سلامت نیوز |
3 سال پیش

حاشیه های یک سد دریاچه ها تالاب ها محیط زیست

حاشیه‌های یک سد

سلامت نیوز:«فینسک» نامی آشنا برای فعالان محیط زیستی مازندران است؛ نام روستایی در شهرستان مهدی‌شهر استان سمنان که تا چند سال پیش جز اهالی منطقه کمتر کسی نام آن را شنیده بود، اما از حدود یک دهه پیش، پیگیری‌های مسئولان و نمایندگان سمنان درمجلس برای ساخت سد روی سفیدرود به‌عنوان یکی از سرشاخه‌های رود تجن، باعث شد نام این روستا بین فعالان محیط زیستی مازندران مطرح شود؛ سدی که ازنظر مخالفان ساخت آن روی ذخیره آبی سد شهید رجایی ساری تأثیر می‌گذارد و ساختار زیست‌بوم منطقه را دستخوش تغییرات نامطلوب می‌کند و از نگاه موافقانش در سمنان، ساخت سد فینسک برای تأمین بخشی از آب آشامیدنی این استان ضروری است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،نخستین زمزمه‌های ساخت سد فینسک با ظرفیت حدود 12میلیون مترمکعب اواخر دهه80 مطرح شد. قرار بود بین‌ سال‌های 1389 تا 1392 مطالعات پروژه انجام و بعد ساخت سد آغاز شود، اما این پروژه فراز و نشیب‌های زیادی داشت؛ از تأخیر در اجرای طرح‌های مطالعاتی به دلیل مخالفت‌ها تا خارج شدن پروژه از دستورکار دولت در سال 1397 و سپس ازسر گرفتن پیگیری‌ها برای به سرانجام رساندن آن ازسوی مسئولان استان سمنان. درنهایت هم با تخصیص اعتبار 10میلیاردتومانی برای آغاز عملیات اجرایی پروژه، ساخت این سد از اواخر بهار امسال آغاز شد.


بی‌تدبیری در مدیریت منابع آبی

منتقدان این پروژه معتقدند ساخت یک سد در بالادست سدی دیگر، توجیه فنی ندارد و می‌تواند در مناطق پایین‌دست مشکلات آبی ایجاد کند.«علی بابایی کارنامی» نماینده ساری و میاندرود در مجلس شورای اسلامی دراین باره می‌گوید: چنین تصمیمی را بی‌تدبیری در مدیریت منابع آبی می‌دانم. چه به‌عنوان یک شهروند و چه به‌عنوان یک نماینده مجلس، منتقد این پروژه هستم و از دلایلی که تاکنون برای ساخت سد مطرح شده قانع نشدم.او می‌افزاید:

البته ساخت این سد هم‌اکنون به دلیل تخصیص بودجه از ردیف اعتبارات ملی حکم قانون را دارد و فسخ قانون در مجلس کار بسیار دشواری است، اما باید پیگیری کنیم تا در اعتبارات سال آینده بودجه‌ای به این پروژه تعلق نگیرد و با متوقف نگه داشتن پروژه پس از پایان عمر دولت دوازدهم، منتظر نگرش دولت بعدی در مورد اجرای این طرح باشیم.

سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس یازدهم با اشاره به تذکرش به وزیر نیرو درباره این پروژه در صحن علنی مجلس اظهار می‌کند: در متن تذکر صراحتا عنوان کردم که ما مخالفیم و مردم مازندران نمی‌گذارند بی‌تدبیری وزارت نیرو بر مدیریت منابع آبی استان تاثیر منفی بگذارد.بابایی کارنامی می‌افزاید: ساخت سد فینسک روی یکی از سرشاخه‌های تجن قطعا روی منابع آبی مازندران تأثیر می‌گذارد. در پایین‌دست همین نقطه، سد شهید رجایی را داریم که بخش زیادی از آب کشاورزی و آشامیدنی مردم منطقه را تأمین می‌کند.

البته نظر تخصصی را شرکت آب‌ منطقه‌ای باید اعلام کند، اما مدیران دولتی می‌گویند بخشی از دولت هستیم و نمی‌توانیم مقابل پروژه‌های دولتی بایستیم. به گفته «محمدابراهیم یخکشی» مدیرعامل آب‌منطقه‌ای مازندران، ساخت سد فینسک حدود 7درصد روی ذخیره آب سد شهید رجایی تأثیر می‌گذارد که در زمان بحرانی و کم‌آبی این 7درصد بیشتر احساس خواهد شد. یخکشی پیش‌تر اعلام کرده بود که اجرای طرح‌های این‌چنینی و پمپاژ آب رودهای بالادست سد شهید رجایی، به‌ویژه سفیدرود نوعی تجاوز به حقابه مازندران است.


شفاف نبودن اجرای طرح

عده‌ای دیگر از مخالفان نیز با دلایلی فنی، منتقد اجرای این پروژه هستند. ازنظر این گروه که عمدتا کارشناسان و متخصصان فنی حوزه منابع آبی و محیط زیست به‌شمار می‌روند، ساخت سد در منطقه فینسک با ساز‌و‌کارهای فنی اجرای پروژه‌های انتقال آب بین‌حوضه‌ای همخوانی ندارد.«بابک مؤمنی» دکترای علوم و مهندسی آب در گرایش سازه‌های آبی یکی از همین کارشناسان است که اعتقاد دارد اگرهم ضوابط اجرای پروژه در مورد سد فینسک رعایت شده باشد، دست‌کم به دلیل شفاف نبودن اجرای طرح و در دسترس نبودن گزارش مطالعات، طرح هنوز در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

این پژوهشگر منابع آبی می‌گوید: بزرگ‌ترین مشکلی که درمورد این پروژه‌ها وجود دارد نگاه سیاسی - اجتماعی به‌جای نگاه فنی به پروژه است. در همه جای دنیا برای پروژه‌‌های انتقال آب بین حوضه‌ای ابتدا این پرسش‌ها مطرح می‌شود که آب را برای چه کارکردی، به چه اندازه و چه منطقه‌ای می‌خواهند؟ جامعه فنی براساس ارقام و محاسبات متقاعد می‌شود. اما درمورد این پروژه گفتمان فنی انجام نشد. ما به‌عنوان متخصصان این موضوع هنوز نتوانسته‌ایم به هیچ سند مطالعاتی مرتبط با این پروژه دست پیدا کنیم و این موضوع ابهام‌های طرح را بیشتر می‌کند.


آب برای آشامیدن یا صنعت؟

با این‌حال موافقان ساخت سد فینسک در استان سمنان براین باورند که اجرای این پروژه یک ضرورت برای توسعه این استان و تأمین آب آشامیدنی بخشی از ساکنان سمنان است. به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سمنان، ساخت این سد هیچ مشکل قانونی ندارد و همه مقدمات قانونی آن نیز انجام و تأییدیه زیست‌محیطی طرح نیز صادر شده‌است.

«ایرج حیدریان» درباره کارکرد مصرفی آب سد نیز می‌گوید: قرار است آب ذخیره‌شده سد فینسک برای تأمین آب آشامیدنی ساکنان شهرستان‌های سمنان، مهدی‌شهر و سرخه مورد استفاده قرار گیرد.اما عده‌ای نیز براین باورند که تلاش‌ها برای انتقال آب یکی از سرچشمه‌های تجن به سمنان برای تأمین آب آشامیدنی نبوده و برای تأمین آب صنایع است. ملاک‌شان برای این ادعا نیز ارقام موجود درمطالعات مربوط به طرح انتقال آب خزر به سمنان است.

«محمود شارع‌پور» جامعه‌شناس و عضو هیأت علمی دانشگاه مازندران با استناد به آمارهای این مطالعات می‌گوید: درحالی‌که نیاز آبی صنایع سمنان هم‌اکنون 105میلیون مترمکعب است، طبق این گزارش در افق 1425سمنان، این استان به 369میلیون مترمکعب آب برای صنایع نیاز دارد؛ یعنی افزایش سه‌برابری تعداد واحدهای صنعتی آب‌بر دراین استان مطرح است.

با وجود این، مسئولان استان سمنان تأکید دارند برای تأمین آب آشامیدنی پیگیر اجرای این پروژه‌ هستند. مانند «منوچهر فخری» معاون هماهنگی امورعمرانی استاندار سمنان که ساخت سد فینسک را یک رویداد مهم دراین استان برای تأمین آب آشامیدنی می‌داند و معتقد است این طرح هرچه سریع‌تر باید با همکاری دستگاه‌های اجرایی به سرانجام برسد.

این درحالی است که به اعتقاد منتقدان پروژه، نیاز آبی سمنان در بخش آب آشامیدنی از منابع موجود همان استان قابل تأمین است. «حسینعلی ابراهیمی کارنامی» مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران درباره اجرای این پروژه می‌گوید: با توجه به اجرای سد در محدوده استان سمنان اظهارنظری از جایگاه اداری دراین مورد نمی‌کنم، اما به‌عنوان یک کارشناس معتقدم رویکرد توسعه سمنان مشخص نیست.

جای صنایع‌ آب‌بر در نزدیک منابع آبی است. جهت‌گیری توسعه در سمنان باید بر مبنای صنایع و کشاورزی کم‌آب‌بر باشد.وجود دو دیدگاه متضاد در زمینه ساخت سد فینسک بین مسئولان و کارشناسان دو استان مازندران و سمنان، در کنار پرسش‌های بی‌پاسخی که منتقدان عنوان می‌کنند، از این طرح یک معمای چندمجهولی ساخته که با شفاف‌سازی همه ابعاد پروژه می‌توان آن را رفع کرد.


اهمیت مرزهای هیدرولوژیکی

استادیار گروه مهندسی کشاورزی دانشگاه پیام نور مازندران می‌گوید: یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات موجود در ایران برای اجرای پروژ‌ه‌های انتقال آب، اجرای پروژه‌ها بر مبنای مرزهای سیاسی است؛ درحالی‌که پروژه‌های آبی باید بر مبنای مرزهای هیدرولوژیکی اجرا شوند. اینکه سرچشمه در داخل مرزهای سیاسی استان قرار دارد و می‌توان برای بهره‌مندی همان استان از آن بهره‌گرفت دلیل فنی نیست، دقیقا همان گفتمان سیاسی به‌کار گرفته شده در مباحث فنی است. «بابک مؤمنی» با بیان اینکه حقابه‌ها را طبیعت تعیین می‌کند، می‌افزاید:

به نظرم به کار بردن و تکرار نام مازندران و سمنان دراین پروژه درست نیست؛ چرا‌که تنش‌های قومیتی ایجاد می‌کند. درحالی‌که مردم این دو استان جدا ازهم نیستند و حتی بسیاری از ساکنان سمنان به زبان مازندرانی صحبت می‌کنند. رعایت نکردن مباحث فنی این مشکلات اجتماعی را بین جوامع به دنبال دارد.

باید پذیرفت که منطقه فینسک یک مرز هیدرولوژیکی دارد و هر پروژه‌ای در محدوده آن مرز اجرا می‌شود، باید با احترام به جغرافیای حقابه‌ها و حقوق طبیعت منطقه باشد.این پژوهشگر منابع آبی به ظرفیت‌های تأمین آب سمنان نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: پیش از اجرای پروژه‌ها باید گام‌های مربوط به اصلاح مصرف برداشته شود.

متأسفانه تأمین بیشتر برای مصرف بیشتر است، نه تأمین نیاز. همین حالا در سمنان میزان مصرف آب بیش از یک‌ونیم برابر میانگین کشوری است. چه دلیلی دارد که دراین استان کم‌آب محصولات آب‌بری مانند خربزه و صیفی‌جات کشت شود؟ بهتر است به جای تأمین آب بیشتر به سمت اصلاح الگوی مصرف برویم.


مدیرعامل آب‌منطقه‌ای مازندران: ساخت سد فینسک حدود 7درصد روی ذخیره آب سد شهید رجایی تأثیر می‌گذارد که در زمان بحرانی و کم‌آبی این 7درصد بیشتر احساس خواهد شدمدیرعامل آب منطقه‌ای سمنان: ساخت سد فینسک مشکل قانونی ندارد و تأییدیه زیست‌محیطی طرح نیز صادر شده‌است. قرار است آب ذخیره‌شده این سد برای تأمین آب آشامیدنی ساکنان شهرستان‌های سمنان، مهدی‌شهر و سرخه مورد استفاده قرار گیرد



#‌اخبار_سلامتی منبع: سلامت نیوز

بیشتر...


تبلیغات

تبلیغات

مطالب مرتبط

تحقیقی که به نحوه واکنش سیستم ایمنی بدن به هوای گرم پرداخته است، بینش جدیدی را در مورد آنچه که هنگام افزایش جیوه رخ می‌دهد، ارائه می‌کند.

1 روز پیش

در حالی که فراموش کردن برخی موارد یک امر طبیعی در زندگی روزمره است، با کمی تلاش می‌توانید از این اتفاق پیشگیری و حافظه خود را مدیریت کنید. مهارت‌ها و عاداتی وجود دارد که می‌توانید برای تقویت توانایی خود در به خاطر سپردن اطلاعات آنها را اتخاذ کنید.

4 روز پیش

سخنگو سازمان آتش نشانی تهران به مسافران نوروزی توصیه کرد تا زمان و مسیر سفر را به افراد مورد اعتمادشان بگویند و حتما وسایل برقی و کنتور برق را قطع کنند.

۱ هفته پیش

ممکن است به دلایل مختلف، از جمله مشکلات در استفاده از کنترل بارداری و ترجیحات شخصی، بخواهید رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید؛ با این حال، قبل از انجام فعالیت های جنسی محافظت نشده، درک خطرات و عوارض سلامتی مرتبط با آن بسیار مهم است.

4 روز پیش

مدیر کل دفتر توسعه گردشگر داخلی به معرفی مسیر مناسب برای سفر در فصل بهار که کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، پرداخت و گفت: با انتخاب جاده‌های جذاب می‌توانیم از جاذبه‌های مسیر نیز استفاده کنیم.

3 روز پیش

در حالی که پورنوگرافی و افسردگی ممکن است مرتبط به نظر نرسند، تحقیقات نشان می‌دهد که این دو موضوع می‌توانند بیشتر از آنچه فکر می‌کنید، به یکدیگر ربط داشته باشند.

4 روز پیش

زمانی فرا می رسد که به نظر می رسد ناچار به مصرف آنتی بیوتیک ها بشویم. اما درک این نکته ضروری است که آنها فقط به درمان عفونت‌های باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی و عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs) کمک می‌کنند و نباید برای سایر انواع بیماری‌ها، مانند عفونت‌های ویروسی، سرخود استفاده شوند.

3 روز پیش

دنبال کردن یک برنامه غذایی صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و با اصلاح عادات تغدیه‌ای می‌توان از مزایای سلامتی روزه گرفتن و همچنین از برکات معنوی این ماه بهره‌مند شد.

۱ هفته پیش

ریه‌ یک عضو حیاتی در بدن است که بدون آن نمی‌توان نفس کشید اما عوامل زیادی وجود دارند که کارآیی و عملکرد بهینه ریه‌ها را کاهش می‌دهند. بنابراین مهم است که بدانیم برای سالم نگه داشتن ریه‌ها چه کارهایی می‌توان انجام داد.

5 روز پیش

بیشتر...