مجموعه:بیماری ها و راه درمان

اختلال در كار غده تیروئید بیماری مرموزی است كه شاید بسیاری از افراد گرفتار آن باشند اما آشنایی نداشتن با علائم و درمان دیر هنگام، ممكن است مشكلات بزرگی در پی داشته باشد.

تیروئید غده‌ای كوچك در قسمت میانی و جلوی گردن است كه با ترشح هورمون، انرژی را به سلول‌های بدن منتقل می‌كند.وقتی غده تیروئید خوب عمل نکند، می‌تواند بر سلامتی افراد اثر بگذارد و موجب چاقی، لاغری، بیماری‌های قلبی، افسردگی، اضطراب، ریزش مو، ناباروری و كاهش سطح انرژی بدن شود.

بیشتر اختلالات تیروئید مانند پركاری یا كم‌كاری مربوط به بیماری‌های خود ایمنی است. در بیماری خود ایمنی شرایطی ایجاد می‌شود كه بدن توانایی خود در تشخیص بین بافت‌های بدن و آنتی ژن‌های غیر خودی را از دست می‌دهد. به همین علت سیستم ایمنی علیه بافت‌های خودی، پادتن می‌سازد و اشتباهاً به آن‌ها حمله می‌كند.

اگر غده تیروئید كمتر از حد طبیعی فعالیت كند، دیگر نمی‌تواند هورمون كافی تولید كند و به این حالت كم كاری تیروئید گفته می‌شود؛ اما برعكس آن، یعنی فعالیت بیش از اندازه غده تیروئید و تولید زیاد هورمون، موجب ابتلا به نوع پركار تیروئید می‌شود.

خستگی و فرسودگی، مشكل در تمركز و فعالیت‌های مغزی، افزایش وزن بدون علت، احساس سرما به ویژه در انتهای دست و پا از علایم تیروئید كم كار است و تیروئید پركار موجب عصبی شدن، افزایش تعریق، لرزش دست‌ها، اضطراب و اختلال حواس، تپش قلب و كاهش وزن باوجود افزایش اشتها می‌شود.

علت جلوآمدن کره چشم
بیماری چشمی اگزوفتالمی هم یكی از مشكلاتی است كه در پی اختلال در فعالیت غده تیروئید اتفاق می‌افتد و بیشتر در افراد مبتلا به تیروئید پركار دیده می‌شود اما در كم كاری تیروئید هم دیده می‌شود.

برای شناخت بیشتر از این بیماری و اطلاع از روش‌های درمان آن با دكتر علی صادقی طاری جراح و متخصص بیماری‌های چشم و فوق تخصص جراحی ترمیمی و حدقه گفت‌و‌گو كردیم.

وی می‌گوید: اگزوفتالمی حالتی است که در آن کره چشم نسبت به حالت طبیعی خود مقداری جلوتر می‌آید كه وجود غده در حدقه چشم هم می‌تواند علت آن باشد اما یکی از مهمترین علل به‌وجود آورنده اگزوفتالمی، اختلال تیروئید است.

این بیماری یك واكنش ایمنی متقاطع بین غده تیروئید و چشم است. به همین علت نسوج پشت كره چشم ورم می‌كند و جمع شدن گلبول‌های خونی پشت چشم، به تجمع ماده پلی ساكارید منجر می‌شود. سپس عضلات خارج چشمی ضخیم شده و در نهایت موجب ایجاد بافت فیبروز در كاسه چشم می‌شود.

این مشكل برای افرادی كه ظاهراً تیروئید آن‌ها طبیعی است هم پیش می‌آید كه در این صورت باید آزمایش‌های ایمنی انجام دهند. بهترین راه برای تشخیص اگزوفتالمی انجام سی‌تی‌اسكن و ام‌آر‌آی است.

راهی ساده برای پیشگیری و درمان
صادقی می‌افزاید: اگزوفتالمی كاملاً درمان پذیر است اما برای مداوای این بیماری چشمی، نخست لازم است مراحل درمان بیماری اصلی، یعنی مشكل تیروئید انجام شود. اختلال تیروئید بیماری مزمنی است كه باید زیر نظر متخصص غدد كنترل شود.

در مرحله نخست ابتلا به اگزوفتالمی، پلك و چشم‌ها قرمز و متورم می‌شود كه با سوزش چشم و ریزش اشك همراه است و با تجویز داروهای كورتونی قابل درمان است و چشم به حالت اولیه خود بازمی‌گردد.

اگزوفتالمی در مراحل پیشرفته گاه موجب جلو آمدن نامتقارن یكی از چشم‌ها می‌شود و ممكن است به مرور زمان چشم دوم هم درگیر شود. همچنین در اثر این بیماری ممكن است پوشش پلك روی قرنیه كافی نبوده و منجر به خشكی وزخم قرنیهشود و بینایی در خطر قرار گیرد و یا بر اثر فشار عضلات ضخیم شده بر عصب چشم، بینایی در معرض تهدید قرار گیرد. ضمن این‌كه افزایش فشار داخل چشم نیز در این بیماران مزید علت می‌شود. بعضی بیماران هم بر اثر ضخیم و فیبروزه شدن عضلات خارج چشمی مبتلا به دوبینی می‌شوند كه این مشكلات در بعضی موارد با درمان دارویی و در بیشتر موارد با جراحی برطرف می‌شود.

اضطراب و استرس، مصرف سیگار و خستگی، عوارض این بیماری چشمی را تشدید می‌كند و معمولاً به بیماران توصیه می‌كنیم خواب كافی داشته باشند، سیگار نكشند و عوامل تشدید كننده استرس را از زندگی خود حذف كنند. در این مرحله گاه به بیماران پیشنهاد می‌كنیم كه به روانپزشك مراجعه كنند. بهتر است افرادی كه علایم اگزوفتالمی را در خود مشاهده می‌كنند به چشم پزشكان یا متخصصان كاسه چشم مراجعه كنند.

منبع:salamatnews.com