چرا برخی افراد همیشه احساس گرسنگی می‌کنند

به نظر می‌رسد فعل و انفعال قند خون و اشتها، پیچیده‌تر از آن باشد که دانشمندان فکر می‌کردند. پژوهشی جدید نشان می‌دهد که سطح گلوکز خون حتی چند ساعت پس از خوردن غذا می‌تواند تأثیر قوی روی گرسنگی افراد در ساعات بعدی روز داشته باشد.

به گزارشساینس الرتوبر اساس یافته‌های جدید، برخی افراد مستعد تجربه‌ی افت قند تا چهار ساعت پس از خوردن آخرین وعده‌ی غذایی خود هستند و این پاسخ گلیسمی با تأخیر به سطح گلوکز پس از غذا، شاخص دقیق‌تری از اشتها (و مصرف انرژی) است.سارا بری، دانشمند علوم تغذیه از دانشگاه کینگز لندن، می‌گوید:

مدت‌ها تصور می‌شد سطوح قند خون نقش مهمی در کنترل گرسنگی داشته باشد؛ اما نتایج مطالعات گذشته قطعی نبوده است. ما نشان داده‌ایم که افت قند پیش‌بینی‌کننده بهتری از گرسنگی و مصرف کالریِ پس‌ از‌ آن، نسبت‌ به پاسخ اوج قند خونی است که پس از خوردن غذا رخ می‌دهد. این نتایج نحوه‌ی تفکر ما را در مورد ارتباط سطح قند خون و غذایی که می‌خوریم، تغییر می‌دهد.

در مطالعه‌ی جدید، پژوهشگران از داده‌های پروژه‌ی در حال انجام PREDICT استفاده کردند که شامل چندین دانشگاه در سراسر جهان می‌شود. آن‌ها پاسخ‌های قند خون و شاخص‌های دیگر ۱۰۷۰ شرکت‌کننده در بریتانیا و آمریکا را که صبحانه‌های همسان‌شده‌ای می‌خوردند، به مدت سه ساعت پس‌از‌آن غذایی نمی‌خوردند و سپس وعده‌های غذایی خود را آزادانه انتخاب می‌کردند، بررسی کردند. طی این رژیم که دو هفته طول کشید، شرکت‌کنندگان به‌طور پیوسته دستگاه‌های نظارت بر قند خون را می‌پوشیدند که سطوح قند خون آن‌ها را در کل دوره‌ی مطالعه پیگیری می‌کرد. علاوه‌ بر‌ این، شرکت‌کنندگان زمان و نوع غذایی که می‌خوردند، در برنامه‌ای روی تلفن همراه خود ثبت و سطوح احساس گرسنگی در طول روز را نیز گزارش می‌کردند.

این مجموعه داده که درنهایت شامل اطلاعات ده‌ها هزار وعده‌ی غذایی صرف‌شده به‌ وسیله‌ی گروه مورد مطالعه بود، نشان داد افت قندی که برخی افراد ساعت‌ها پس از غذا خوردن آن را تجربه می‌کردند، به‌طور معناداری با سطوح اشتها و مصرف انرژی در افراد سالم تحت شرایطی که می‌توان به‌طور کلی آن را شرایط دنیای واقعی در نظر گرفت، مرتبط بود.آنا والدز،نویسنده‌ی ارشد مطالعه از دانشگاه ناتینگهام، می‌گوید: «چیزی که ما کشف کردیم، آن است که نرخ افت قند پس از خوردن غذا چنان تأثیر زیادی روی گرسنگی و اشتها می‌گذارد که پتانسیل بالایی برای کمک به مردم برای درک و کنترل وزن و سلامت بلندمدت آن‌ها دارد.»

به گفته‌ی پژوهشگران، ارتباط سطح گلوکز خون و اشتها از دهه‌ی ۱۹۵۰ شناخته شده است؛ اما به علت شواهد متناقض در مورد این موضوع که چگونه فراهمی قند خون، احساس گرسنگی را سرکوب می‌کند، این موضوع چندان مورد توجه دانشمندان قرار نگرفت. بیشتر پژوهش‌های کنونی روی نقش سیگنال‌های شیمیایی مانند پروتئین لپتین و دیگر هورمون‌های گرسنگی تمرکز دارد.

اما پژوهشگران مطالعه‌ی جدید می‌گوید هنوز گلوکز بسیار مرتبط و قابل استناد است و نتایج نشان می‌دهد افرادی که افت زیادی در قند خون نشان می‌دادند، ۹ درصد افزایش در اشتهای بیشتری تجربه می‌کردند. علاوه بر این، این افراد وعده‌های غذایی بعدی خود را تقریبا نیم ساعت زودتر می‌خوردند و درنهایت نسبت‌ به افرادی که کاهش اندکی در سطح گلوکز داشتند، در طول روز بیش از ۳۰۰ کالری بیشتر مصرف می‌کردند. علاوه بر‌ این، این افت قند که پایین‌ترین نقطه‌ی آن حدود سه ساعت پس از وعده‌ی غذای قبلی رخ می‌داد، به اندازه‌ی گرسنگی گزارش‌شده از سوی شرکت‌کنندگان، پیش‌بینی‌کننده‌ی خوبی برای مصرف انرژی بعدی بود.

پژوهشگران به تعدادی از محدودیت‌های مطالعه‌ی خود اذعان دارند (ازجمله نتایج مبتنی‌ بر گزارش خود افراد و این واقعیت که هورمون‌های اشتها در آزمایش اندازه‌گیری نشد)؛ اما می‌گویند نتایج آن‌ها شاهدی کمّی برای ارتباط دینامیک گلوکز و اشتها و مصرف انرژی ارائه می‌دهد. این بینش می‌تواند به بسیاری از افراد کمک کند که درک بهتری از آنچه گرسنگی آن‌ها را هدایت می‌کند، به دست آوردند و به‌طور بالقوه کاری در مورد آن انجام بدهند که موجب تغییر در زندگی‌شان شود. والدز می‌گوید: «بسیاری از افراد برای کاهش وزن و پیشگیری از افزایش آن تلاش بسیاری می‌کنند و فقط چند صد کالری اضافی در هر روز می‌تواند طی یک سال چندین پوند به وزن آن‌ها اضافه کند.»

این یافته‌ها در مجله‌یNature Metabolismگزارش شده است.