید

هنگامی که به کمک احتیاج دارید تعارف را کنار بگذارید و با خود رو راست باشید، استفاده از یک مربی یا مشاور آگاه می‌تواند سرمایه گذاری خوبی در جهت بالا بردن آگاهی خود و شناخت شما از خودتان باشد.

15- برنامه ریزی داشته و مسولیت پذیر باشید

به خودتان متعهد باشید و سعی کنید برای زندگی خود برنامه ریزی داشته باشید، در واقع تلاش کنید عامل بودن و مسئولیت پذیر بودن را به عنوان یک عادت در زندگی خود پیاده کنید، دقت داشته باشید عدم توانایی در قبول مسئولیت و نداشتن برنامه‌ریزی برای زندگی از شما فردی خوشحال و شاداب نمی‌سازد.

16- مهارت های زندگی کردن را بیاموزید

سعی کنید مهارت‌های زندگی کردن را بیاموزید، مواردی چون، خودآگاهی، ارتباط موثر، روابط بین فردی، همدلی، تفکر خلاق، مقابله با استرس، انعطاف پذیری و دور اندیشی، برای رویارویی با مسائل زندگی دارای اهمیت بسیار می‌باشد. داشتن این مهارت‌ها باعث ایجاد حس توانمندی و ارزشمندی در ما شده و در نهایت باعث خوشحالی و حس خوب ما نسبت به خودمان خواهد شد.

17- شکر گذار باشید

شکرگزاری را فراموش نکنید، هر روز خداوند را بابت نعمات فراوانی که به شما ارزانی داشته شاکر باشید، نوشتن این شکرگزاری حس قدرشناسی را در شما تقویت خواهد کرد.

18- برای آزادی مشتاق باشید

نفس بکشید، ریلکس باشید و رها کنید. هیچ وقت نمی توانید تصویر کامل را ببینید. نمی دانید هر چیزی چـه هدفی بـه دنبال دارد. با فکر نکردن و آرزو نکردن این کـه کاش آدم‌ها و اتفاقات طور دیگری در زندگیتان بودند، از جنگیدن علیه خودتان دست بکشید. برنامه شـما ممکن اسـت از قصد و نیت روحتان متفاوت باشد.

19- با خودتان صبوری کنید

عجله و ترس را کنار بگذارید. آرام باشید و بـه خودتان اعتماد کنید. تلاش کنید و مطمئن باشید دنیا پاداشتان را خواهد داد.

20- تردیدها و عدم قطعیت‌ ها را بپذیرید

رنج کشیدن از زندگی‌ کردن در غم گذشته یا ترس از آینده ناشی می شود. توجهتان رابه زمان حال معطوف کنید و آرامش داشته باشید.

21- مراقب نادیده گرفتن خود باشید

مراقب انتخاب‌هایتان باشید. چندین بار در طول روز از خودتان بپرسید، «آیا این انتخاب بـه مـن ارزش میدهد؟» تجسم کنید کـه اگر ارزش خودتان را باور داشتید زندگیتان چـه شکلی می گرفت. زندگیتان رابه دوست داشتن خودتان اختصاص دهید. این باید مهم ترین اتفاق زندگیتان باشد.