مادرانگی به سبک یاس نبی گفتگویی درباره تربیت صحیح فرزند شهرآرانیوز

به گزارششهرآرانیوز؛ این روز‌ها که تربیت فرزند یکی از دغدغه‌های نه‌فقط خانواده‌ها بلکه برنامه‌ریزان فرهنگی‌اجتماعی محسوب می‌شود، نیاز به الگویی کاربردی که امتحان خود را پس داده است و می‌تواند به‌آسانی اجرا شود و اثرگذار هم باشد، بیش از هر زمان احساس می‌شود؛ الگویی که ابعاد مختلف تربیتی را در نظر دارد و درکنار رشد دنیایی، پرورش معنوی فرزندان را هم تأمین می‌کند؛ مثل مادرانگی‌های حضرت زهرا (س). در گفتگو با دکتر ندا حکمت‌نیا، رئیس اداره تبلیغ در رسانه‌ها و فضای مجازی جامعه‌الزهرا (س)، به ابعادی از آن الگو پرداخته‌ایم.

فرزند با ادب، ولایت‌پذیر می‌شود

فرزندی که با ادب تربیت شده و ادب به‌عنوان یک زینت برجسته اخلاقی در وجودش نهادینه شده باشد، با ورود به سطوح مختلف اجتماعی و در موقعیت‌های مختلف، ولایت‌پذیر خواهد بود. مهم آنکه این ولایت‌پذیری از والدین، معلم و استاد و به‌طورکلی مقام بزرگ‌تر برای انسان، آرامش درونی به ارمغان می‌آورد. از منظر روان‌شناسی نیز انسانی که ولایت‌پذیر است، جایگاه و نقش خود را درست تشخیص می‌دهد و در آن موفق عمل می‌کند.

ادب؛ شاه‌بیت تربیت فرزند

حضرت زهرا (س) درمیان همه اصول تربیتی برای رشد و بالندگی و ارتباط با فرزند، ادب را اساس و محور قرار داده‌اند و به قدری بر این اصل تأکید و اهتمام می‌کردند که در سیره امام‌حسن (ع)، امام‌حسین (ع) و زینب کبری (س) این محور بودن ادب کاملا مشهود است و خود را نشان می‌دهد؛ این تأکید و تمرکز بر ادب، برای آن بود که خروجی خود را در ولایت‌پذیریِ فرزندان نشان داد.

به ارث گذاشتن روحیه ایثار

در آموزه‌های فاطمی برای فرزندان، تواضع و خدمت به مردم، جایگاهی مهم دارد و جزو اصول زیربنایی محسوب می‌شود. علاوه‌بر این، حضرت تلاش می‌کردند ایثار و فداکاری را هم به فرزندان یاد بدهند و در وجودشان نهادینه کنند؛ چنان‌که خود این‌گونه بودند و حتی در نماز و دعاها، دیگران را بر خود مقدم می‌داشتند. همین روحیه بر فرزندان ایشان هم اثر گذاشت و باعث آن کرامت‌ها و بخشش‌های حسنی و قیام حسینی شد.

فرزندان تاریخ‌ساز

خروجی آن ادب خاص، در ولایت‌پذیریِ امام‌حسن (ع) و امام‌حسین (ع) بروز و ظهور یافته و تاریخ‌ساز شده است. انسانی که در مسیر ولایت، حرکت و همه اعمال و رفتار خود را در سبک زندگی ایمانی تعریف کند، گویی همه توجهش معطوف خداست. او در اوج ولایت‌پذیری قرار می‌گیرد و همین، انسان را تا جایی رشد می‌دهد که تاریخ‌ساز می‌شود. این ادب و ولایت‌پذیری در وجود زهرای‌مرضیه (س) در اوج قرار داشت و تنها چنین مادری، می‌تواند فرزندانی آن‌چنان اثرگذار و تاریخ‌ساز تربیت کند.

آموختن تقوا به بچه‌ها

از دیگر ویژگی‌های برجسته در مادرانگی‌های حضرت زهرا (س) که نقطه قوت ارتباط با فرزندان و تربیت آنها محسوب می‌شود، تقوا و پرهیزکاری است؛ چنان‌که آن بانوی بزرگوار خود به انجام اصول و احکام دین، بسیار پایبند بودند و در تربیت فرزند هم مراقبت می‌کردند تا آنها نیز اهل تقوا و رعایت باشند. این تأکید هم برای آن بود که بچه‌ها در سایه تقواست که رشد معنوی می‌یابند.

آموزش با زبان قصه

تعهد حضرت فاطمه‌زهرا (س) به تعالیم انسانی، باعث شد که این تعالیم راهنمای مهمی در تربیت فرزندانشان باشد، لذا ایشان در عین اینکه خود الگوی برتر اخلاقی بودند، کوشیدند در عین تعهد به اصول و ارزش‌ها، فرزندانشان را هم به این مسیر سوق دهند. آنچه از سیره فاطمی برمی‌آید، این است که در صورت بروز خطا و اشتباه از سوی بچه‌ها، در صدد اصلاح و آموزش آنها برمی‌آمدند و از داستان و قصه کمک می‌گرفتند و آموزه‌ها را به زبان قصه که برای بچه باورپذیرتر است، بیان می‌کردند.

تحقق خانواده تراز

اگر بخواهیم عصاره‌ای از مادرانگی‌های حضرت زهرا (س) را مرور کنیم و از آن الگو بگیریم، باید بگوییم محبت بدون قیدوشرط به فرزندان، تقوا و پرهیزکاری و تعهد به اصول دینی، پایبندی به ارزش‌های اخلاقی، عدالت و انصاف در تعامل با دیگران، تعلیم و تربیت، خدمت و فداکاری، ایثار و بخشش و... از نقاط عطفی است که بانوی بزرگوار اسلام در ارتباط با فرزندان و تربیت آنها رعایت می‌کردند و این میراثی است که ایشان به‌عنوان مادر الگو و تراز برای ما به یادگار گذاشتند و الهام از این الگو و اجرای آن در امروزِ تاریخ، آورده‌هایی بی‌نظیر و اثرگذار برای تحقق خانواده تراز دارد.

۲ نکته طلایی در تربیت فرزند

دو نکته در تربیت فرزند بسیار مهم است که مادران باید به آن توجه کنند؛ یکی ادب که انسان را در خانواده و جامعه، مؤدب به اخلاق کرده، به‌تدریج او را آراسته به ادب حضور خدای متعال می‌کند. اینجاست که فرزند می‌تواند در جایگاه تاریخ‌سازی و تراز قرار بگیرد و همه وجود خود را در راه خدا بذل کند؛ چنان‌که در سیره امام‌حسن (ع) و امام‌حسین (ع) مشخص است و همه رفتار‌های آنها ریشه در ادب حضور داشت.

ابراز محبت‌های مادرانه در بالاترین سطح

از دیگر نکات برجسته مادرانگی‌های فاطمی و تربیت فرزند در سیره حضرت زهرای‌مرضیه (س)، آن است که ایشان یک الگوی اخلاقی برای فرزندان خود بودند و هرآنچه به بچه‌ها می‌گفتند، خود هم به آن عمل می‌کردند؛ برای مثال ادب در سیره فاطمی، نمودی بارز داشت. همچنین ایشان با محبت و مهربانی، احساسات خود را به فرزندان بروز می‌دادند؛ چون فرزندی که محبت سرشار را از مادر و در محیط خانه دریافت کند، خود لبریز از عشق و نمونه‌ای عالی از مهرورزی می‌شود و در سایه این مهربانی، شخصیتی متعالی در او شکل می‌گیرد و به‌تدریج محبت خدا هم در وجود او جای می‌گیرد و این محبت، زندگی وی را دستخوش تحولات مثبت می‌کند.