طنین همتی|شهرآرانیوز،«آیا به متکدیان کمک نقدی کنیم؟» این سؤالی است که برای همه ما پیش آمده است. بیشتر ما شهروندان در روبه‌روشدن با متکدی‌ها بر سر چهارراه‌ها و خیابان‌ها دلمان به رحم می‌آید و به آن‌ها کمک می‌کنیم.
افزایش هزینه‌های زندگی باعث شده است متکدیان در شهر نسبت به سال‌های گذشته بیشتر شوند که مسلما نیازمند توجه سازمان‌های مربوط است. کمک نقدی به نیازمند حرکت پسندیده‌ای در اوضاع کنونی است، اما این کمک‌ها باعث می‌شود فرهنگ کار زیر سؤال برود. خرید از دست‌فروش‌ها هم پسندیده‌تر از این است که به افرادی کمک کنیم که صرفا گدایی می‌کنند.
بنا به اظهارنظر روان‌شناسان، دلایل متعددی را می‌توان در شکل‌گیری تکدی‌گری مؤثر دانست که اصلی‌ترین آن کسب درآمد از روش‌های بدون دردسر است، زیرا طبق تحقیقات، بسیاری از متکدیان از نظر مالی با مشکل چندانی روبه‌رو نیستند، بلکه فقط به‌دلیل کسب درآمد بدون دردسر و زحمت به این کار روی می‌آورند.
نداشتن سرپرست یا بدسرپرست‌بودن را می‌توان از دیگر دلایل گرایش افراد به تکدی‌گری بیان کرد، زیرا امروزه بسیاری از خانواده‌هایی که بی‌سرپرست یا بدسرپرست هستند و بنا به‌دلایلی مثل اعتیاد و ازکارافتادگی سرپرست مناسبی ندارند، نمی‌توانند به‌راحتی زیرپوشش سازمان‌های کمک‌کننده مانند بهزیستی قرار بگیرند و برای اثبات این مهم باید زمانی طولانی صرف کنند. همان‌ها هم در صورت تأیید سازمان فقط از کمک ناچیزی برخوردار می‌شوند که به‌حتم کفاف هزینه‌های زندگی آن‌ها را نمی‌دهد.
از این رو، گاه دیده شده است که خانواده برای تأمین هزینه‌هایش مجبور است کودکش را به تکدی‌گری وادارد یا اینکه کودک را برای تکدی‌گری به برخی افراد اجاره دهد. البته طبق آمار، این‌گونه متکدیان چندان زیاد نیستند که علت روی‌آوردن این افراد به تکدی‌گری را هم می‌توان در ضعیف‌عمل‌کردن دولت برای حمایت از افراد نیازمند جست‌وجو کرد.
برخی متکدیان سالمند هستند، زیرا امروزه حمایت مالی چندانی از افراد سالمند نمی‌شود و تعداد این افراد با افزایش‌یافتن هزینه‌هایشان نیز زیاد شده است. در نتیجه آن‌ها مجبورند در خیابان‌ها و سر چهارراه‌ها تکدی‌گری کنند که این خودش می‌تواند چهره نامناسبی از کشور به دیگران نشان دهد.

متکدیان برای دریافت پول درشت به مغازه‌ها مراجعه می‌کنند

علی مسلمان، جامعه‌شناس، دراین‌باره در گفت‌وگو با شهرآرانیوز اظهار کرد: مسلما کمک نقدی به متکدی کار درستی نیست. گاهی دیده شده است که متکدیان برای دریافت پول درشت به مغازه‌های اطراف حرم مراجعه می‌کنند. حتی دیده شده است در چند ساعت پول زیادی از طریق گدایی جمع‌آوری کرده‌اند. کمک نقدی مردم از سر ترحم و دل‌سوزی، «فرهنگ کار» را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و به‌نحوی به گداپروری منجر می‌شود.
به‌گفته این جامعه‌شناس، تشکیل گروه‌های مردم‌نهاد که هزینه تشکیلاتی ندارند و با شناسایی نیازمند واقعی کمک‌های غیرنقدی می‌کنند، بسیار پسندیده است. تجربه نشان داده عملکرد این گروه‌های مردم‌نهاد و خودجوش در جامعه بسیار موفق بوده است. اگر بتوان این اشخاص را توانمند کرد تا با حمایت سازمان‌های مربوط حرفه‌ای یاد بگیرند و از این طریق درآمد کسب کنند، در بلندمدت اقدام شایسته‌ای خواهد بود. به‌نحوی‌که نیازمند دیگر به کمک‌های مردمی محتاج نباشد و با قطع‌شدن کمک‌ها، بتواند از پس هزینه‌هایشان بربیاد.
وی با اشاره به اینکه اوضاع بد اقتصادی باعث شده است خیلی از افراد نیازمند به این روش امرارمعاش کنند و اگر قبلا این کار برایشان نابهنجار بود، الان مجبور به هنجارشکنی شده‌اند، گفت: اینکه گفته می‌شود دست‌فروشی بهتر از تکدی‌گری است هم جای بحث دارد و مشکلات خودش را دارد. بهترین اقدام این است که سازمان‌های مردم‌نهاد و سازمان‌هایی مثل کمیته امداد و شهرداری این افراد را شناسایی و از نیازمند واقعی حمایت کنند.

اگر مشکلات ریشه‌ای حل شود، این نابهنجاری‌ها خودبه‌خود کم‌رنگ می‌شود

دکتر خدیوی، مدرس و جامعه‌شناس، درباره درست‌بودن کمک نقدی به متکدیان گفت: متأسفانه اوضاع اقتصادی کشور به افزایش تکدی‌گر در چند سال گذشته دامن زده است. در کشور از پیشنهادهای جامعه‌شناسان و حتی اقتصاددانان در اداره کشور استفاده نمی‌شود. در جامعه دانشگاهی هزار طرح و ایده برای کنترل ناهنجاری‌های اجتماعی داده شده، اما هیچ‌کدام عملیاتی نشده است. این معضل ریشه‌ای است و اگر این مشکلات حل شود، خودبه‌خود ناهنجاری‌هایی که در جامعه در این چند سال افزایش یافته است، رفع می‌شود.

مهارت‌آموزی به متکدیان در مشهد

دکتر محمدابراهیم حسینیان، رئیس اداره آسیب‌دیدگان اجتماعی سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری مشهد، درباره اقدامات انجام‌شده برای کنترل تکدی‌گری در شهر گفت: درباره تکدی‌گری مصوبه شورای اداری سال ۱۳۷۸ برای شهر‌های مراکز استان‌ها لازم‌الاجراست. به همین دلیل، مجتمعی اردوگاهی ایجاد شده که تأمین نیاز و تجهیز آن با شهرداری و بهره‌برداری از آن به‌عهده فرمانداری است. مدیر مجتمع را فرماندار انتخاب می‌کند و شهرداری با کمک نیروی انتظامی با ۱۳ دستگاه ون که در اختیار عوامل مربوط است و ۲ دستگاه ون کودکان کار را از شهر جمع و آن‌ها را به این مجتمع منتقل می‌کند.

به گفته حسینیان در مجتمع اردوگاهی مراحل ساماندهی طبق مصوبه شورای عالی اداری انجام می‌شود و متکدیان به ارگان‌های مربوط تحویل داده می‌شوند. از امسال قرار است دوره توانمند سازی ۳ ماه در مجتمع اردوگاهی راه‌اندازی شود و متکدیان که استعداد توانمند شدن دارند در جهت بازگشت به جامعه توانمند شوند.
وی ادامه داد: این دوره توانمندسازی در سه ماه آخر سال و سال ۱۴۰۱ به صورت پایلوت در مجتمع مشهد اجرا و اگر موفق بود به کل کشور مدل‌سازی می‌شود.

در همین راستا، ما در ۹ رشته تخصصی آموزش‌های حرفه‌ای مانند کارواش، جوشکاری در و پنجره، آموزش بنایی، خیاطی، طراحی دوخت، آرایشگری مردانه و زنانه، نهضت سوادآموزی و مبانی رایانه و ۲۰ مهارت عمومی ارائه خواهیم داد که این ۲۰ مهارت عمومی، مهارت‌های لازم برای زندگی و تاب‌آوری در جامعه است. ان‌شاءا... با آموزش این رشته‌های تخصصی و عمومی در این ۳ ماه و باتوجه‌به استعداد افراد بتوانیم آن‌ها را توانمند کنیم.

به‌گزارش شهرآرانیوز،عمده‌ترین شیوه‌های تکدی‌گری در گوشه‌وکنار شهر و سر چهارراه‌ها، تظاهر به نقص عضو، جلب توجه عمومی با خواباندن کودکان در معابر، پوشیدن لباس‌های مندرس، تظاهر به نیاز مالی با ارائه نسخه پزشکی و... است. در آیات الهی و روایت‌های گفته‌شده معصومان(ع) با وجود تأکید بر صدقه و اکرام فقیران، نشانه‌های محکمی از مذموم‌بودن تکدی‌گری وجود دارد، به‌گونه‌ای که گفته شده صدقه برای سائل حرام است. کمک‌نکردن به متکدیان به‌عنوان اولین راهکار مقابله با این پدیده همواره به شهروندان توصیه می‌شود، اما بدیهی است که این رویکرد نباید به رفتار خشونت‌آمیز و بدرفتاری با متکدی ختم شود، زیرا برخورد خشونت‌آمیز با این افراد بدون ازبین‌بردن عوامل و علل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نه‌تنها باعث ریشه‌کن‌شدن این معضل نمی‌شود که ممکن است خودش به افزایش بحران دامن بزند و حتی موجب آزار، توهین و آسیب بیشتر به نیازمندان واقعی شود. بر همین اساس، اصل اساسی در کمک به دیگران در کنار توجه به این موضوع است که بخش زیادی از متکدیان در خیابان‌ها نیازمند واقعی نیستند.

عضو شوید:آخرین اخبار کشور را در این صفحه اینستاگرام دنبال کنید